Тошкентда 60,5 млн, Наманганда 16,8 млн сўм: Ўзбекистонда аҳолининг умумий даромадлари қанча?

19:10 · 06.02.2025

Швейцария Гулнора Каримованинг 182 млн долларини Ўзбекистонга қайтаради

17:26 · 06.02.2025

Ўзбекистонда битта диссертация ёзиб бериш нархи 3-5 минг доллар бўлиши мумкин — тадқиқот

15:30 · 06.02.2025

Россия компаниялари 7 минг нафар ўзбекистонликни иш билан таъминлашни режалаштирмоқда

11:44 · 06.02.2025

Бадавлат фирибгарларни фош этиш билан шуғулланиб келган америкалик. Hindenburg асосчиси нима учун миллиардерлар овини тўхтатди?

10:18 · 06.02.2025

Ўзбекистонликлар уй олмай қўйди. Нимага?

22:38 · 05.02.2025

DeepSeek дунёдаги энг машҳур иловалардан бирига айланди. Аммо кўплаб давлатлар унга шубҳа билан қараяпти

14:31 · 05.02.2025

Тошкентда ўртача таъмирланган уйларнинг ижара нархлари пасайди — таҳлил

11:51 · 05.02.2025

Тадбиркорларга ногирон болаларнинг кундузги парвариши учун субсидия ажратилади

10:02 · 05.02.2025

Ўзбекистонда халқаро курьерлик жўнатмалари учун йиғим жорий этилмоқда. У қайси товарларга татбиқ этилади?

9:14 · 05.02.2025

Ўзбекистонда электромобиллар учун утилизация йиғими кескин оширилди

23:24 · 04.02.2025

Ўзбекистонда камбағаллик чегараси 669 минг сўм этиб белгиланди

17:55 · 04.02.2025

Тошкент бозорларида кунлик патта нархлари ошади

17:27 · 04.02.2025

Савдо уруши: Трамп Мексика, Канада ва Хитой товарларига божлар жорий этди

16:13 · 04.02.2025

Ўзбекистонда божхона йиғимлари ставкалари тасдиқланди

13:12 · 04.02.2025

Натижа фақат мақсад ва ҳаракатдан иборат эканини исботлаган миллиардер — Жек Ма муваффақияти

11:03 · 04.02.2025

Январда ойлик ва йиллик инфляция 2023 йилдан бери энг юқори даражага етди

8:01 · 04.02.2025

АҚШ компанияси Ўзбекистон Миллий инвестиция жамғармаси активларини бошқаради

17:44 · 03.02.2025

«Чўнтагимда 500 доллар қолган эди» — Uber’да ишлайдиган ўзбекистонлик IT-мутахассис билан суҳбат

АҚШда яшаб, Uber компаниясида iOS дастурчиси бўлиб ишлаётган Дархонбек Маматалиев чет элга кетиши, АҚШдаги ҳаёт ва Ўзбекистондаги IT соҳаси ҳақида сўзлаб берди. Унинг фикрича, Ўзбекистонда дастурчиларнинг маоши жуда тез ўсмоқда.

«Чўнтагимда 500 доллар қолган эди» — Uber’да ишлайдиган ўзбекистонлик IT-мутахассис билан суҳбат

АҚШга кетиб Uber компаниясида iOS дастурчиси бўлиб ишлаётган ўзбекистонлик 25 ёшли IT-мутахассис Дархонбек Маматалиев IT Park’га интервью берди. Kommers.uz суҳбатнинг бир қисмини тақдим қилади.

Чет элга келишингиз тарихи ҳақида сўзлаб берсангиз.

Дархонбек АҚШга 2019 йилда кўчиб келган.

«Green card ютганимдан сўнг резюмеларимни АҚШ компанияларига жўната бошладим. IT соҳасида иш топгач бу ерга кўчиб ўтдим», – дейди у.

Унинг айтишича, унинг кўчишдан мақсади иккита эди: 1 – молиявий; 2 – дастурчи сифатида техник билимларни ошириш.

«АҚШ, хусусан, Силикон водийси барча технологик компанияларининг маркази ҳисобланади. Дунё бўйлаб энг йирик компанияларининг ярмидан кўпи шу ерда жойлашган. IT-мутахассис учун кўп нарсаларни ўрганишингиз мумкин бўлган тажрибали мураббийга эга бўлиш жуда муҳимдир. Бундан ташқари, устида ишлашингиз мумкин бўлган катта маҳсулотларга эга бўлиш ҳам жуда муҳим ўрин тутади, чунки катта, мураккаб техник муаммоларга дуч келмасангиз, уларни қандай ҳал қилишни ўрганмайсиз.»

Дархонбек эслашича, кўчиш ва ишга жойлашиш билан боғлиқ муаммолар бўлмаган, чунки «Green card» ишлашга рухсат беради. Аммо келгандан кейин баъзи қийинчиликлар пайдо бўлди.

«АҚШга кўчиб ўтганимда, мен деярли барча пулларни чиптага ва уй-жойга сарфладим. Чўнтагимда 500 доллар қолган эди. Бу маблағ билан мен Америка Қўшма Штатларида ҳаётимни ва ишимни бошладим ва мен тез орада маош оламан деб умид қилдим, чунки менда бошқа пул йўқ эди.»

Боз устига, яқинлари ёнида эмаслиги Дархонбек учун янада қийин бўлган.

«Кўпчилик айтади: чет элга бор, у ерда ҳамма нарса осон, ҳаёт гўзал, деб.  Аслида, унинг ҳам ўзига яраша қийинчиликлари мавжуд. Янги мамлакатга кўчганингизда, барчасини қайта бошлашингиз керак. Ёнингизда на дўстларингиз, на танишларингиз, оилангиз, на обрў-эътиборингиз, на таниш-билиш бўлади. Янгидан дўстлар ва танишлар доирасини тузиш керак, шунинг баробарида, ўзга маданият ва урф-одатларга мослашиш лозим».

Нега айнан АҚШ?

Ҳозирда Дархонбек «Uber eats», турли давлатларда фаолият олиб борадиган таом ҳамда дўконлардан озиқ-овқат етказиб бериш иловасини дастурлаш устида иш олиб бормоқда. «uber eats» мазкур соҳа бўйича дунёдаги энг йирик компания ҳисобланади.

Нега айнан АҚШни танладингиз дея берилган саволга Дархонбек молиявий нуқтайи назардан Америкада дастурчиларга энг юқори маош  берилади, дея жавоб берди.

«Канада ва Европа мамлакатлари билан АҚШда бериладиган маошни таққослаганда, Америкада у юқорироқ экан. Қолаверса, бу ерда барча шароитлар мужассам: юқори тезликдаги интернет тармоғи, техник ускуналарни сотиб олиш имконияти. Мисол учун, ривожланаётган мамлакатларда ноутбук сотиб олиш учун одамлар ойлаб пул йиғади. Бу ерда эса одамлар ойлаб пул тўпламасдан осонликча шартта бориб сотиб олишади.»

Салоҳият нуқтайи назаридан, бу ерда нафақат IT-компаниялар, балки бошқа соҳаларда ҳам, масалан, суғурта, тиббиёт, банк ва молия соҳаларида ҳам дастурчи-мутахассислар керак.

«Бундан ташқари, юқорида айтиб ўтганимдек, бу ерда йирик компаниялар, йирик маҳсулотлар жуда кўп. 10 мингта фойдаланувчи ишлатадиган иловани яратиш бошқа, 100 миллион фойдаланувчи ишлатадиган иловани ишлаб чиқиш бошқа. Иш кўлами, ёндашувлар ҳар хил. Қолаверса, мамлакатда турли IT-конференциялар ўтказиб келинади. Тадбирларда машҳур дастурчилар, дастурлаш тиллари, технологиялар муаллифларини учратиш мумкин. Ушбу мутахассислардан кўп нарсани ўрганса бўлади.»

Ўзбекистон IT соҳасини қандай баҳолайсиз?

Дархонбек ҳар қандай давлатнинг IT соҳаси ривожланишини қуйидаги мезонларга кўра баҳолайди: молия, инфратузилма, ўсиш ва инсон салоҳияти.

«Молиявий нуқтаи назардан, тан оламан, мен ҳайратдаман. Ўзбекистонда дастурчиларнинг маоши жуда тез ўсиб бормоқда, бу қисман йирик глобал компанияларнинг Ўзбекистон бозорига кириб келгани билан боғлиқ. Шунингдек, мутахассислар хориж компанияларида қандай ишлаш мумкинлиги ҳақида ўйлай бошладилар ва дастурчилар касбининг ўзига хос хусусияти шундаки, сиз дунёнинг исталган нуқтасидан исталган ишни бажаришингиз мумкин».

Ҳозир, дея давом этади мутахассис, ўзбекистонлик кадрлар халқаро ва хорижий лойиҳаларни излаб, яхши маош олишни ўргана бошлади.

Инфратузилмага келсак, меҳмонимиз тармоқ сифатини назарда тутган ҳолда, Тошкентда бу борада ҳеч қандай муаммо йўқлигини таъкидлади. Бундан ташқари, пойтахт ўз бизнесингизни хавфсиз олиб боришингиз мумкин бўлган коворкинг майдонларига тўла. Бироқ, пойтахт ташқарисида, мутахассис фикрича, аҳвол бошқача.

«Мен ўзим ангренликман. Интернетнинг ёмонлиги сабабли у ерда ишлаш деярли мумкин эмас, коворкинг ҳақида эса гап бўлиши ҳам мумкин эмас, улар шунчаки мавжуд эмас. Ҳудудларда ҳам худди шундай муаммо бор. Лекин мен биламанки, IT Park одамлар ўқиш ва ишлаш учун келишлари мумкин бўлган филиаллар ва IT марказларини вилоятларда ҳам очмоқда».

Дархонбекнинг кузатишларига кўра, Ўзбекистонда касбий ўсиш истагида бўлганлар кўп. Ёшлар IT соҳаси истиқболли эканлигини, бу орқали яхши пул ишлаш мумкинлигини тушунишади. Ижобий тренд кузатилаётгани, шубҳасиз, қувонарли ҳолат. У ҳозир кўраётган ягона муаммо Ўзбекистонда йирик маҳсулотлар кам. Ўрганмоқчи бўлганлар бор, лекин уларга ўргатадиган ҳеч ким йўқ. Яъни, талабага тажриба етишмайди, йўл-йўриқ кўрсатадиган устоз йўқ.

«Инсон капитали қийинроқ масала. Ўзбекистон аҳолиси 30 миллиондан ортиқ, уларнинг орасида IT соҳасига қизиқувчилар салмоқли. Аммо муаммо шундаки, ҳозир дастурчиларимиз сифат жиҳатидан жаҳон даражасидаги дастурчилар билан рақобатлаша олмайди. Катта маҳсулотлар устида ишлай оладиган жаҳон миқёсидаги мутахассислар бармоқ билан санардек. Қолганларида эса бундай билим ва тажриба йўқ, жаҳон стандартларига жавоб бермайди».

Шунинг учун, ҳикоямиз қаҳрамони ҳам олий таълим ўқув юртларида, ҳам ўқув курсларида берилаётган таълим сифатини ошириш муҳим эканлигига урғу берди.

«Аминманки, тўғри ёндашув билан Ўзбекистон тез орада янги босқичга кўтарилади. Биз одамларга бошқача фикрлашни – тадбиркорликни ривожлантиришга ёрдам беришимиз керак. Фақат бирор бир IT-компанияда ишламасдан, каттароқ нарсалар ҳақида, ўз корхонангизни қандай яратиш ҳақида ўйлаб кўринг».

«Ватанга қайтиш ниятингиз борми?» деган саволга Дархонбек: «Мен деярли кетмадим десам ҳам бўлади», дея жавоб берди.

«Ўзбекистонга ҳар олти ойда келаман. Бу ерда мен университетларда, конференцияларда нутқ сўзлайман. Шунинг учун деярли кетмадим десам ҳам бўлаверади. Аммо жиддий олиб қараса, ҳозир мен дунёни ўрганяпман ва яқин йилларда саёҳат қилишни, турли мамлакатларни, уларнинг маданиятини ва бизнесини ўрганишни режалаштирмоқдаман. У ёки бу давлатда IT соҳаси қандай ишлайди, уларда қандай муаммолар бор, улар қандай ҳал қилинмоқда, қаерда қандай бизнесни бошлаш мумкинлиги мени қизиқтиради. Қайтаманми ёки йўқми, билмайман, вақт кўрсатади».

Ёш дастурчиларга қандай маслаҳат берасиз?

Дархонбек ёш мутахассисларга аниқ маслаҳатлар берди.

«Фаолиятингизнинг дастлабки йилларида бор эътиборингизни тажриба орттиришга қаратинг. Ҳаттоки пул тўланмайдиган амалиёт ўташингиз ҳам мумкин. Лойиҳаларни амалга оширинг ва портфолио яратинг.»

Шунингдек, у ёш дастурчиларга кўп ўқишни, ёмон одатлардан воз кечишни маслаҳат беради:

1. «Atomic habits» китобини тавсия қиламан. Унда ёмон одатлардан халос бўлиш ва яхши одатларни шакллантириш усуллари тасвирланган. Ушбу усуллар ўқув жараёнини осонлаштиради.

2. Дастурчилар ҳаракатсиз ҳаёт тарзига эга. Спорт билан шуғулланинг – спорт залига боринг, югуринг, велосипедда учинг.»

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Россиядан Ўзбекистонга ишлаш учун кўчиб келган IT-мутахассис Александр Бакланов билан ҳам суҳбат ўтказилганди.

Тошкентда 60,5 млн, Наманганда 16,8 млн сўм: Ўзбекистонда аҳолининг умумий даромадлари қанча?
Молия, Янгиликлар 19:10 · 06.02.2025
Тошкентда 60,5 млн, Наманганда 16,8 млн сўм: Ўзбекистонда аҳолининг умумий даромадлари қанча?
Швейцария Гулнора Каримованинг 182 млн долларини Ўзбекистонга қайтаради
Янгиликлар 17:26 · 06.02.2025
Швейцария Гулнора Каримованинг 182 млн долларини Ўзбекистонга қайтаради
Ўзбекистонда битта диссертация ёзиб бериш нархи 3-5 минг доллар бўлиши мумкин — тадқиқот
Таҳлил, Янгиликлар 15:30 · 06.02.2025
Ўзбекистонда битта диссертация ёзиб бериш нархи 3-5 минг доллар бўлиши мумкин — тадқиқот
Россия компаниялари 7 минг нафар ўзбекистонликни иш билан таъминлашни режалаштирмоқда
Янгиликлар 11:44 · 06.02.2025
Россия компаниялари 7 минг нафар ўзбекистонликни иш билан таъминлашни режалаштирмоқда
Бадавлат фирибгарларни фош этиш билан шуғулланиб келган америкалик. Hindenburg асосчиси нима учун миллиардерлар овини тўхтатди?
Янгиликлар 10:18 · 06.02.2025
Бадавлат фирибгарларни фош этиш билан шуғулланиб келган америкалик. Hindenburg асосчиси нима учун миллиардерлар овини тўхтатди?
Ўзбекистонликлар уй олмай қўйди. Нимага?
Иқтисодиёт, Янгиликлар 22:38 · 05.02.2025
Ўзбекистонликлар уй олмай қўйди. Нимага?