Июнь ойидан бошлаб ўзбекистонликлар ўз номига кредит расмийлаштиришни тақиқлаши мумкин бўлади
Банклар, микромолия ва бошқа кредит ташкилотлари томонидан кредит олувчининг ўзини ўзи тақиқлаш реестрида мавжудлиги ёки мавжуд эмаслигини текширмасдан фуқароларга кредитларни расмийлаштириш тақиқланади.
«Кредит ахбороти алмашинуви тўғрисида»ги қонунга жисмоний шахсларга кредит битимларини тузишни тақиқлаш ва бу тақиқни бекор қилиш имкониятини берувчи ўзгартишлар киритилмоқда.
Ўзини-ўзи тақиқлаш фуқаронинг иштироки ёки хабардорлигисиз кредитлар расмийлаштирилишининг олдини олиш мақсадида жорий этилиши мумкин. Уни жорий этиш ёки бекор қилиш учун тўғридан-тўғри кредит бюросига, давлат хизматлари марказига ёки Ягона интерактив давлат хизматлари порталига мурожаат қилиш мумкин бўлади.
Кредит бюроси буюртманомани олгандан сўнг дарҳол ариза берувчини кредит битимларини тузиш тақиқланган шахслар реестрига киритиши керак. Хизмат бепул кўрсатилади, уни кўрсатишнинг аниқ тартибини Вазирлар Маҳкамаси белгилайди.
Банклар, микромолия ва бошқа кредит ташкилотлари томонидан кредит олувчининг ўзини ўзи тақиқлаш реестрида мавжудлиги ёки мавжуд эмаслигини текширмасдан фуқароларга кредитларни расмийлаштириш тақиқланади. Улар жисмоний шахснинг иштирокисиз ёки хабардорлигисиз қарз беришдан келиб чиқадиган ҳуқуқий оқибатлар учун жавобгар бўладилар.
Шунингдек, қонунда кредит бюролари устав капиталининг энг кам миқдори — 2 млрд сўм этиб белгиланмоқда. Бундан ташқари, Марказий банк томонидан қуйидагилар учун уларга нисбатан қўлланилиши мумкин бўлган чоралар ва санкциялар белгиланмоқда:
- кредит ахбороти алмашинуви тўғрисидаги ва кредит бюролари фаолиятини тартибга солувчи қонунчилик талабларига риоя этмаганлик;
- кредит бюролари хизматлари истеъмолчиларининг ҳуқуқларини бузганлик;
- лицензия қалбаки ҳужжатлардан фойдаланган ҳолда олинганлиги факти аниқланганлиги.
Марказий банк мазкур қоидабузарликларни бартараф этиш учун мажбурий кўрсатмалар юбориш ҳамда БҲМнинг 5 минг бараваригача миқдорда жарима қўллашга ҳақли.
Бундан ташқари, жисмоний шахс ўзининг иштирокисиз ёки хабарисиз кредит битими расмийлаштирилишининг олдини олиш учун ўзи билан кредит битимини тузишни кредит бюросига ариза киритиш орқали тақиқлаши мумкин.
Кредит битимини тузишни тақиқлаш ёки бундай тақиқни олиб ташлаш ихтиёрий амалга оширилади.
Қонун эълон қилинган кундан эътиборан уч ой ўтгач — 6 июндан кучга киради. Кредит бюролари учун жарималар нормаси 2026 йил 1 июлдан бошлаб амал қилади.
