Марказий банк 2025 йил III чорагида (июль–сентябрь) Ўзбекистон меҳнат бозорида қандай тенденциялар кузатилганини шарҳлади. Таҳлилда ишга таклиф ва талаб, даромадлар ҳамда хорижлан пул ўткамаларига оид рақамлар акс этган.

Вакантлар кўпайди

2025 йил III чорагида Ўзбекистонда бўш иш ўринлари сони 3,3 фоизга ошди. Уч ой давомида энг кўп вакантлар савдо (17,9 фоиз), умумий овқатланиш (17,1 фоиз) ва ишлаб чиқариш (17 фоиз) соҳалари ҳиссасига тўғри келди.

Июль—сентябрь ойларида аҳолида иш қидириш фаоллиги бироз пасайган бўлсада, меҳнат аризалари (резюме) сони кўплигича қолган. Айниқса савдо, мижозларга хизмат кўрсатиш, уй хизматчилиги, маркетинг ва реклама йўналишларида иш изловчилар сони ортган. Сентябрда йил давомида кузатилган онлайн иш қидириш фаоллигининг мавсумий ўсиши секинлашган.

Ишга таклиф кўрсаткичлари

Уч ой давомида тадбиркорлар томонидан иш ўринлари таклифи сезиларли ошган. Ишга бўлган талаб ҳам юқори шаклланган.

Марказий банк июль–август ойларида ўтказган сўровига кўра, келгуси уч ойда иш ўринларини кўпайтиришни режалаётган тадбиркорлар улуши 33,9 фоизни ташкил этган (II чоракда 30,2 фоиз эди). Сентябрь ойида бу кўрсаткич мавсумий омиллар сабаб 30,8 фоизгача пасайган.

Иш ўринларини қисқартиришни режалаётган тадбиркорлар улуши ҳам ошган — иккинчи чоракдаги 8,7 фоиздан учинчи чоракда 12,7 фоизгача. Бунда қурилиш соҳасида 16,4 фоиз, савдо соҳасида 25,6 фоиз иштирокчи иш ўринларини камайтиришини билдирган.

Иш ҳақи сезиларли ошди

Ўзбекистонда 2025 йил январь–сентябрь ойларида номинал иш ҳақи 19,2 фоизга, реал иш ҳақи 9,1 фоизга ошган. Марказий банк бунда давлат ходимларининг иш ҳақи оширилиши ва инфляция пасайиши муҳим роль ўйнашанини билдирган. Тўққиз ойлик кўрсаткичларга кўра, мамлакатда ўртача ойлик иш ҳақи 6,2 млн сўмни ташкил этган.

Энг юқори ўртача иш ҳақи молия ва суғурта (16,8 млн сўм), ахборот ва коммуникация хизматлари (15 млн сўм) соҳаларида сақланиб қолган. Шу билан бирга, ижтимоий хизматлар, ташиш ва сақлаш йўналишларида иш ҳақи бошқа тармоқларга нисбатан тезроқ ўсган.

Қурилиш соҳасида эса иш ҳақи энг паст суръатда ўсган: номинал ўсиш 9,2 фоиз бўлса, реал ҳисобда ойликлар 0,1 фоизга камайган.

Ҳудудлар кесимида реал иш ҳақининг энг юқори ўсиши Самарқанд (14,6 фоиз), Сирдарё (11,1 фоиз) ва Наманган (10,9 фоиз) вилоятларида қайд этилган. Энг паст кўрсаткич Андижон (2,9 фоиз) ва Навоий (5,9 фоиз) вилоятларига тўғри келган.

Таҳлилга кўра, ҳудудларда иш ҳақи ўсишидаги тафовут иқтисодий фаоллик ва ишчи кучига талабдаги фарқлар билан боғлиқ. Иш ҳақи тез ўсаётган ҳудудларда истеъмол харажатлари ҳам ошиши мумкин. Бироқ иш ҳақи унумдорликдан тезроқ ошса, инфляцион босим кучайиши эҳтимоли бор.

Муҳожирлар кўпроқ пул жўнатди

2025 йил III чорагида меҳнат муҳожирлари Ўзбекистонга 5,7 млрд доллар пул юборган. Бу 2024 йил мос давридаги 4,8 млрд долларга нисбатан 18,5 фоизга кўп.

Марказий банк мазкур ўсишни муҳожирларни қабул қилаётган мамлакатларда иш ҳақи ошгани, иқтисодий фаоллик юқори бўлгани ва валюта курслари нисбатан барқарорлиги билан изоҳлайган.

Таҳлилда Болтиқ давлатлари ва бошқа минтақалардан келган пул ўтказмалари 40 фоизга ошгани қайд этилган. Европа, Россия ва Осиё мамлакатларидан келаётган ўтказмаларда эса ўсиш суръати секинлашгани билдирилган.