Германия ҳукумати тўловни рублда амалга оширишдан бош тортган тақдирда Россия газ етказиб беришни тўхтатиши эҳтимоли сабабли биринчи даражали фавқулодда ҳолатни жорий қилди. Бу ҳақда мамлакат Иқтисодиёт вазирлиги матбуот хизмати хабар берди.

«Бугун мен Еврокомиссияга федерал ҳукумат газ таъминотида фавқулодда ҳолатнинг биринчи даражасини, яъни эрта огоҳлантириш босқичини эълон қилгани ҳақида маълум қилдим», — деди мамлакатнинг иқтисодиёт ва иқлимни муҳофаза қилиш вазири Роберт Хабек.

Хабекнинг таъкидлашича, эрта огоҳлантириш даражаси газ таъминотидаги вазият ёмонлашувининг «аниқ, жиддий ва ишончли» белгилари пайдо бўлган тақдирда жорий этилади. Унинг доирасида вазиятни назорат қилиш учун ҳар куни йиғиладиган тезкор гуруҳ тузилади. Ҳукумат вакиллари, шунингдек, газдан фойдаланишга устувор аҳамият бериш учун энергия етказиб берувчилар ва йирик истеъмолчилар билан учрашувлар ўтказади.

Газ билан боғлиқ фавқулодда вазиятлар бўйича ҳаракатлар режаси 2017 йилда Европа парламенти томонидан тасдиқланган ва уч даражани кўзда тутади: эрта огоҳлантириш, огоҳлантириш ва фавқулодда. Учинчи даража газ таъминотининг сезиларли даражада узилиши билан жорий этилади — бу ҳолда Германия ҳукумати истеъмолчиларнинг «ҳимояланган» тоифасини, шу жумладан касалхоналар ва шошилинч хизматларни таъминлаш учун мавжуд энергия ресурсларини бошқаришни ўз зиммасига олади.

Вазирнинг таъкидлашича, таъминот хавфсизлиги ҳамон кафолатланган, ҳозирда узилишлар йўқ, немис газ омборлари 25 фоизга тўлган. Аммо эҳтиёт чораси сифатида эрта огоҳлантириш даражаси керак.

«Россиядан вазият кучайган тақдирда тайёр бўлиш учун эҳтиёт чораларини кучайтиришимиз керак», — деди Хабек.

Вазир, шунингдек, Москва газ учун тўловларни рублга ўтказишни эълон қилганини, акс ҳолда етказиб беришни тўхтатиш билан таҳдид қилганини эслатиб ўтди.

«Биз энергия етказиб бериш бўйича хусусий шартномаларнинг бузилишини қабул қилмаймиз. Компаниялар вазиятни худди шундай баҳолаётганидан хурсандман», — деди Хабек.

Россия Президенти Владимир Путин 23 март куни ҳукумат томонидан тузилган «нодўст» давлатлар рўйхатидаги мамлакатларга Россия гази етказиб бериш учун тўловларни рублга ўтказишни талаб қилди. 31 мартгача ҳукумат хорижий компанияларга газ учун тўловни рублда амалга ошириш имконини берувчи амалий механизмларни ишлаб чиқиши керак.

Италиянинг Eni, Австриянинг OMV, Полшанинг PGNiG компаниялари Россия гази учун рублда тўлашга қарши чиқди ва тўлов валютасини ўзгартириш уларнинг «Газпром» билан тузилган шартномаларида кўзда тутилмаганини таъкидлади. Германия канцлери Олаф Шольц, Италия бош вазири Марио Драги, Франция Президенти Эммануел Макрон, Еврокомиссия раҳбари Урсула фон дер Ляйен ҳисоб-китобларни рублга ўтказишга рози эмас.

Аввалроқ Германия Россия энергиясига дарҳол эмбарго қўя олмаслиги хабар қилинганди. Шунингдек, Германия ва Қатар газ бўйича узоқ муддатли ҳамкорликка келишиб олгани ҳақида хабар берилди.