Ўзбекистонда “Ҳалол” сертификатлаш тизими жорий этилди

14:57 · 30.12.2025

Январь ойи пенсиялари қачон тўланади?

10:07 · 30.12.2025

Ўзбекистонда доллар курси 2025 йилда қандай ўзгарди?

9:17 · 30.12.2025

2026 йил учун давлат бюджети даромадлари прогнози тасдиқланди

17:10 · 29.12.2025

ҚҚСни ҳисоблаш ва солиқ ставкалари ўзгаради, «касаллик нафақалари»ни тўлаш тизими жорий этилади. Қонунчиликда нималар ўзгаради?

14:08 · 29.12.2025

Тўғридан-тўғри шартномалар бўйича харид қилинадиган товарлар рўйхати бекор қилинади

12:02 · 29.12.2025

Марказий банк: Ўзбекистонда иш ҳақи ва вакантлар сони сезиларли ошди

9:19 · 29.12.2025

Дам олиш кунлари қайси банклар ишлайди?

8:59 · 27.12.2025

2026 йилдан ҚҚС тушумининг бир қисми ҳудудларда қолдирилади

16:46 · 26.12.2025

Ўзбекистонда 2030 йилгача олтин ишлаб чиқариш ҳажми 175 тоннага етказилади

15:17 · 26.12.2025

Ўзбекистонда битта хонадон учун ажратиладиган имтиёзли ипотека кредити миқдори 15 фоизга оширилади

15:00 · 26.12.2025

ЯТТ ва ўзини ўзи банд қилган шахслар 1 январдан бошлаб 1 фоизли ставкада солиқ тўлайди

10:35 · 26.12.2025

Амжад Масад — код ёзишни элита машғулотдан оммавий имкониятга айлантирган стартапчи

13:37 · 25.12.2025

Ўзбекистонда Damas ва Onix ишлаб чиқариши камайди

10:44 · 25.12.2025

Банкларда “сирли мижоз” усулидаги назорат тадбирлари ўтказилади

9:50 · 25.12.2025

Дунё аҳолисининг энг бой 10 фоизи глобал бойликнинг 75 фоизини назорат қилмоқда

17:07 · 24.12.2025

Ўзбекистонда олтин қуймалар нархи яна тарихий рекордни янгилади

14:14 · 24.12.2025

Тошкентда ўртача ижара нархи қимматлашди

12:09 · 24.12.2025

«Уйингизга хуш келибсиз!» — Airbnb’нинг муваффақият тарихи

Airbnb — бу оддий ижара платформасидан миллионлаб одамлар учун уйдек муҳит яратадиган глобал экотизимга айланган сервис. Унинг тарихи — ижодкорлик, жасорат ва фойдали ғояни қандай қилиб миллиардлик бизнесга айланиши мумкинлигининг ёрқин намунасидир.

«Уйингизга хуш келибсиз!» — Airbnb’нинг муваффақият тарихи

Ушбу рақамли платформа Facebook ва Amazon қаторида туришга қодир — унда 200 дан ортиқ мамлакатдаги 100 мингта шаҳар бўйлаб 7 миллиондан ортиқ ижарага таклифлар мавжуд. Сўнгги йилларда компаниянинг даромади 22 баравар ошди, асос солинганидан буён жалб қилинган инвестициялар ҳажми эса 4,4 миллиард долларни ташкил этмоқда.

Airbnb — бутун дунё бўйлаб қисқа муддатли турар жойни ижарага бериш хизмати. Компания 2008 йилда пайдо бўлган, бу ҳали sharing economy концепцияси шаклланишидан бир неча йил аввал эди. Ҳозир бўлса Airbnb айнан шу концепция билан узвий боғланган ҳолда танилган.

Лос-Анжелесдаги ишини ташлаган Брайан Чески Сан-Францискога, университетдаги дўсти Жо Геббиянинг ёнига боради. Улар биргаликда Airbnb’ни ишга туширади. Стартап ғояси квартира учун тўлов қилиш эҳтиёжидан келиб чиққан. Ижара ҳақи 1150 долларни ташкил этарди, лекин бир пайтлари уларнинг қўлида фақат 1000 доллар қолганди. Бу вақт шаҳарда Американинг саноат дизайни жамияти конференцияси бўлиб ўтаётган эди ва дўстлар меҳмонхоналарда жой тополмаган меҳмонларни уйларига вақтинча жойлаштириб, пул ишлаб олишга қарор қилади. Улар меҳмонларга учта ҳаво тўшаги ва нонушта таклиф қилади — Airbed & Breakfast (ҳаво тўшаги ва нонушта). Кейинчалик улар сайт яратишади ва унга Airbedandbreakfast.com деб ном беришади. Вақт ўтиши билан ном қисқартирилиб Airbnb бўлган ва уларга Гарвард университети битирувчиси, Microsoft’нинг собиқ дастурчиси Нейтан Блечарзик қўшилган.

Платформа ишга тушган биринчи йилда кунига 10-20 та брон амалга оширилган. Ҳозирда эса бу кўрсаткич 2 миллиондан ошади.

Биринчи инвестицияларни топиш осон кечмаган: 2008 йил июнь ойида улар 7 та венчур инвестори билан боғланади — 5 тасидан рад жавоби олишади, иккита хат эса умуман жавобсиз қолади. Улар инвесторларга компаниянинг 10 фоиз улушини 150 минг доллар эвазига таклиф қилишганди. Ҳозир бу улушнинг қиймати 4 миллиард доллардан ошиб кетган. Бугунги кунда Airbnb лойиҳасига сармоя киритганлар орасида DST, Sequoia, Andreessen Horowitz, Tiger Global ва Fidelity Investments каби йирик фондлар бор. Компания ташкил этилганидан бери тахминан 4,4 миллиард доллар сармоя жалб қилган.

Ёшлар стартапни кредит ҳисобига ривожлантираётган бўлсалар-да, қўшимча даромад манбаларини ҳам излаб топишган. Масалан, 2008 йилда Колорадо штатидаги Денвер шаҳрида бўлиб ўтган Демократик партия съезди олдидан улар Барак Обама тасвири туширилган овсянка қутиларини дизайн қилишади. 500 донадан иборат партияни ўзлари йиғиб, овсянка билан тўлдириб, ҳар бирини 40 доллардан сувенир сифатида сотишади. Сотувдан тушган пулни стартапни ривожлантиришга йўналтиришади.

Айни шу овсянка қутилари Airbnb’ни Пол Грэмнинг венчур фондига тегишли Y Combinator бизнес-инкубатор дастурига олиб киради. Компания 20 минг доллар миқдорида инвестиция, бизнес ғояни синаб кўриш учун 3 ой вақт ва Нью-Йоркқа кўчиб ўтиш тавсиясини олади.

Янги жойга кўчиб ўтгач, Чески, Геббия ва Блечарзик Airbnb фаолияти моделини ишлаб чиқишади: улар ижарага таклиф этилаётган уйларни шахсан текширишарди (ҳатто ўзлари Airbnb орқали квартира ижарага олишарди), сифатли суратлар, калитларни топшириш ва уйни тозалаш жараёнини пухта ўйлаб чиқишади.

2011 йилда лойиҳа 1 миллионта брон қилиш чегарасидан ўтади ва АҚШдан ташқарига чиқади — Европа бозорига кириб бориш мақсадида учта домен сотиб олинади ва саккизта европа шаҳрида офислар очилади.

Ҳозирги кунда компаниянинг 500 миллионга яқин мижози бор ва дунёдаги энг йирик турар жой фондига эга — Airbnb’да 7 миллионта таклиф мавжуд, солиштириш учун: HomeAway’да 2 миллион, Marriott’да 1,3 миллион, Hilton’да 0,9 миллион, Intercontinental’да эса 0,8 миллион.

Сервис қандай пул ишлайди

Airbnb’нинг асосини икки томонлама онлайн платформа ташкил қилади — у дунё бўйлаб уй ва квартира эгаларига ўз мулкини ижарага бериш, сайёҳларга эса уларни брон қилиш имконини беради. Airbnb бу жараёнда воситачи сифатида иштирок этади.

Airbnb’нинг асосий харажатлари тўрт йўналишда жамланган:

  • Технологик инфратузилма,
  • Ходимлар ойлиги,
  • Фотографлар хизмат ҳақи,
  • Маркетинг.

Airbnb ҳар бир брон учун 14,2 фоизгача фойдаланувчидан, ва 3 фоиз транзакция учун уй эгасидан комиссия олади (Airbnb Plus фойдаланувчилари ва Италиядаги ижарачилар учун бу кўрсаткич юқорироқ бўлиши мумкин).

Бундан ташқари, уй эгалари эълон жойлаштириш учун 14-20 фоиз ҳақ тўлайди (Хитойда бу кўрсаткич 10 фоиз).

Airbnb’нинг маълум қилишича, компания 2017 ва 2018 йилларда EBITDA бўйича (солиқлар, фоизлар ва бошқа харажатлардан олдинги кўрсаткич) фойда кўрган. 2017 йилда компания даромади 2,6 млрд доллар, 2018 йилда эса 3,6 млрд долларни ташкил этган.

Airbnb уй эгаларининг ҳам даромад топишига ёрдам беради. Анъанавий ижара хизматлари билан солиштирилганда, Airbnb орқали уйни ижарага берган одам ўртача анъанавий ижарадан икки баробар кўп даромад олиши мумкин.

Компаниянинг бозордаги улуши ҳар 2-3 йилда икки бараварга ошмоқда. Бу ўсишнинг асосий сабаби — Airbnb’нинг классик меҳмонхона хизматларига нисбатан анча арзон бўлиши (айрим ҳолатларда 60 фоизгача фарқ).

Ўсиш истиқболлари

Airbnb’нинг келажакдаги ўсишига катта туртки берадиган омил — компаниянинг Халқаро Олимпия Қўмитаси (XOҚ) билан 2028 йилгача тузилган ҳомийлик шартномаси. Унга кўра, Airbnb Токио (2020), Пекин (2022), Париж (2024), Милан (2026) ва Лос-Анжелесда (2028) бўлиб ўтадиган Олимпия ўйинлари пайтида спортчилар ва расмийлар учун бепул турар жой билан таъминлайди.

Airbnb энди оддий ижара платформаси эмас — у дунёдаги энг йирик тадбирлар учун турар жой хостинги билан шуғулланувчи глобал майдонга айланган. Олимпиадада тахминан 15 минг атлет иштирок этади ва 500-700 минггача меҳмон ташриф буюради.

Airbnb’нинг номер фонди яқин рақиби HomeAway’дан 2,5 баравар катта. 2008 йилда хизмат ишга тушганидан бери, Airbnb орқали уйини ижарага берган фойдаланувчилар жами 80 миллиард доллардан ортиқ даромад топган (2019 йил 15 сентябр ҳолатига кўра).

Бугунги кунда Airbnb базасида 100 мингдан зиёд шаҳарларда жойлашган 7 миллионта турар жой объекти бор.

Ўзбекистонда “Ҳалол” сертификатлаш тизими жорий этилди
Янгиликлар 14:57 · 30.12.2025
Ўзбекистонда “Ҳалол” сертификатлаш тизими жорий этилди
Январь ойи пенсиялари қачон тўланади?
Янгиликлар 10:07 · 30.12.2025
Январь ойи пенсиялари қачон тўланади?
Ўзбекистонда доллар курси 2025 йилда қандай ўзгарди?
Янгиликлар 9:17 · 30.12.2025
Ўзбекистонда доллар курси 2025 йилда қандай ўзгарди?
2026 йил учун давлат бюджети даромадлари прогнози тасдиқланди
Янгиликлар 17:10 · 29.12.2025
2026 йил учун давлат бюджети даромадлари прогнози тасдиқланди
ҚҚСни ҳисоблаш ва солиқ ставкалари ўзгаради, «касаллик нафақалари»ни тўлаш тизими жорий этилади. Қонунчиликда нималар ўзгаради?
Янгиликлар 14:08 · 29.12.2025
ҚҚСни ҳисоблаш ва солиқ ставкалари ўзгаради, «касаллик нафақалари»ни тўлаш тизими жорий этилади. Қонунчиликда нималар ўзгаради?
Тўғридан-тўғри шартномалар бўйича харид қилинадиган товарлар рўйхати бекор қилинади
Янгиликлар 12:02 · 29.12.2025
Тўғридан-тўғри шартномалар бўйича харид қилинадиган товарлар рўйхати бекор қилинади