Бугундан ўзини ўзи банд қилган таксичилар солиғини агрегаторлар тўлайди

16:45 · 02.07.2025

«Адолат тамойилларига зид ва инсофсиз амалиёт» — Марказий банк ижтимоий нафақалар кредит қарздорлиги учун ечиб олинаётгани ҳақида

12:12 · 02.07.2025

Ўзбекистоннинг ДХШ лойиҳаларида қандай рисклар бор?

10:22 · 02.07.2025

Тошкент бозорида импорт мол ва қўй гўшти қимматлашди

8:45 · 02.07.2025

Ўзбекистон газ, электр энергияси ва олтин экспортини кескин оширди

11:31 · 01.07.2025

Энди ички авиарейслар учун электрон ҳужжатлар билан рўйхатдан ўтиш мумкин

10:07 · 01.07.2025

Энди банклар топ-300 хорижий ОТМларга кирганларга 20 минг долларгача имтиёзли таълим кредити ажратади

16:15 · 30.06.2025

Америкалик миллардер Тед Паганонинг глобал ўғит бозоридаги муваффақияти

12:31 · 30.06.2025

Ўзбекистонда уй олди-сотдиси нақдсиз шаклга ўтказилиши мумкин

10:10 · 30.06.2025

Fitch агентлиги Ўзбекистоннинг кредит рейтингини «BB» даражасига оширди

11:25 · 27.06.2025

Ўзбекистон йил бошидан буён 6,5 млрд долларлик олтин экспорт қилди

10:16 · 27.06.2025

Марказий банк Ўзбекистонда насия бозорини тартибга солишни таклиф қилмоқда

9:55 · 27.06.2025

Ўзбекистон прогрессив солиқ шкаласига ўтиши керак — ХВЖ

12:21 · 26.06.2025

Ўзбекистон импортга икки томонлама солиқни бекор қилади

11:40 · 26.06.2025

Валюта тушумини сотишдан бўйин товлаганлик учун жарима бекор қилиниши мумкин

10:07 · 26.06.2025

Европа валютасининг АҚШ доллари ўрнини эгаллашига нима тўсқинлик қилади?

12:25 · 25.06.2025

Банкларни санация қилиш ва тугатиш тартиби белгиланди

10:06 · 25.06.2025

Марказий банк Тожикистон банки ваколатхонасига берилган гувоҳномани бекор қилди

17:20 · 24.06.2025

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Ўзбекистон банкларининг рақобат даражаси банкларнинг активлари, кредит портфели ва депозитлари бўйича таҳлил қилинди. Активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 дан 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайган бўлса, кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди, депозитлар бўйича эса 919 дан 852 гача тушган

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси таҳлил қилинди.

Мазкур тадқиқотда Ҳерфиндал-Ҳиршман индекси (ҲҲИ)дан фойдаланилди. Мазкур индекс бозор концентрациясининг умумқабул қилинган ўлчовларидан бири ҳисобланади ва бозор рақобатбардошлигини аниқлаш учун ишлатилади.

Қайд этилишича, сўнгги 5 йилда Ўзбекистон банк тизимида рақобат активлар бўйича ҳам, кредитлар бўйича ҳам, депозитлар бўйича ҳам ортиб бормоқда. 2018 йил 1 январь ҳолатига активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 бўлган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайди. Кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди.

Шунингдек, депозитлар бозорида бозор иқтисодиёти тамойилларига асосан фаолият олиб борилиши сабабли банклар ўртасида депозитлар учун кучли кураш мавжуд ва бу кураш йилдан йилга ортиб бормоқда. Ушбу тенденция депозитлар бўйича ҲҲИ индексининг 919 дан 852 гача тушганида ҳам яққол намоён бўлди.

Активлар. Давлат улуши мавжуд энг йирик топ-5 банкларнинг («Ўзмиллий банк», «Саноатқурилишбанк», «Асакабанк», «Ипотека банк», «Агробанк») банк тизими активларидаги улуши 70,9 фоиздан 60,5 фоизгача камайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 11 фоиздан 18 фоизгача ошган бўлса, хусусий банклар улуши 18,1 фоиздан 21,5 фоизгача кўпайди. 2025 йилга бориб, банк тизими активларининг умумий ҳажмида давлат улуши бўлмаган банклар активлари улушини 60 фоизгача ошириш режалаштирилган.

Мазкур даврда банк тизимига Tenge Bank, TBC Bank, Anor Bank, Uzum (Apelsin) bank ва Poytaxt Bank кириб келди. Ушбу банкларнинг жами активлардаги улуши 1,8 фоизга етди.

Кредитлар. Топ-5 банкларнинг жами кредит портфелидаги улуши 77 фоиздан 64 фоизгача камайди. Хусусий банклар улуши 11,6 фоиздан 16,6 фоизгача кўпайган бўлса, давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 19 фоизга етди. Хусусий банклардан Kapital Bank, Hamkorbank, «Ипак йўли» банки тижорат кредитлари бозорида давлат улуши мавжуд банклар учун ҳам, бошқа хусусий банклар учун ҳам жиддий рақобатчига айланди. Kapital Bank’нинг жами кредит портфелидаги улуши 1,2 фоиздан 3,8 фоизгача ошган бўлса, Ипак йўли» банки улуши 1,8 фоиздан 2,1 фоизга кўпайди. Hamkorbank эса бозордаги 3 фоизлик улушини сақлаб келмоқда.

Депозитлар. 2018 йилнинг бошида топ-5 банклар банк тизимидаги жами депозитларнинг 51,2 фоизга эгалик қилган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига келиб уларнинг улуши 46,9 фоизгача қисқарди. Хусусий банклар томонидан жалб қилинган депозитлар улуши 34,1 фоиздан 36,4 фоизгача кўпайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банкларнинг депозит бозоридаги улуши 2 фоиз бандга — 14,7 фоиздан 16,7 фоизгача ошди.

Депозитлар бозорида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги рақобатдан кўра хусусий банклар ўртасидаги ўзаро рақобат кучлироқ ҳисобланади. ЎзКДБ банкнинг ушбу бозордаги улуши 8,6 фоиздан 3,6 фоизгача камайган бўлса, Kapital Bank ўз улушини 4,8 фоиздан 10,9 фоизга етказиб олди. Hamkorbank депозитлари улуши 5,5 фоиздан 3 фоизгача камайди.

Депозитлар учун рақобатнинг кучайиши муддатли депозитлар бўйича фоиз ставкаларининг жозибадорлигида ҳам ўз аксини топади. Масалан, 2017 йилнинг апрель ойида юридик шахслар муддатли депозитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 5,8 фоизни ташкил этган бўлса, 2017 йилнинг декабрь ойига келиб 12,1 фоизгача кўтарилди. 2022 йилнинг декабрь ойида эса 16,9 фоизга етди. Жисмоний шахсларнинг муддатли депозитлари бўйича ўртача ставка эса сўнгги 2 йилда 20 фоизни ташкил этиб келмоқда.

Бугундан ўзини ўзи банд қилган таксичилар солиғини агрегаторлар тўлайди
Авто, Янгиликлар 16:45 · 02.07.2025
Бугундан ўзини ўзи банд қилган таксичилар солиғини агрегаторлар тўлайди
«Адолат тамойилларига зид ва инсофсиз амалиёт» — Марказий банк ижтимоий нафақалар кредит қарздорлиги учун ечиб олинаётгани ҳақида
Янгиликлар 12:12 · 02.07.2025
«Адолат тамойилларига зид ва инсофсиз амалиёт» — Марказий банк ижтимоий нафақалар кредит қарздорлиги учун ечиб олинаётгани ҳақида
Ўзбекистоннинг ДХШ лойиҳаларида қандай рисклар бор?
Иқтисодиёт, Янгиликлар 10:22 · 02.07.2025
Ўзбекистоннинг ДХШ лойиҳаларида қандай рисклар бор?
Тошкент бозорида импорт мол ва қўй гўшти қимматлашди
Интервью, Янгиликлар 8:45 · 02.07.2025
Тошкент бозорида импорт мол ва қўй гўшти қимматлашди
Ўзбекистон газ, электр энергияси ва олтин экспортини кескин оширди
Янгиликлар 11:31 · 01.07.2025
Ўзбекистон газ, электр энергияси ва олтин экспортини кескин оширди
Энди ички авиарейслар учун электрон ҳужжатлар билан рўйхатдан ўтиш мумкин
Янгиликлар 10:07 · 01.07.2025
Энди ички авиарейслар учун электрон ҳужжатлар билан рўйхатдан ўтиш мумкин