Ягона порталдаги пулли хизматлар банк ва алоқа операторлари иловаларига уланади

12:59 · 17.09.2025

2027 йилдан уй-жой олди-сотдиси онлайн тарзда тасдиқланади

10:20 · 17.09.2025

Ўзбекистонда исломий банк фаолиятини жорий қилишга оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди

17:07 · 16.09.2025

Энди хусусий боғчалардаги тарбиячилар ойлиги ва бола харажатининг бир қисми бюджетдан қоплаб берилади

15:13 · 15.09.2025

Ўзбекистонда ишлаб чиқариш корхоналари тўлаган солиқлар миқдори икки баравар ошди

10:35 · 15.09.2025

Марказий банк 9 та банкка санкция қўллади

11:41 · 13.09.2025

Август ойида иккиламчи бозорда уй-жой нархлари 1 фоизга қимматлади

10:10 · 13.09.2025

Саккиз ойда Ўзбекистонга хориждан 12 млрд доллардан ортиқ пул ўтказмалари амалга оширилди

15:24 · 12.09.2025

Нега сўм долларга нисбатан ноодатий мустаҳкамланди?

10:05 · 12.09.2025

Марказий банк «кўпроқ реал кутилмалар» учун курс тебранишларини кенгайтиришга рухсат берди

16:55 · 11.09.2025

Ўзбекистонда ўз бизнесининг ҳолатини «яхши» деб баҳолаган респондентлар улуши 45 фоизгача ўсди

14:07 · 11.09.2025

Ўзбекистонда пулли тўхташ жойлари учун махсус имтиёзлар яратилади

11:52 · 11.09.2025

Марказий банк асосий ставкани 14 фоиз даражасида қолдирди

10:44 · 11.09.2025

Ўзбекистон тўлов воситаси сифатида стейблкоинларга рухсат бериши мумкин

10:11 · 11.09.2025

Ўзбекистонда пенсия ёшини ошириш режалаштирилмоқда

15:45 · 10.09.2025

Ўзбекистонда ишбилармонлик фаоллиги индекси мўтадиль даражада ортмоқда

11:37 · 10.09.2025

«Энг хавфли ҳисобварақ-фактураларни қизил қилиб кўрсатиб қўямиз» — Шерзод Кудбиев

17:44 · 09.09.2025

Вилоятларда Ал-Хоразмий, Мирзо Улуғбек ва Ибн Сино мактаблари филиаллари ташкил этилади

14:39 · 09.09.2025

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Ўзбекистон банкларининг рақобат даражаси банкларнинг активлари, кредит портфели ва депозитлари бўйича таҳлил қилинди. Активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 дан 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайган бўлса, кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди, депозитлар бўйича эса 919 дан 852 гача тушган

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси таҳлил қилинди.

Мазкур тадқиқотда Ҳерфиндал-Ҳиршман индекси (ҲҲИ)дан фойдаланилди. Мазкур индекс бозор концентрациясининг умумқабул қилинган ўлчовларидан бири ҳисобланади ва бозор рақобатбардошлигини аниқлаш учун ишлатилади.

Қайд этилишича, сўнгги 5 йилда Ўзбекистон банк тизимида рақобат активлар бўйича ҳам, кредитлар бўйича ҳам, депозитлар бўйича ҳам ортиб бормоқда. 2018 йил 1 январь ҳолатига активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 бўлган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайди. Кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди.

Шунингдек, депозитлар бозорида бозор иқтисодиёти тамойилларига асосан фаолият олиб борилиши сабабли банклар ўртасида депозитлар учун кучли кураш мавжуд ва бу кураш йилдан йилга ортиб бормоқда. Ушбу тенденция депозитлар бўйича ҲҲИ индексининг 919 дан 852 гача тушганида ҳам яққол намоён бўлди.

Активлар. Давлат улуши мавжуд энг йирик топ-5 банкларнинг («Ўзмиллий банк», «Саноатқурилишбанк», «Асакабанк», «Ипотека банк», «Агробанк») банк тизими активларидаги улуши 70,9 фоиздан 60,5 фоизгача камайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 11 фоиздан 18 фоизгача ошган бўлса, хусусий банклар улуши 18,1 фоиздан 21,5 фоизгача кўпайди. 2025 йилга бориб, банк тизими активларининг умумий ҳажмида давлат улуши бўлмаган банклар активлари улушини 60 фоизгача ошириш режалаштирилган.

Мазкур даврда банк тизимига Tenge Bank, TBC Bank, Anor Bank, Uzum (Apelsin) bank ва Poytaxt Bank кириб келди. Ушбу банкларнинг жами активлардаги улуши 1,8 фоизга етди.

Кредитлар. Топ-5 банкларнинг жами кредит портфелидаги улуши 77 фоиздан 64 фоизгача камайди. Хусусий банклар улуши 11,6 фоиздан 16,6 фоизгача кўпайган бўлса, давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 19 фоизга етди. Хусусий банклардан Kapital Bank, Hamkorbank, «Ипак йўли» банки тижорат кредитлари бозорида давлат улуши мавжуд банклар учун ҳам, бошқа хусусий банклар учун ҳам жиддий рақобатчига айланди. Kapital Bank’нинг жами кредит портфелидаги улуши 1,2 фоиздан 3,8 фоизгача ошган бўлса, Ипак йўли» банки улуши 1,8 фоиздан 2,1 фоизга кўпайди. Hamkorbank эса бозордаги 3 фоизлик улушини сақлаб келмоқда.

Депозитлар. 2018 йилнинг бошида топ-5 банклар банк тизимидаги жами депозитларнинг 51,2 фоизга эгалик қилган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига келиб уларнинг улуши 46,9 фоизгача қисқарди. Хусусий банклар томонидан жалб қилинган депозитлар улуши 34,1 фоиздан 36,4 фоизгача кўпайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банкларнинг депозит бозоридаги улуши 2 фоиз бандга — 14,7 фоиздан 16,7 фоизгача ошди.

Депозитлар бозорида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги рақобатдан кўра хусусий банклар ўртасидаги ўзаро рақобат кучлироқ ҳисобланади. ЎзКДБ банкнинг ушбу бозордаги улуши 8,6 фоиздан 3,6 фоизгача камайган бўлса, Kapital Bank ўз улушини 4,8 фоиздан 10,9 фоизга етказиб олди. Hamkorbank депозитлари улуши 5,5 фоиздан 3 фоизгача камайди.

Депозитлар учун рақобатнинг кучайиши муддатли депозитлар бўйича фоиз ставкаларининг жозибадорлигида ҳам ўз аксини топади. Масалан, 2017 йилнинг апрель ойида юридик шахслар муддатли депозитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 5,8 фоизни ташкил этган бўлса, 2017 йилнинг декабрь ойига келиб 12,1 фоизгача кўтарилди. 2022 йилнинг декабрь ойида эса 16,9 фоизга етди. Жисмоний шахсларнинг муддатли депозитлари бўйича ўртача ставка эса сўнгги 2 йилда 20 фоизни ташкил этиб келмоқда.

Ягона порталдаги пулли хизматлар банк ва алоқа операторлари иловаларига уланади
Янгиликлар 12:59 · 17.09.2025
Ягона порталдаги пулли хизматлар банк ва алоқа операторлари иловаларига уланади
2027 йилдан уй-жой олди-сотдиси онлайн тарзда тасдиқланади
Янгиликлар 10:20 · 17.09.2025
2027 йилдан уй-жой олди-сотдиси онлайн тарзда тасдиқланади
Ўзбекистонда исломий банк фаолиятини жорий қилишга оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди
Янгиликлар 17:07 · 16.09.2025
Ўзбекистонда исломий банк фаолиятини жорий қилишга оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди
Энди хусусий боғчалардаги тарбиячилар ойлиги ва бола харажатининг бир қисми бюджетдан қоплаб берилади
Янгиликлар 15:13 · 15.09.2025
Энди хусусий боғчалардаги тарбиячилар ойлиги ва бола харажатининг бир қисми бюджетдан қоплаб берилади
Ўзбекистонда ишлаб чиқариш корхоналари тўлаган солиқлар миқдори икки баравар ошди
Иқтисодиёт, Янгиликлар 10:35 · 15.09.2025
Ўзбекистонда ишлаб чиқариш корхоналари тўлаган солиқлар миқдори икки баравар ошди
Марказий банк 9 та банкка санкция қўллади
Молия, Янгиликлар 11:41 · 13.09.2025
Марказий банк 9 та банкка санкция қўллади