Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти мутахассислари тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқими Марказий Осиё мамлакатларидаги иқтисодий ўсишига қандай таъсир қилишини аниқлашга қаратилган тадқиқот ўтказди. Бу ҳақда институт матбуот хизмати Kommers.uz’га хабар қилди.

Тадқиқот натижалари кўра, тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқимининг 1 фоизга ортиши Марказий Осиё мамлакатларида 0,16 фоиз иқтисодий ўсишга олиб келади. Тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларга, ўз навбатида, ички бозор ҳажми, савдонинг очиқлиги, табиий ресурслар рентабеллиги, инфратузилмалар сифати ва инсон капитали каби омиллар таъсир этиши айтилган.

Уларнинг орасида ички бозор ҳажми тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқимига сезиларли ва ижобий таъсир қилувчи асосий омил эканлиги аниқланган. Таъкидланишича, агар ички бозор ҳажми 1 фоизга ортадиган бўлса, тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқими 1,2 фоизга ортади. Инфратузилмалар сифати 1 фоизга яхшиланса, киритилаётган тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқими 0,15 фоизга, инсон капитали 1 фоизга яхшиланган тақдирда 0,51 фоизга ортади.

Савдонинг очиқлиги ва табиий ресурсларнинг рентабеллиги ҳам киритилаётган тўғридан-тўғри инвестициялар оқимига ижобий таъсир қилади, аммо бу таъсир кўлами жуда кам бўлиши таъкидланган. Тадқиқот давомида Марказий Осиё мамлакатларининг 2000-2020 йиллардаги иқтисодий ҳаётига оид кўп ўлчамли маълумотлардан фойдаланилган.

Аввалроқ Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти Kommers.uz’га ривожланаётган мамлакатлар мисолида тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ва инновациялар ўртасидаги боғлиқлик бўйича махсус мақола тақдим этганди.

Унга кўра, эконометрик таҳлил натижалари шуни кўрсатганки, ТТХИ оқимининг ортиши ривожланаётган мамлакатларда инновацион салоҳиятнинг ўсишига ижобий таъсир кўрсатади, бироқ мамлакатда ТТХИ туфайли кириб келаётган хорижий қўшма-корхоналар томонидан жорий этиладиган инновацион ва илғор ғояларнинг иқтисодиётга тўлиқ ижобий таъсир қилиши учун ушбу билим ва технологик кўникмаларни ўзлаштиришда маҳаллий имкониятларнинг ўрни катта.