Ўзбекистонда доимий парваришга муҳтож ногирон болаларни қаровчиларга янги нафақа жорий этилади. Бу ҳақда Молия вазирлиги матбуот хизмати хабар берди.

Маълум қилинишича, Ўзбекистон Президентининг 2022 йилдаги 17 февраль куни қабул қилинган фармонига асосан ногиронлиги бўлган шахслар, айниқса, доимий парваришга муҳтож бўлган болаларни парваришлаётган оилаларни давлат томонидан ижтимоий қўллаб-қувватлаш тизимида янги ёндашув жорий этилмоқда.

Хусусан, 2022 йилнинг апрель ойидан бошлаб ногиронлиги бўлган шахсларга тайинланадиган нафақаларнинг миқдорлари бирхиллаштирилади ва доимий парваришга муҳтож ногиронлиги бўлган болаларни парвариш қилувчи шахсларга янги нафақа жорий этилади.

Таъкидланишича, ўзгаришлар ногиронлик нафақалари тайинлаш тизими камчиликларини бартараф этиш ва ижтимоий адолатли тизимни яратиш мақсадида амалга оширилган.

Биринчидан, олдинги тартибда ногиронлик нафақалари турларининг миқдорларида кескин фарқланиш мавжуд бўлган. Хусусан, болаликдан ногирон бўлган шахсларга 622 минг сўм миқдорида нафақа тўлаб берилган. Аммо, ҳаёт давомида ногирон бўлиб қолган шахсларга эса тайинланадиган нафақа миқдори 440 минг сўмга тенг бўлган. Бунда кўриниб турибдики, бир хил гуруҳ ногиронлиги бўлган шахслар ҳаёт давомида бир хил тўсқинликларга учрасада, уларнинг даромад келтирувчи фаолиятини юритиш имкониятлари бир хил чекланган ва соғлиғи ҳолатидан бир хил харажатлар талаб қилинсада уларга ҳар хил миқдорда нафақа тўлаб келинган.

Фармон билан ногирон бўлиб қолиши муддатидан қатъи назар, ногиронлиги бўлган шахсларга бир хил миқдорда 622 минг сўмга тенг нафақа тайинланиб борилади. Дастлабки ҳисоб-китобларга асосан 49 минг нафар ногиронлиги бўлган шахслар учун нафақа 41 фоизга ошади. Мазкур чорани амалга оширишга 2022 йилга қўшимча 81 миллиард сўм ажратилади.

Иккинчидан, тизимнинг ижтимоий адолатлилигини сақлаб қолиш мақсадида ногиронлиги бўлган шахсларга бериладиган нафақа миқдоридан паст бўлган ногиронлик пенсиялари миқдори 622 минг сўмгача етказилади. Бунда, ногиронлик пенсиясини олувчи 133 минг шахсларнинг пенсия миқдори ўртача 29 фоизга ошади. Мазкур чорани амалга оширишга 2022 йилда қўшимча 140 миллиард сўм Пенсия жамғармаси ҳисобидан ажратилади.

Учинчидан, доимий парваришга муҳтож бўлган 18 ёшгача ногиронлиги бўлган болаларни парвариш қилувчи она(ота)ларга минимал истеъмол харажатлардан кам бўлмаган миқдорда (500 минг сўм) ногирон бола парвариши учун янги нафақа жорий этилмоқда.

Мазкур нафақани жорий этишдан асосий мақсад доимий парваришга муҳтож ногиронлиги бўлган болаларни парваришлаётган оила аъзосини қўллаб-қувватлашдир. Ногиронлиги бўлган фарзанднинг парваришлаётган оналар даромад келтирувчи фаолиятини юритиш имкони бўлмайди ва шундан қилиб чиқиб бундай оилаларнинг ижтимоий хатарларга заифлиги ошиб боради. Янги нафақа жорий этилиши натижасида ногиронлиги бўлган болаларнинг парваришлаётган оналар кафолатланган базавий даромад манбаи билан таъминланади.

Мазкур нафақа фармон билан тасдиқланган ўзгалар парваришига муҳтож бўлган 18 ёшгача болаларнинг касалликлари рўйхатидан келиб чиқиб тайинланади. Натижада, дастлабки ҳисоб-китобларга асосан 30 мингдан ошиқ ногиронлиги бўлган болаларни парвариш қилувчи оналар учун давлат бюджетидан 2022 йилда қўшимча 157 миллиард сўм ажратилади.

Юқоридагилардан хулоса қилиб, ногиронлиги бўлган шахсларга ва доимий парваришга муҳтож бўлган болаларни парваришлаётган оилаларга давлат томонидан ижтимоий ёрдам тақдим этишдаги камчиликлар бартараф этилган ва ёрдам миқдори кўпайтирилган.

Аввалроқ Ўзбекистонда ҳар йили 500 нафаргача ногиронлиги бўлган ёшларга субсидия ажратилиши хабар қилинганди.