Ўзбекистон Марказий банки мамлакат ташқи қарзининг ҳолатини барқарор ва мўтадил деб баҳоламоқда. Бу ҳақда МБ раиси Тимур Ишметов 24 октябрь куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида маълум қилди, дея хабар бермоқда Gazeta.

«[Мамлакатимизда] ташқи қарзни жалб этишнинг қонун-қоидалари бир неча йил аввал шакллантирилган. [Бугунги кунда] ташқи қарз даражаси етарлича барқарор ва мўтадиллашган», — деди у.

Ишметовнинг фикрича, қарз юкини баҳолашда абсолют рақамларга эмас, балки қарзнинг иқтисодиёт ҳажмига (ЯИМ) нисбатига эътибор қаратиш лозим.

«2020 йилда давлат ташқи қарзи 21,4 млрд доллар бўлган, бу ЯИМнинг тахминан 32 фоизини ташкил этган. 2025 йилга келиб давлат ташқи қарзи 39 млрд доллар, лекин ЯИМга нисбатан 29 фоиз. Яъни абсолют рақамларда қарз кўпайяпти, лекин иқтисодиёт ундан ҳам тезроқ ўсмоқда, шу боис нисбий кўрсаткич пасаймоқда», — деди Марказий банк раиси.

Унинг аниқлик киритишича, сўнгги беш йил ичида давлат қарзининг ЯИМга нисбати 32 фоиздан 29 фоиздан камроққача пасайди, бу эса қарз барқарорлигининг издан чиқиш хавфи йўқлигини кўрсатади.

Тимур Ишметов, шунингдек, янги қарзларни жалб этиш бевосита бюджет тақчиллиги билан боғлиқлигини қўшимча қилди.

«Ташқи қарзлар фақат бюджет даромадлари харажатлардан кам бўлган тақдирдагина жалб этилади. Шу сабабдан биз учун бюджет дефицити даражаси асосий макроиқтисодий кўрсаткичдир», — деб тушунтирди МБ раиси.

Унинг сўзларига кўра, 2025 йилда йиғма бюджет тақчиллиги ЯИМнинг 3 фоизидан ошмаслиги прогноз қилинмоқда ва бу «ташқи қарз бўйича барқарорликни сақлаб қолиш ва унинг ўсишига йўл қўймаслик» имконини беради.

«Бюджетни қўллаб-қувватлаш учун ташқи қарз жалб қилиш табиий ҳолат бўлиб, бюджет тақчиллиги билан боғлиқ. [Бюджет тақчиллиги] биз учун ҳозирги шароитда ЯИМнинг 3 фоизидан ошмаслиги мақсадга мувофиқ деб белгиланган. Бюджет тақчиллигини шу даражада сақлаб қолиш бизда ташқи қарз билан боғлиқ ҳеч қандай муаммоларни келтириб чиқармайди», — дея хулоса қилди Тимур Ишметов.

Марказий банк раиси инвестиция фаолиятини фаол кенгайтираётган хусусий компаниялар орасида қарз жалб қилиш фаоллиги ортиб бораётганини таъкидлади.

«Корпоратив соҳада бироз қарзлар ошиши кузатиляпти. Ташкилотлар ўзининг инвестицион фаоллигини ошириш учун ташқи қарз жалб қиляпти. Айримлари тўғридан-тўғри қарз жалб қиляпти, айримлари қимматли қоғозлар, евробондлар чиқаришни бошлади, бу ҳам ижобий кўрсаткич. Шу билан бирга, фақат ташқи қарз эмас, балки тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ҳам ошган. Тўққиз ой якунлари бўйича, тўғридан-тўғри инвестициялар ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 55 фоизга ошди, бу жуда яхши кўрсаткичдир», — деди у.