Anorbank Энергетика вазирлиги ва «Ўзтрансгаз» биноларини қарийб 440 млрд сўмга сотиб олди

17:57 · 08.02.2025

Самолётга қанча қўл юкини олиб чиқиши мумкин? Uzbekistan Airways бу бўйича батафсил маълумот берди

13:53 · 08.02.2025

Ўзбекистон ЯИМи 1,45 квадриллион сўмга етди

11:11 · 08.02.2025

Биринчи трансмиллий корпорация асосчиси — Зингер ва унинг дунёни эгаллаган тикув машиналари

9:17 · 08.02.2025

Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари кўпайди

7:01 · 08.02.2025

Ёшга доир пенсияни проактив шаклда тайинлаш бошланади. Бу нима дегани?

21:11 · 07.02.2025

Автокредит беришда чегирмалар ҳисобга олиниши мумкин

14:18 · 07.02.2025

Россияда мигрантларнинг банк ҳисобрақамларини оммавий блоклаш бошланди

12:33 · 07.02.2025

“Конвертда” ойлик тўлаётган тадбиркорлар устидан назорат кучайтирилади

11:53 · 07.02.2025

Президент онлайн кредит олиш тартибини соддалаштириш бўйича топшириқ берди

11:10 · 07.02.2025

Ўзбекистонда ўтган йили қанча кешбэк тўлаб берилган?

10:39 · 07.02.2025

Тошкентда 60,5 млн, Наманганда 16,8 млн сўм: Ўзбекистонда аҳолининг умумий даромадлари қанча?

19:10 · 06.02.2025

Швейцария Гулнора Каримованинг 182 млн долларини Ўзбекистонга қайтаради

17:26 · 06.02.2025

Ўзбекистонда битта диссертация ёзиб бериш нархи 3-5 минг доллар бўлиши мумкин — тадқиқот

15:30 · 06.02.2025

Россия компаниялари 7 минг нафар ўзбекистонликни иш билан таъминлашни режалаштирмоқда

11:44 · 06.02.2025

Бадавлат фирибгарларни фош этиш билан шуғулланиб келган америкалик. Hindenburg асосчиси нима учун миллиардерлар овини тўхтатди?

10:18 · 06.02.2025

Ўзбекистонликлар уй олмай қўйди. Нимага?

22:38 · 05.02.2025

DeepSeek дунёдаги энг машҳур иловалардан бирига айланди. Аммо кўплаб давлатлар унга шубҳа билан қараяпти

14:31 · 05.02.2025
Бизнес 15:01 · 10.02.2023

Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди

Марказий Осиёда январь ойида кузатилган аномал совуқ туфайли Ўзбекистонда оқ бошли карам ҳосилига катта зарар етди. Оқибатда ушбу маҳсулот нархи кескин кўтарилиб, карам экспорти ҳажми 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 2,4 баробар камайди

Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди

Марказий Осиёда 2023 йилнинг январь ойида кузатилган аномал совуқ ҳаво туфайли Ўзбекистонда оқ бошли карам ҳосилига катта зарар етди. Оқибатда ушбу маҳсулот нархи кескин кўтарилиб, ташқи бозорларга карам жўнатиш ҳажми 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 2,4 баробар камайди. Бу ҳақда EastFruit хабар берди.

Ўзбекистонда қишки оқ бошли карам кўчатлари, асосан, август ойида экилади ва нави ҳамда вегетация даврига қараб, ҳосил ноябрь ойидан келаси йилнинг апрелигача йиғиб олинади. Шартли равишда айтганда, эртаги навлар ҳосили ноябрь-декабрда, ўртаги навлар — январь-февралда, кечкиси эса март ойи охири ва апрель ойи бошларида йиғиб олинади.

Ўзбекистонда 2022 йил ноябрь ойининг бошидан 2023 йил январь ойининг биринчи ўн кунлиги охирига қадар оқ бошли карам йиғим-терими одатий маромда кечди, бироқ бутун мамлакат ҳудудини қамраб олган совуқ ҳаво массаси бу ритмни ўзгартириб, ўша пайтда ҳали йиғиб олинмаган оқ бошли карам ҳосилига катта зарар етказди.

Эслатиб ўтамиз, 2023 йилнинг 10-16 январь кунлари Ўзбекистонда ушбу минтақа учун аномал совуқ об-ҳаво кузатилиб, бу даврда мамлакат пойтахтида ҳаво ҳарорати кундузи минус 13 даражагача,  кечаси эса минус 17 даражагача пасайди. 17 январдан бошлаб ҳавонинг илиши кузатилди, лекин бу ҳолат аста-секинлик билан рўй берди — 25 январга қадар ҳаво ҳарорати кундузи нолдан бир оз юқори бўлган бўлса, кечаси минус 7 даражагача пасайди.

Аномал совуқларнинг узоқ вақт таъсири туфайли ўша вақтга қадар йиғиб олинмаган оқ бошли карам ҳосилининг катта қисми далаларда музлаб қолди. Январь ойи охири ва февраль ойи бошида сезиларли исиш бошланиши билан музлаб қолган маҳсулотлар чирий бошлади. Мамлакатда «август карами» етиштирувчи асосий ҳудудларидан бири бўлмиш Сурхондарё вилояти фермерларининг маълумотларига кўра, 80-90 фоизга яқин ҳосил нобуд бўлган.

Шунингдек, мамлакат ички бозорида оқ бошли карам етказиб беришнинг бундай сезиларли қисқариши унинг нархи кескин ошишига сабаб бўлган. Тошкентдаги супермаркетлар тармоғида 2022 йилнинг ноябрь ойи ўрталарида ўтказилган чакана аудит натижаларига кўра, ушбу маҳсулотнинг супермаркетларда ўртача чакана нархи килоси учун 2400 сўм бўлган. 2023 йилнинг 8 февраль ҳолатига кўра, Ўзбекистон пойтахтидаги супермаркетларда оқ бошли карам килоси учун ўртача 6000 сўм нархдан сотилди. Яъни, янги ҳосил карамини йиғиб-териб олиш бошланганидан бери карамнинг чакана нархлари 2,5 баробар ошди.

Бироқ барра оқ бошли карам ўзбекистонликларнинг истеъмол саватидаги унчалик муҳим сабзавот ҳисобланмайди ва картошка, пиёз ёки сабзи билан солиштирганда анъанавий ўзбек ошхонасида асосий ингредиентлардан бири эмас. Табиийки, оддий истеъмолчининг «сабзавот савати», шунингдек, Ўзбекистондаги умумий овқатланиш шохобчаларининг (кафе, ресторан ва фастфуд шохобчалари) харидларидаги барра оқ бошли карам учун харажатлар улушини унчалик аҳамиятли эмас, деб ҳисоблаш мумкин. Шу сабабли, оқ бошли карам нархининг бундай кескин ўсиши асосий турдаги сабзавотлар нархлари сезиларли даражада ошиши фонида деярли сезилмай қолди.

Лекин ушбу маҳсулот Ўзбекистон мева-сабзавот маҳсулотлари экспортида асосий позициялардан бири ҳисобланади. EastFruit мутахассислари якуний материалда қайд этганидек, 2022 йил оқ бошли карам етиштирувчилар учун 2021 йилдаги каби жуда муваффақиятли бўлди. Ўтган йили Ўзбекистон ушбу маҳсулотни рекорд ҳажмда — 121 минг тонна ҳажмда экспорт қилди, бу 2021 йилдаги аввалги рекорддан 28 фоизга ортиқ кўрсаткичдир.

Аммо ўтган йиллардагидан фарқли ўлароқ, 2023 йил ўзбекистонлик оқ бошли карам етиштирувчилар учун салбий омиллар билан бошланди. Январь ойининг аномал совуқлари ва натижада ҳосилнинг катта қисми бой берилишидан ташқари, яна бир омил — асосий ташқи бозорларда оқ бошли карамга нисбатан «суст» талаб ҳам қўшилди.

Ўзбекистон 2023 йилнинг январь ойида 5,9 минг тонна оқ бошли карам экспорт қилди, бу 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 1,8 баробар камдир. Шунингдек, 2023 йил январь ойининг иккинчи ярмида — аномал совуқ об-ҳаво оқибатида ҳосилга катта зарар етганидан сўнгги даврда экспорт ҳажми 2,8 минг тоннани ташкил этиб, 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 2,4 баробар камайди.

Бозор иштирокчиларининг сўзларига кўра, январь ойининг иккинчи ярмида ва февраль ойининг биринчи ўн кунлигида ташқи бозорларга жўнатилган маҳсулотларнинг аксарияти «нотармоқ» сифатига эга, яъни, асосий ташқи бозорлардаги супермаркетлар тармоқлари талабларига жавоб бермайди. Уни импорт қилувчилар ушбу маҳсулотни кейинчалик озиқ-овқат бозорларида сотиш учун харид қилган, чунки мазкур партияларда аномал совуқдан зарар кўрган маҳсулотлар улуши ва ушбу зарар даражасини аниқлаш қийин. Табиийки, бундай маҳсулотлар импортёрлар томонидан анча арзон нархда сотиб олинмоқда. Аммо бошқа томондан олиб қаралса, бу ўзбекистонлик фермерлар учун арзон нархда бўлса-да, ўз маҳсулотининг бир қисмини сотиш ва шу орқали кўрилган зарарни минималлаштириш имкониятидир.

Ўзбекистонлик экспортёрлар фикрига кўра, аномал совуқлардан сўнг январь ойи ўрталаридан бошлаб ички бозорда «тармоқ сифат»ли карам партияларини шакллантириш жуда қийин вазифага айланди. Асосий ташқи бозорларда шундоқ ҳам ўзбек карамига талаб сустлиги фонида импортёрларнинг сифатли карам бўйича буюртмаларини бажариш деярли имконсиз бўлмоқда.

Anorbank Энергетика вазирлиги ва «Ўзтрансгаз» биноларини қарийб 440 млрд сўмга сотиб олди
Янгиликлар 17:57 · 08.02.2025
Anorbank Энергетика вазирлиги ва «Ўзтрансгаз» биноларини қарийб 440 млрд сўмга сотиб олди
Самолётга қанча қўл юкини олиб чиқиши мумкин? Uzbekistan Airways бу бўйича батафсил маълумот берди
Бизнес, Янгиликлар 13:53 · 08.02.2025
Самолётга қанча қўл юкини олиб чиқиши мумкин? Uzbekistan Airways бу бўйича батафсил маълумот берди
Ўзбекистон ЯИМи 1,45 квадриллион сўмга етди
Иқтисодиёт, Янгиликлар 11:11 · 08.02.2025
Ўзбекистон ЯИМи 1,45 квадриллион сўмга етди
Биринчи трансмиллий корпорация асосчиси — Зингер ва унинг дунёни эгаллаган тикув машиналари
Янгиликлар 9:17 · 08.02.2025
Биринчи трансмиллий корпорация асосчиси — Зингер ва унинг дунёни эгаллаган тикув машиналари
Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари кўпайди
Янгиликлар 7:01 · 08.02.2025
Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари кўпайди
Ёшга доир пенсияни проактив шаклда тайинлаш бошланади. Бу нима дегани?
Янгиликлар 21:11 · 07.02.2025
Ёшга доир пенсияни проактив шаклда тайинлаш бошланади. Бу нима дегани?