Toshkentda uy-joy investitsiyalari daromadliligi sezilarli pasaygan

16:02 · 21.11.2024

Biologik faol qo‘shimchalarning chalg‘ituvchi reklamasi uchun jiddiy chora ko‘riladi

13:11 · 21.11.2024

O‘zbekistonda ijtimoiy himoyani kuchaytirish va kam ta’minlanganlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yangi chora-tadbirlar belgilandi

16:07 · 19.11.2024

O‘zbekistonga «yashil” iqtisodiyot uchun Germaniyadan qo‘shimcha 3 mln yevro grant ajratildi

16:40 · 14.11.2024

O‘zbekistonning oltin-valyuta zaxiralari rekord darajada oshdi

17:34 · 08.11.2024

Volkswagen hushdan ketgan haydovchilarni qutqaruvchi xavfsizlik tizimi yaratdi

13:08 · 08.11.2024

O‘zbekistonda 2025-yil yakunigacha 32 mingdan ortiq elektromobillarni quvvatlantirish stansiyalari quriladi

16:34 · 07.11.2024

Toshkentda oktyabr oyida uylar ijarasi narxining o‘sishi sekinlashdi

10:21 · 07.11.2024

O‘zbekistonda chiqindilardan elektr energiyasi ishlab chiqaruvchi 8 ta zavod quriladi

15:41 · 06.11.2024

AQSH O‘zbekistonning JSTga a’zo bo‘lishini qo‘llab-quvvatlaydi

17:02 · 04.11.2024

2024-yilning 9 oyida O‘zbekistondagi qaysi onlayn to‘lov tizimi eng yuqori daromadga erishdi?

14:23 · 04.11.2024

O‘zbekistonda 2025-yildan elektromobillar uchun utilizatsiya yig‘imi joriy etilishi mumkin

15:14 · 01.11.2024

O‘zbekistonga xorijdan pul o‘tkazmalari hajmi 34,8 foizga o‘sdi

14:56 · 01.11.2024

2025-yil o‘zgarishsiz saqlab qolinadigan soliq stavkalari haqida ma‘lumot berildi

17:21 · 30.10.2024

2025-yilda YIMning 6% o‘sishi, inflyatsiya miqdori 7% bo‘lishi prognoz qilindi

16:55 · 30.10.2024

Chiqindidan qarzdor iste’molchilar elektr energiyasidan uzilmaydi

16:29 · 30.10.2024

“Yirtilgan, bo‘yalgan, yelimlangan…” – Pullar qachon yaroqsiz bo‘ladi?

17:27 · 28.10.2024

O‘zbekistonda tug‘ilish nega yildan yilga kamaymoqda?

16:48 · 28.10.2024

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Ўзбекистон банкларининг рақобат даражаси банкларнинг активлари, кредит портфели ва депозитлари бўйича таҳлил қилинди. Активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 дан 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайган бўлса, кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди, депозитлар бўйича эса 919 дан 852 гача тушган

Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси қандай?

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан Ўзбекистон банк тизимида рақобат даражаси таҳлил қилинди.

Мазкур тадқиқотда Ҳерфиндал-Ҳиршман индекси (ҲҲИ)дан фойдаланилди. Мазкур индекс бозор концентрациясининг умумқабул қилинган ўлчовларидан бири ҳисобланади ва бозор рақобатбардошлигини аниқлаш учун ишлатилади.

Қайд этилишича, сўнгги 5 йилда Ўзбекистон банк тизимида рақобат активлар бўйича ҳам, кредитлар бўйича ҳам, депозитлар бўйича ҳам ортиб бормоқда. 2018 йил 1 январь ҳолатига активлар бўйича ҲҲИ индекси 1520 бўлган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига 1016 гача пасайди. Кредитлар бўйича ушбу кўрсаткич 1709 дан 1082 гача тушди.

Шунингдек, депозитлар бозорида бозор иқтисодиёти тамойилларига асосан фаолият олиб борилиши сабабли банклар ўртасида депозитлар учун кучли кураш мавжуд ва бу кураш йилдан йилга ортиб бормоқда. Ушбу тенденция депозитлар бўйича ҲҲИ индексининг 919 дан 852 гача тушганида ҳам яққол намоён бўлди.

Активлар. Давлат улуши мавжуд энг йирик топ-5 банкларнинг («Ўзмиллий банк», «Саноатқурилишбанк», «Асакабанк», «Ипотека банк», «Агробанк») банк тизими активларидаги улуши 70,9 фоиздан 60,5 фоизгача камайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 11 фоиздан 18 фоизгача ошган бўлса, хусусий банклар улуши 18,1 фоиздан 21,5 фоизгача кўпайди. 2025 йилга бориб, банк тизими активларининг умумий ҳажмида давлат улуши бўлмаган банклар активлари улушини 60 фоизгача ошириш режалаштирилган.

Мазкур даврда банк тизимига Tenge Bank, TBC Bank, Anor Bank, Uzum (Apelsin) bank ва Poytaxt Bank кириб келди. Ушбу банкларнинг жами активлардаги улуши 1,8 фоизга етди.

Кредитлар. Топ-5 банкларнинг жами кредит портфелидаги улуши 77 фоиздан 64 фоизгача камайди. Хусусий банклар улуши 11,6 фоиздан 16,6 фоизгача кўпайган бўлса, давлат улуши мавжуд бошқа банклар улуши 19 фоизга етди. Хусусий банклардан Kapital Bank, Hamkorbank, «Ипак йўли» банки тижорат кредитлари бозорида давлат улуши мавжуд банклар учун ҳам, бошқа хусусий банклар учун ҳам жиддий рақобатчига айланди. Kapital Bank’нинг жами кредит портфелидаги улуши 1,2 фоиздан 3,8 фоизгача ошган бўлса, Ипак йўли» банки улуши 1,8 фоиздан 2,1 фоизга кўпайди. Hamkorbank эса бозордаги 3 фоизлик улушини сақлаб келмоқда.

Депозитлар. 2018 йилнинг бошида топ-5 банклар банк тизимидаги жами депозитларнинг 51,2 фоизга эгалик қилган бўлса, 2022 йил 1 декабрь ҳолатига келиб уларнинг улуши 46,9 фоизгача қисқарди. Хусусий банклар томонидан жалб қилинган депозитлар улуши 34,1 фоиздан 36,4 фоизгача кўпайди. Давлат улуши мавжуд бошқа банкларнинг депозит бозоридаги улуши 2 фоиз бандга — 14,7 фоиздан 16,7 фоизгача ошди.

Депозитлар бозорида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги рақобатдан кўра хусусий банклар ўртасидаги ўзаро рақобат кучлироқ ҳисобланади. ЎзКДБ банкнинг ушбу бозордаги улуши 8,6 фоиздан 3,6 фоизгача камайган бўлса, Kapital Bank ўз улушини 4,8 фоиздан 10,9 фоизга етказиб олди. Hamkorbank депозитлари улуши 5,5 фоиздан 3 фоизгача камайди.

Депозитлар учун рақобатнинг кучайиши муддатли депозитлар бўйича фоиз ставкаларининг жозибадорлигида ҳам ўз аксини топади. Масалан, 2017 йилнинг апрель ойида юридик шахслар муддатли депозитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 5,8 фоизни ташкил этган бўлса, 2017 йилнинг декабрь ойига келиб 12,1 фоизгача кўтарилди. 2022 йилнинг декабрь ойида эса 16,9 фоизга етди. Жисмоний шахсларнинг муддатли депозитлари бўйича ўртача ставка эса сўнгги 2 йилда 20 фоизни ташкил этиб келмоқда.

Toshkentda uy-joy investitsiyalari daromadliligi sezilarli pasaygan
Таҳлил 16:02 · 21.11.2024
Toshkentda uy-joy investitsiyalari daromadliligi sezilarli pasaygan
Biologik faol qo‘shimchalarning chalg‘ituvchi reklamasi uchun jiddiy chora ko‘riladi
Бизнес 13:11 · 21.11.2024
Biologik faol qo‘shimchalarning chalg‘ituvchi reklamasi uchun jiddiy chora ko‘riladi
O‘zbekistonda ijtimoiy himoyani kuchaytirish va kam ta’minlanganlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yangi chora-tadbirlar belgilandi
Янгиликлар 16:07 · 19.11.2024
O‘zbekistonda ijtimoiy himoyani kuchaytirish va kam ta’minlanganlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha yangi chora-tadbirlar belgilandi
O‘zbekistonga «yashil” iqtisodiyot uchun Germaniyadan qo‘shimcha 3 mln yevro grant ajratildi
Иқтисодиёт 16:40 · 14.11.2024
O‘zbekistonga «yashil” iqtisodiyot uchun Germaniyadan qo‘shimcha 3 mln yevro grant ajratildi
O‘zbekistonning oltin-valyuta zaxiralari rekord darajada oshdi
Иқтисодиёт 17:34 · 08.11.2024
O‘zbekistonning oltin-valyuta zaxiralari rekord darajada oshdi
Volkswagen hushdan ketgan haydovchilarni qutqaruvchi xavfsizlik tizimi yaratdi
Технология, Янгиликлар 13:08 · 08.11.2024
Volkswagen hushdan ketgan haydovchilarni qutqaruvchi xavfsizlik tizimi yaratdi