Яқин соатларда 2021 йилнинг 16 ноябрь санаси ҳам поёнига етади. Якунланаётган кун Ўзбекистон ва жаҳон ахборот майдонида қайноқ янгиликларга бой бўлди. Kommers.uz уларнинг энг сараларини битта дайжестга тўплади.

Биржада арзонлашган шакар

Ўзбекистон товар-хом ашё биржасининг шакар бозорида нархлар пасайиши қайд этилди. Ҳафта давомида биржа савдоларига 9198 тонна шакар қўйилган ва улардан 8005 тоннаси, яъни 87 фоиз қисми сотилган.

Кўриб чиқилаётган даврда шакарнинг барча категорияси бўйича шаклланган кунлик ўртача нархлар маҳсулотнинг бир тоннаси учун 8320,5 сўмдан 7847,4 сўмгача, яъни 5,7 фоизга пасайган. Ўтказилган биржа савдолари натижасида маҳаллий шакарнинг 3-категорияси бўйича шаклланган ўртача ҳафталик нархи маҳсулотни бир тоннаси учун 8201,8 сўмни ташкил этган.

Ўсган олтин-валюта захираси

Ўзбекистон ялпи халқаро олтин-валюта заҳираси ўсди. Маълум қилинишича, Ўзбекистон ялпи халқаро захиралари 2021 йилнинг октябрь ойида 797,1 миллион долларга ёки 2,3 фоизга ўсган. Бунда олтин нархининг ой бошидаги 1730,95 доллардан 1796,30 долларгача кўтарилишининг таъсири 788,3 миллион долларни ташкил қилган

Ўзбекистоннинг расмий захира активлари 1 ноябрь ҳолатига кўра, 35 миллиард 211,4 миллион долларни ташкил қилмоқда. 1 октябрда бу кўрсаткич 34 миллиард 414,3 миллион долларга тенг эди.

Ўзбекистоннинг олтин захираси 21 миллиард 669,9 миллион долларга етган. Шунингдек, нақд валюта ва депозитларнинг жами миқдори 12 миллиард 417,1 миллион долларни ташкил этган.

Ҳокимликлар ғаллакорлар ишига аралашмайди

Ўзбекистонда ҳокимликларнинг ғалла етиштирувчилар ишига аралашуви тақиқланади. «Ғалла етиштириш ва сотишда эркин рақобатни таъминлайдиган бозор тамойилларини жорий этиш тўғрисида»ги Президент қарорига мувофиқ, 2022 йилдан экишга тавсия этилган буғдой навлари хўжалик юритувчи субъектлар томонидан мустақил жойлаштирилади. 2022–2024 йилларда кластерлар ва фермерлар етиштирган ҳосилининг ғалла экилган ҳар гектар майдон ҳисобидан ўртача 2,5 тоннадан буғдойни эркин биржа савдолари орқали, қолган қисмини тўғридан-тўғри шартномалар асосида эркин сотади.

Ҳар йили 1 августгача буғдойнинг келгуси йил ҳосили учун кутилаётган индикатив нарх ОАВда эълон қилинади. Давлат бошқаруви органлари, ҳокимликлар ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларига қуйидагилар тақиқланади:

• имтиёзли кредитлардан фойдаланиш йўналишларига аралашиш;
• буғдойни сотиш, шартномалар тузиш, республика ҳудудлари ўртасидаги ички ташувларга аралашиш;
• ғаллачилик кластерларига чорвачилик, паррандачилик, балиқчилик ва бошқа йўналишларни қўшиш тўғрисида ёзма ёки оғзаки тартибда кўрсатма бериш.

Қарорга кўра, 2021–2022 йилларда «Ўздонмаҳсулот» АК тизимидаги дон корхоналари тадбиркорларга сотилади.

Ўзбекистондаги ишсизлик

Ўзбекистонда 2021 йилнинг январь-сентябрь ойларида ишсизлик даражаси 9,4 фоизни ташкил этиб, 2020 йилнинг шу даврига нисбатан 1,7 фоизга, январь-июнь ойларига нисбатан 0,4 фоизга камайди.

Маълум қилинишича, 2021 йилнинг сентябрь ойида Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг Республика аҳоли бандлиги ва меҳнатни муҳофаза қилиш илмий маркази томонидан Ўзбекистоннинг 108 та шаҳар ва туманида навбатдаги ижтимоий сўров ўтказилган. Тадқиқот давомида 500 та ўзини-ўзи бошқариш органи, 5 мингта уй хўжаликлари ҳамда 26,5 минг нафар фуқаро қамраб олинган.

Қайд этилишича, 2021 йилнинг январь-сентябрь ойларида меҳнат ресурслари сони 19 миллион 322,8 минг кишини ташкил этиб, 2020 йилнинг шу даврига нисбатан 101,1 фоизга ёки 201,4 минг кишига ошган. Шунингдек, иқтисодиёт тармоқларида банд бўлганлар сони 13 миллион 609,1 минг кишини ташкил этиб, 2020 йилнинг мос даврига нисбатан 3,1 фоизга (403,9 минг кишига) ошган.

Воз кечилаётган Аи-80 бензини

Ўзбекистонда 2022 йилдан бошлаб «Аи-80» маркали бензиндан воз кечилади.

«‘Aи-80’ бензини асосан халқимизни, истеъмолчиларни ўйлаб ‘Ўзбекнефтгаз’ томонидан ишлаб чиқариляпти ва арзон нархда таклиф этиляпти. Бугунги кунда ҳам ушбу маркали бензин 6800-6900 сўм атрофида сотилмоқда», — дейди «Ўзбекнефтгаз» департамент директори Хушнуджон Маҳмудов.

Қайд этилишича, «Ўзбекнефтгаз» стратегиясида келгуси йилдан бошлаб Аи-80 маркали бензиндан босқичма-босқич воз кечиш ва янада сифатли қилиб ишлаб чиқариш бўйича иш олиб бориш кўзда тутилган.

Нархи ўзгариши кутилаётган бензин

Ўзбекистонда бензин нархи 10–15 кун ичида ўзгаради. Монополияга қарши курашиш қўмитаси раиси ўринбосари Фаррух Қорабоевнинг маълум қилишича, бензин нархларига таъсир қилувчи омиллар ўрганилган, кўрсатмалар берилган, чоралар кўриляпти. Бу бўйича идоралараро ишчи гуруҳ ишлаяпти.

«Қаерда бозор механизмлари асосида табиий ўсишга эришилган бўлса, биз унга таъсир кўрсата олмаймиз. Лекин сунъий равишда юзага келтирилган, келишиб қилинган, манипуляция ҳаракатларига таъсир кўрсатиш мумкин», — дея таъкидлаган Фаррух Қорабоев.

Қайд этилишича, бензин нархи ошишида ҳам манипуляция ҳолатлари, арзон нархдаги бензинни сунъий равишда аннуляция қилиш аломатлари аниқланган. Бунга албатта керакли чоралар кўрилиши хабарда таъкидланган.

Узумзорлар ва виночилик учун 13,1 млн доллар

Алкоголь ва тамаки бозорини тартибга солиш ҳамда виночиликни ривожлантириш агентлиги ахборот хизмати раҳбари Дилбар Сиддиқованинг хабар беришича, инвестиция дастурига киритилган лойиҳалар бўйича 15 та лойиҳа доирасида жами 13,1 миллион доллар маблағлар ўзлаштирилган. Бу эса белгиланган режага нисбатан 188,7 фоизга юқорилигини кўрсатади.

Қайд этилишича, соҳада ўзбек миллий брендни яратиш бўйича 110 та товар белгиси ва маҳсулот миллий номлари патентланган. Жумладан, мева-резаворлардан тайёрланган 8 хил вино маҳсулоти ишлаб чиқарилиши йўлга қўйилган.