Ҳомиладорлик ва меҳнатга лаёқатсизлик нафақаларини энди иш берувчи эмас, давлат тўлайди
2026 йилдан бошлаб ҳомиладорлик ва вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик нафақаларини иш берувчилар эмас, Ижтимоий ҳимоя жамғармаси тўлайди. Президентга тақдимотда айтилишича, ҳозирги тизим хусусий сектор учун жозибадор эмас, «ортиқча юклама» — маҳсулот таннархи ошиб, рақобатбардошликка таъсир кўрсатмоқда.
Шавкат Мирзиёев 29 октябрь куни ижтимоий суғурта тизимини такомиллаштириш юзасидан таклифлар тақдимоти билан танишди, деб хабар бермоқда президент матбуот хизмати.
Йиғилишда қайд этилишича, камбағаллик даражаси 2021 йилдаги 17 фоиздан 6,8 фоизга, кам таъминланган оила сифатида нафақа олувчилар сони эса 14 фоиздан 6,1 фоизга камайган.
Шу билан бирга, бугунги кунда аҳолини оғир ҳаётий вазиятларда даромадсиз қолиши ва камбағалликка тушишини олдини олиш масалалари ҳукуматнинг доимий эътиборида, таъкидлади давлат раҳбари.
Тақдимотда бу борадаги долзарб масалалар кўрсатиб ўтилди. Жумладан, хусусий секторда банд бўлган аҳолининг барчасига ҳам ҳомиладорлик, вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик ва ишдан бўшаш бўйича нафақалар тўлаб берилмаяпти.
Бу ҳолат тўловлар кўп ҳолларда ишлаб чиқариладиган маҳсулот таннархининг ошишига олиб келаётгани ва рақобатбардошликка таъсир кўрсатаётгани, иш берувчилар нафақаларни тўлашга ортиқча юкланма сифатида қараётгани, бюджетдан қоплаб берилаётган туғиш бўйича нафақа миқдори камлиги сабабли тадбиркорлар учун ушбу тизим жозибадор эмаслиги билан изоҳланади.
Қолаверса, Халқаро меҳнат ташкилотининг «Ижтимоий таъминотининг минимал нормалари тўғрисида»ги ва «Оналикни муҳофаза қилиш тўғрисида»ги конвенцияларига мувофиқ, туғиш ва касаллик бўйича нафақалар ижтимоий суғурта механизмлари орқали тўланиши белгиланган.
Тақдимотда аҳолини ижтимоий нафақалар билан қамровини ошириш ҳамда миллий ижтимоий суғурта тизимини халқаро ҳужжатларга уйғунлаштириш мақсадида ишлаб чиқилган таклифлар кўриб чиқилди.
Унга кўра, расмий банд бўлган барча шахсларга нафақалар босқичма-босқич Ижтимоий ҳимоя жамғармаси томонидан тўланиши йўлга қўйилади. 2026 йилдан бошлаб аёлларга ҳомиладорлик нафақаси, 2026 йил иккинчи ярмидан вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик нафақалари тўлаб борилади.
Янги тизимнинг асосий мақсади аёллар ва ишчиларнинг ижтимоий ҳимоясини кучайтириш билан бирга, расмий меҳнат муносабатларини рағбатлантириш экани таъкидланди.
Президент таклифларни маъқуллаб, ижтимоий суғурта соҳасини рақамлаштириш, тизим шаффоф ишлашини, нафақалар проактив равишда тайинланиб, тўлаб борилишини таъминлаш юзасидан аниқ топшириқлар берди.
