2022 йилнинг январь ойида солиқ тушумлари, божхона тўловлари, товар биржаси бўйича операциялар ва тадбиркорлик демографияси бўйича Тошкент шаҳри етакчилик қилди. Товарлар экспорти бўйича эса Қашқадарё вилояти, кредит бериш бўйича Андижон вилояти фаоллик кўрсатди. Бу ҳақда Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази таҳлилида сўз боради.

Солиқ тушумлари

2022 йилнинг январь ойида республика бўйича солиқ тушумлари ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 24,6 фоизга ошган. Шу билан бирга Қашқадарё (55,3 фоиз), Бухоро (53,5 фоиз), Сирдарё (52,8 фоиз) вилоятлари, Қорақалпоғистон Республикаси (45,7 фоиз) ва Тошкент шаҳрида (70 фоиз) солиқ тушумларининг сезиларли ўсиши қайд этилган.

Солиқ тушумларининг ўсишига тадбиркорлик фаолияти учун тенг шароитлар яратиш, тартибга солиш ва солиқ юкини изчил камайтириш, тартиб-тамойилларни автоматлаштириш ва солиқ қонунчилигига риоя қилиш тартибларини соддалаштириш ҳисобига эришилган.

Божхона тўловлари

Таҳлил қилинаётган давр учун божхона тўловлари бўйича тушумлар 40,6 фоизга ошди. Даромаднинг энг катта ўсиши Андижон (2,7 марта), Хоразм (2 марта), Тошкент (71,6 фоиз), Бухоро (66,4 фоиз) вилоятлари ва Тошкент (4 марта) шаҳрида кузатилган.

«Божхона тўловлари ҳажмининг ўсиши ташқи савдо айланмасининг ошганлигини кўрсатади. Импорт таркибида машина ва ускуналар, саноат маҳсулотлари салмоқли улушга эга. Ушбу тенденция узоқ муддатли истиқболда иқтисодий ўсишга ёрдам берадиган ишлаб чиқариш объектларини яратиш ва модернизация қилишни кўрсатади», дейилади хабарда.

Товарлар экспорти

Давлат божхона қўмитаси маълумотларига кўра, йил бошидан буён товарлар экспорти ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 18,9 фоизга ошган. Товарлар экспорт ҳажмининг ўсиши Қашқадарё (67 фоиз), Сурхондарё (65,5 фоиз), Самарқанд (53,8 фоиз), Фарғона (46,6 фоиз), Наманган (46,1 фоиз) ва Хоразм (31,0 фоиз) вилоятларида қайд этилди.

Ўзбекистон экспортининг ўсиши саноат маҳсулотлари, озиқ-овқат маҳсулотлари, кимё ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортининг ўсиш суръатлари билан изоҳланади.

Кредит бериш

Жорий йилнинг 1 январидан 31 январигача бўлган даврда тижорат банклари томонидан берилган кредитлар ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 0,9 фоизга камайган.

Берилган кредитлар ҳажмининг ўсиши фақат Андижон (3,2 баробар), Самарқанд (95,8 фоиз) ва Қорақалпоғистон Республикасида (6 фоиз) кузатилмоқда. Бошқа барча ҳудудларда кредитлар бериш ўтган йилнинг шу даврига нисбатан камайган.

Ўзбекистон Республикаси Марказий банки маълумотларига кўра, ушбу кўрсаткичнинг пасайиши базис даврда (2021 йил январь) жами 1,52 триллион сўмни ташкил этган, бу эса жорий йилнинг январь ойида кузатилмаган.

Тадбиркорлик субъектлари демографияси

Бу даврда 7013 та янги тадбиркорлик субъектлари ташкил этилиб, уларнинг энг кўпи Самарқанд (909 та), Андижон (756 та), Тошкент (590 та), Фарғона (572 та) вилоятларида ва Тошкент (1277 та) шаҳрида рўйхатга олинган.

Таҳлил қилинаётган даврда Ўзбекистон Республика товар-хомашё биржасида тузилган битимлар ҳажми 47,3 фоизга ўсган. Савдо фаоллигининг сезиларли ўсиши Тошкент (89,4 фоиз), Наманган (71,4 фоиз), Хоразм (45,4 фоиз) вилоятлари, Қорақалпоғистон Республикаси (50,5 фоиз) ва Тошкент (81,7 фоиз) шаҳрида кузатилмоқда.

Бу ҳудудларда тузилган битимлар ҳажмининг ўсиши бензин, дизел ёқилғиси, қора металлар, полиэтилен, озуқабоп буғдой, қурилиш материаллари, спиртли ичимликлари ва бошқалар каби товарлар савдосини кўпайтириш орқали таъминланмоқда.

Аввалроқ Ўзбекистондаги ишбилармонлик муҳити январь ойида бироз пасайгани хабар қилинганди.