Аҳолини рўйхатга олиш: Нега муҳим ва қандай ўтади?

8:34 · 06.12.2025

Россия Марказий банки хорижга пул ўтказмалари бўйича чекловларни бекор қилади

17:33 · 05.12.2025

Алишер Темиров GHWP’нинг Регулятор органлари бўйича раис ўринбосари лавозимига сайланди

13:51 · 05.12.2025

Робин Зенг — дунёдаги энг катта батарея империясини қурган қишлоқ боласи

11:18 · 05.12.2025

Ўзбекистонда болаларга банк карталарини очишда муаммолар юзага келяптими?

16:05 · 04.12.2025

Wildberries Ўзбекистонда 142 млн долларлик йирик логистика марказини очади

12:31 · 04.12.2025

Ўзбекистон олтиннинг энг йирик харидорларидан бири бўлди

17:56 · 03.12.2025

ҚҚС тушумларининг бир қисмини ҳудудлар бюджетига ўтказилиши мумкин

15:12 · 03.12.2025

Ўзбекистоннинг узоқ муддатли кредит рейтинглари яхшиланди

11:20 · 03.12.2025

Энг яхши солиқ тўловчи маҳаллалар 2 млрд сўмгача рағбатлантирилади

12:00 · 02.12.2025

Манбалар: “Humans” қарзлари бўйича вазият кутилганидан оғирроқ

10:52 · 02.12.2025

Ўзбекистонликлар тўлаётган солиқлари нималарга сарфланаётганини кузатиши мумкин бўлади

9:04 · 02.12.2025

Ўзбекистонда инфляция кетма-кет иккинчи ой кўп йиллик энг паст кўрсаткични янгилади

15:24 · 01.12.2025

Ўзбекистонликларга маош оладиган банкни танлаш ҳуқуқи берилади

11:08 · 01.12.2025

2026 йилда ойлик, стипендия, пенсия ва нафақаларни оширишга қанча пул ажратилади?

10:12 · 01.12.2025

Ўзбекистоннинг давлат қарзи 44 млрд долларга яқинлашди

9:08 · 01.12.2025

Ўзбекистонда кўчмас мулк ва автотранспорт учун ижара тўлови энг кам ставкалари оширилиши мумкин

14:03 · 28.11.2025

Марказий банк ҳузурида стартап лойиҳаларни молиялаштирадиган венчур фонд ташкил этилади

11:03 · 28.11.2025

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Ўзбекистон банкларининг рақобат даражаси банкларнинг активлари, кредит портфели ва депозитлари бўйича таҳлил қилинди. Активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 дан 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайган бўлса, кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди, депозитлар бўйича эса 919 дан 852 гача тушган

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси таҳлил қилинди.

Мазкур тадқиқотда Ҳерфиндал-Ҳиршман индекси (ҲҲИ)дан фойдаланилди. Мазкур индекс бозор концентрациясининг умумқабул қилинган ўлчовларидан бири ҳисобланади ва бозор рақобатбардошлигини аниқлаш учун ишлатилади.

Қайд этилишича, сўнгги 5 йилда Ўзбекистон банк тизимида рақобат активлар бўйича ҳам, кредитлар бўйича ҳам, депозитлар бўйича ҳам ортиб бормоқда. 2018 йил 1 январь ҳолатига активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 бўлган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайди. Кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди.

Шунингдек, депозитлар бозорида бозор иқтисодиёти тамойилларига асосан фаолият олиб борилиши сабабли банклар ўртасида депозитлар учун кучли кураш мавжуд ва бу кураш йилдан йилга ортиб бормоқда. Ушбу тенденция депозитлар бўйича ҲҲИ индексининг 919 дан 852 гача тушганида ҳам яққол намоён бўлди.

Активлар. Давлат улуши мавжуд энг йирик топ-5 банкларнинг («Ўзмиллий банк», «Саноатқурилишбанк», «Асакабанк», «Ипотека банк», «Агробанк») банк тизими активларидаги улуши 70,9 фоиздан 60,5 фоизгача камайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 11 фоиздан 18 фоизгача ошган бўлса, хусусий банклар улуши 18,1 фоиздан 21,5 фоизгача кўпайди. 2025 йилга бориб, банк тизими активларининг умумий ҳажмида давлат улуши бўлмаган банклар активлари улушини 60 фоизгача ошириш режалаштирилган.

Мазкур даврда банк тизимига Tenge Bank, TBC Bank, Anor Bank, Uzum (Apelsin) bank ва Poytaxt Bank кириб келди. Ушбу банкларнинг жами активлардаги улуши 1,8 фоизга етди.

Кредитлар. Топ-5 банкларнинг жами кредит портфелидаги улуши 77 фоиздан 64 фоизгача камайди. Хусусий банклар улуши 11,6 фоиздан 16,6 фоизгача кўпайган бўлса, давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 19 фоизга етди. Хусусий банклардан Kapital Bank, Hamkorbank, «Ипак йўли» банки тижорат кредитлари бозорида давлат улуши мавжуд банклар учун ҳам, бошқа хусусий банклар учун ҳам жиддий рақобатчига айланди. Kapital Bank’нинг жами кредит портфелидаги улуши 1,2 фоиздан 3,8 фоизгача ошган бўлса, Ипак йўли» банки улуши 1,8 фоиздан 2,1 фоизга кўпайди. Hamkorbank эса бозордаги 3 фоизлик улушини сақлаб келмоқда.

Депозитлар. 2018 йилнинг бошида топ-5 банклар банк тизимидаги жами депозитларнинг 51,2 фоизга эгалик қилган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига келиб уларнинг улуши 46,9 фоизгача қисқарди. Хусусий банклар томонидан жалб қилинган депозитлар улуши 34,1 фоиздан 36,4 фоизгача кўпайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банкларнинг депозит бозоридаги улуши 2 фоиз бандга — 14,7 фоиздан 16,7 фоизгача ошди.

Депозитлар бозорида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги рақобатдан кўра хусусий банклар ўртасидаги ўзаро рақобат кучлироқ ҳисобланади. ЎзКДБ банкнинг ушбу бозордаги улуши 8,6 фоиздан 3,6 фоизгача камайган бўлса, Kapital Bank ўз улушини 4,8 фоиздан 10,9 фоизга етказиб олди. Hamkorbank депозитлари улуши 5,5 фоиздан 3 фоизгача камайди.

Депозитлар учун рақобатнинг кучайиши муддатли депозитлар бўйича фоиз ставкаларининг жозибадорлигида ҳам ўз аксини топади. Масалан, 2017 йилнинг апрель ойида юридик шахслар муддатли депозитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 5,8 фоизни ташкил этган бўлса, 2017 йилнинг декабрь ойига келиб 12,1 фоизгача кўтарилди. 2022 йилнинг декабрь ойида эса 16,9 фоизга етди. Жисмоний шахсларнинг муддатли депозитлари бўйича ўртача ставка эса сўнгги 2 йилда 20 фоизни ташкил этиб келмоқда.

Аҳолини рўйхатга олиш: Нега муҳим ва қандай ўтади?
Янгиликлар 8:34 · 06.12.2025
Аҳолини рўйхатга олиш: Нега муҳим ва қандай ўтади?
Россия Марказий банки хорижга пул ўтказмалари бўйича чекловларни бекор қилади
Янгиликлар 17:33 · 05.12.2025
Россия Марказий банки хорижга пул ўтказмалари бўйича чекловларни бекор қилади
Алишер Темиров GHWP’нинг Регулятор органлари бўйича раис ўринбосари лавозимига сайланди
Янгиликлар 13:51 · 05.12.2025
Алишер Темиров GHWP’нинг Регулятор органлари бўйича раис ўринбосари лавозимига сайланди
Робин Зенг — дунёдаги энг катта батарея империясини қурган қишлоқ боласи
Миллиардерлар, Янгиликлар 11:18 · 05.12.2025
Робин Зенг — дунёдаги энг катта батарея империясини қурган қишлоқ боласи
Ўзбекистонда болаларга банк карталарини очишда муаммолар юзага келяптими?
Янгиликлар 16:05 · 04.12.2025
Ўзбекистонда болаларга банк карталарини очишда муаммолар юзага келяптими?
Wildberries Ўзбекистонда 142 млн долларлик йирик логистика марказини очади
Янгиликлар 12:31 · 04.12.2025
Wildberries Ўзбекистонда 142 млн долларлик йирик логистика марказини очади