Иқтисодиёт вазирлиги «Ташаббусли бюджет»да овоз бериш учун мукофот ваъда қилаётган фирибгарлар ҳақида огоҳлантирди

17:13 · 29.08.2025

Ўзбекистонда ҚҚС бўйича бир қатор ўзгартиришлар режалаштирилмоқда

11:09 · 29.08.2025

Uzcard тизимидаги узилишлар сабаби очиқланди

17:01 · 28.08.2025

Марказий банк Евроосиё банки лицензиясини чақириб олди

11:47 · 28.08.2025

Ўзбекистон ЯИМ ҳажми 2025 йилда 130 млрд доллардан ортиши кутилмоқда

9:01 · 28.08.2025

Ўзбекистонда дистрибютор ва дилерларга фойдаланилган автомобилларни алмаштиришга рухсат берилади

16:03 · 27.08.2025

Ўзбекистонга пул ўтказмалари II чоракда 21 фоизга ўсди

17:25 · 26.08.2025

Соғлиқни сақлаш вазирлиги сохта косметологлар хизматидан эҳтиёт бўлишга чақирди

17:38 · 25.08.2025

Тимур Ишметовдан Савдо-саноат палатаси раисигача. Президент бир гуруҳ давлат хизматчилари ва ходимларини мукофотлади

16:44 · 25.08.2025

Ўзбекистонда қимматли қоғозларни сотиш ва фондларни молиялаштиришда инвестиция платформаларидан фойдаланишга рухсат берилди

12:32 · 25.08.2025

Ўзбекистонда реал иш ҳақи ўсиши минтақа давлатларига нисбатан пастроқ — Марказий банк

10:19 · 25.08.2025

Барча тоифадаги тадбиркорларга меҳмонхона қуриш учун кредитлар ажратилади

9:43 · 25.08.2025

Ўзбекистонга иккинчи чоракда 4,8 млрд доллар пул ўтказмалари амалга оширилди

12:22 · 23.08.2025

«Ташаббусли бюджет»да айрим туманларнинг овоз бериш босқичида иштироки чекланади

9:11 · 22.08.2025

Ўзбекистон суд тизимида рақамлаштириш ва кадрлар тайёрлашга эътибор кучайтирилади

8:50 · 22.08.2025

Ўзбекистонликлар ойлик даромадини кўпроқ нималарга сарфлайди?

18:57 · 21.08.2025

Кредит битими тузиш тақиқланган шахслар реестрини юритиш тартиби белгиланди

17:11 · 21.08.2025

Марказий банк тижорат банкларига киберхавфсизлик бўйича минимал талабларни белгилади

11:44 · 21.08.2025

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Ўзбекистон банкларининг рақобат даражаси банкларнинг активлари, кредит портфели ва депозитлари бўйича таҳлил қилинди. Активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 дан 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайган бўлса, кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди, депозитлар бўйича эса 919 дан 852 гача тушган

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси таҳлил қилинди.

Мазкур тадқиқотда Ҳерфиндал-Ҳиршман индекси (ҲҲИ)дан фойдаланилди. Мазкур индекс бозор концентрациясининг умумқабул қилинган ўлчовларидан бири ҳисобланади ва бозор рақобатбардошлигини аниқлаш учун ишлатилади.

Қайд этилишича, сўнгги 5 йилда Ўзбекистон банк тизимида рақобат активлар бўйича ҳам, кредитлар бўйича ҳам, депозитлар бўйича ҳам ортиб бормоқда. 2018 йил 1 январь ҳолатига активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 бўлган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайди. Кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди.

Шунингдек, депозитлар бозорида бозор иқтисодиёти тамойилларига асосан фаолият олиб борилиши сабабли банклар ўртасида депозитлар учун кучли кураш мавжуд ва бу кураш йилдан йилга ортиб бормоқда. Ушбу тенденция депозитлар бўйича ҲҲИ индексининг 919 дан 852 гача тушганида ҳам яққол намоён бўлди.

Активлар. Давлат улуши мавжуд энг йирик топ-5 банкларнинг («Ўзмиллий банк», «Саноатқурилишбанк», «Асакабанк», «Ипотека банк», «Агробанк») банк тизими активларидаги улуши 70,9 фоиздан 60,5 фоизгача камайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 11 фоиздан 18 фоизгача ошган бўлса, хусусий банклар улуши 18,1 фоиздан 21,5 фоизгача кўпайди. 2025 йилга бориб, банк тизими активларининг умумий ҳажмида давлат улуши бўлмаган банклар активлари улушини 60 фоизгача ошириш режалаштирилган.

Мазкур даврда банк тизимига Tenge Bank, TBC Bank, Anor Bank, Uzum (Apelsin) bank ва Poytaxt Bank кириб келди. Ушбу банкларнинг жами активлардаги улуши 1,8 фоизга етди.

Кредитлар. Топ-5 банкларнинг жами кредит портфелидаги улуши 77 фоиздан 64 фоизгача камайди. Хусусий банклар улуши 11,6 фоиздан 16,6 фоизгача кўпайган бўлса, давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 19 фоизга етди. Хусусий банклардан Kapital Bank, Hamkorbank, «Ипак йўли» банки тижорат кредитлари бозорида давлат улуши мавжуд банклар учун ҳам, бошқа хусусий банклар учун ҳам жиддий рақобатчига айланди. Kapital Bank’нинг жами кредит портфелидаги улуши 1,2 фоиздан 3,8 фоизгача ошган бўлса, Ипак йўли» банки улуши 1,8 фоиздан 2,1 фоизга кўпайди. Hamkorbank эса бозордаги 3 фоизлик улушини сақлаб келмоқда.

Депозитлар. 2018 йилнинг бошида топ-5 банклар банк тизимидаги жами депозитларнинг 51,2 фоизга эгалик қилган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига келиб уларнинг улуши 46,9 фоизгача қисқарди. Хусусий банклар томонидан жалб қилинган депозитлар улуши 34,1 фоиздан 36,4 фоизгача кўпайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банкларнинг депозит бозоридаги улуши 2 фоиз бандга — 14,7 фоиздан 16,7 фоизгача ошди.

Депозитлар бозорида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги рақобатдан кўра хусусий банклар ўртасидаги ўзаро рақобат кучлироқ ҳисобланади. ЎзКДБ банкнинг ушбу бозордаги улуши 8,6 фоиздан 3,6 фоизгача камайган бўлса, Kapital Bank ўз улушини 4,8 фоиздан 10,9 фоизга етказиб олди. Hamkorbank депозитлари улуши 5,5 фоиздан 3 фоизгача камайди.

Депозитлар учун рақобатнинг кучайиши муддатли депозитлар бўйича фоиз ставкаларининг жозибадорлигида ҳам ўз аксини топади. Масалан, 2017 йилнинг апрель ойида юридик шахслар муддатли депозитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 5,8 фоизни ташкил этган бўлса, 2017 йилнинг декабрь ойига келиб 12,1 фоизгача кўтарилди. 2022 йилнинг декабрь ойида эса 16,9 фоизга етди. Жисмоний шахсларнинг муддатли депозитлари бўйича ўртача ставка эса сўнгги 2 йилда 20 фоизни ташкил этиб келмоқда.

Иқтисодиёт вазирлиги «Ташаббусли бюджет»да овоз бериш учун мукофот ваъда қилаётган фирибгарлар ҳақида огоҳлантирди
Янгиликлар 17:13 · 29.08.2025
Иқтисодиёт вазирлиги «Ташаббусли бюджет»да овоз бериш учун мукофот ваъда қилаётган фирибгарлар ҳақида огоҳлантирди
Ўзбекистонда ҚҚС бўйича бир қатор ўзгартиришлар режалаштирилмоқда
Янгиликлар 11:09 · 29.08.2025
Ўзбекистонда ҚҚС бўйича бир қатор ўзгартиришлар режалаштирилмоқда
Uzcard тизимидаги узилишлар сабаби очиқланди
Янгиликлар 17:01 · 28.08.2025
Uzcard тизимидаги узилишлар сабаби очиқланди
Марказий банк Евроосиё банки лицензиясини чақириб олди
Янгиликлар 11:47 · 28.08.2025
Марказий банк Евроосиё банки лицензиясини чақириб олди
Ўзбекистон ЯИМ ҳажми 2025 йилда 130 млрд доллардан ортиши кутилмоқда
Янгиликлар 9:01 · 28.08.2025
Ўзбекистон ЯИМ ҳажми 2025 йилда 130 млрд доллардан ортиши кутилмоқда
Ўзбекистонда дистрибютор ва дилерларга фойдаланилган автомобилларни алмаштиришга рухсат берилади
Янгиликлар 16:03 · 27.08.2025
Ўзбекистонда дистрибютор ва дилерларга фойдаланилган автомобилларни алмаштиришга рухсат берилади