Тошкентдаги Халқаро ПЛАС-форум доирасида 25 май куни «Ўзбекистонда юқори технологияли корхоналарни яратишда шериклик ва ҳамкорлик» мавзусида давра суҳбати бўлиб ўтди.

Тадбирдан кўзланган мақсад давлат органлари ва маҳаллий тадбиркорлик субъектлари билан ахборот хавфсизлигини таъминлаш бўйича ечимлар соҳасида ҳамкорлик қилиш йўлларини излашдан иборат.

Тадбирда Россия, Қозоғистон ва Ўзбекистоннинг етакчи IT ва ахборот хавфсизлиги компаниялари вакиллари, хусусан, Россиянинг «Актив» компанияси ривожланиш бўйича директори Владимир Иванов иштирок этди.

«Актив» компанияси — бу Rutoken бренди остида кучли аутентификация ва электрон имзо учун маҳсулот ва ечимларни, шунингдек Guardant бренди остида дастурий таъминотни тарқатиш ва тескари муҳандислик ҳимояси бўйича ечимларни таклиф этувчи Россиянинг энг йирик ахборот хавфсизлиги дастурий таъминот ва аппарат воситалари ишлаб чиқарувчиси ва ишлаб чиқарувчиси.

«Актив» компанияси 1994 йилдан бери мавжуд. Россия бозорида Rutoken қурилмалари жуда кенг тарқалган ва электрон имзо соҳасида де-факто стандарт ҳисобланади.

«Биз ўз ечимларимизни фойдаланувчиларнинг жуда кенг доирасига тақдим этамиз: якка тартибдаги тадбиркорлардан Россия Президенти маъмуриятигача, шу жумладан барча федерал идоралар, Федерал солиқ хизмати ва Марказий банк.

Банк бозорида ҳам маълумотлар ҳимоясини ва, хусусан, масофавий банк хизматларида тўловларни таъминлашда анча муҳим роль ўйнаймиз», — деди Владимир Иванов.

Таъкидланишича, улар фаолият юритадиган соҳа қонун билан қатъий тартибга солинади.

Шу сабабли, киберхавфсизлик ва криптография соҳасидаги маҳсулотлар ва ечимлар ҳар бир аниқ мамлакатнинг меъёрий талабларини ва ушбу талабларни белгилайдиган муҳитни ҳисобга олган ҳолда яратилади.

«Бир вақтнинг ўзида бир нечта йирик хорижий етказиб берувчилар норматив-ҳуқуқий база талабларига мувофиқ ишлашдаги қийинчиликлар туфайли Россия бозорини тарк этишга мажбур бўлди.

Шу боис Россия бозорига йўналтирилган маҳсулотлар билан ташқи бозорларга, хусусан, Ўзбекистон бозорига чиқаётган ‘Актив’ компанияси уларни маҳаллий талабларга мослаштириш зарурлигини яхши тушунади», — деди у.

«Актив» эксперти эътиборни компания Ўзбекистонда мустақил фаолият юритишни режалаштирмагани, балки Қозоғистонда тўпланган ўзаро ҳамкорлик тажрибасидан фойдаланмоқчи экани, бугунги кунгача самарали ҳамкорлик қилиб келган «Цифровой поток – Инновации» МЧЖ ишончли технология ҳамкори бўлганида фойдаланишни хоҳлаётганига эътибор қаратди.

Владимир Ивановнинг фикрича, бугунги кунда халқаро бозорда меҳнат тақсимоти бўйича адолатсизлик мавжуд, Йирик корпорациялар ҳамма жойда ўз йўналишларини жорий қила бошлаганларида, ўртача малака даражасини глобал миқёсда ошириш учун турли мамлакатлар мутахассислари ўртасида тажриба алмашиш керак.

Россияда IT соҳасида ҳам, ахборот хавфсизлиги соҳасида ҳам юқори профессионал кадрлар мавжуд ва кўплаб компаниялар, жумладан, «Актив» технологик очиқлик тамойилини эълон қилади ва хорижий ҳамкасблар билан тажриба ҳамда билим алмашишга тайёр.

Владимир Иванов Ўзбекистон билан ҳамкорлик ҳар икки томон келишуви доирасида режалаштирилганини таъкидлади.

Бунинг натижасида электрон ҳужжат айланиши ва интернет-банкингни ҳимоя қилиш бўйича янги юқори технологияли маҳсулотлар ва ечимлар туғилиши мумкин, бу эса рақамлаштириш соҳасидаги кўплаб давлат ва хусусий лойиҳаларни ривожлантиришга туртки беради.

«Биз Ўзбекистон электрон имзо бозорига «Актив» компанияси сифатида киришни режалаштирмаганмиз.

Ушбу қўшма иш шерик билан масъулиятни тақсимлаш асосида қурилади: биз электрон имзо ва кучли аутентификация учун қурилмалар ясашни яхши биламиз, биз технологияга эгамиз, сизнинг мутахассисларингиз маҳаллий талаблар ва бизнес жараёнлари, йирик лойиҳалар эҳтиёжлари билан таниш, ва тўлдириш ва мослашишга қодир. Ана шундай ҳамкорлик, синергия натижасида шу пайтгача мавжуд бўлмаган янги технологик ечим туғилади», — деди у.

Мутахассиснинг қўшимча қилишича, агар Россия ва Ўзбекистон параллель равишда электрон имзо ва икки факторли аутентификация соҳасида бир хил ечим ишлаб чиқса, бунг «ақл бовар қилмайди».

«’Актив’30 йил давомида чинакам ишончли ва технологик жиҳатдан илғор қурилмалар — хавфсиз калит ташувчиларни ясашни ўрганди. Нима учун маълум бир мамлакатда ишланмаларни қўллаш бўйича билим, малака ва тажриба алмашмаслик керак? Шунингдек, Ўзбекистоннинг ўзига хос хусусиятлари бор ва бу эрда ўзининг ички мутахассислари Ўзбекистон бозори учун энг яхши маҳсулотни ишлаб чиқариш учун биздан кўра яхшироқ курашади.

Шу билан бирга, Ўзбекистондаги аппарат базамизда ‘Актив’ компаниясида бўлгани каби турли бизнес муаммоларини ҳал қилиш учун мутлақо бошқа маҳсулотлар ишлаб чиқариш имконияти яратилади», — деди Иванов.

«Актив» компанияси электрон рақамли имзо калитларини хавфсиз сақлаш ва улардан фойдаланиш имконини берувчи, шунингдек, фойдаланувчининг икки факторли аутентификациясини таъминловчи махсус қурилмалар, токенлар ва смарт-карталар форматидаги калит ташувчиларни ишлаб чиқаради.

Бу ҳам давлат ичида, ҳам давлатлараро ахборот ҳамкорлиги доирасида электрон ҳужжат айланиши ва давлат хизматларини ривожлантиришнинг жуда муҳим жиҳати ҳисобланади.

Зеро, электрон имзо рақамли муҳитда ишлайдиган қўлда ёзилган имзонинг аналоги сифатида қўлланилади ва у билан исталган ҳужжат имзоланиши мумкин.

Реклама