Марказий банк томонидан 2025 йил февраль ойи учун «Истеъмол кайфияти шарҳи» тайёрланди
Февраль ойида ўтказилган сўровларда 2 700 га яқин аҳоли қатнашди. Сўров натижаларига кўра, 2024 йилнинг IV чорагида аҳолининг истеъмол кайфиятида ижобий томонга ўзгариш кузатилди. Хусусан, респондентларнинг келгусидаги даромадлари ошиши бўйича кутилмалари бироз яхшиланган.

Бу, ўз навбатида, аҳолининг иқтисодий фаолликка бўлган ишончи юқори даражада сақланиб қолаётганини англатади.
Бундан ташқари, аҳолининг келгусидаги харажатлари юзасидан эҳтиёткорона ёндашуви давом этиб, истеъмол қилиш бўйича кутилмалари бироз пасайган ва жамғаришга бўлган мойиллиги ошган. Ушбу ҳолат, респондентларнинг молиявий барқарорликни таъминлашга бўлган ҳаракати билан изоҳланиши мумкин.
Кредитга бўлган талаб аввалги чоракка нисбатан бироз ошган. Бу эса, аҳолининг харажатларни қисқартириш тенденциясига қарамасдан, узоқ муддатли режаларга асосланган молиявий қарорлар қабул қилишга интилаётганини кўрсатади.
Умуман олганда, мазкур даврда аҳолининг истеъмол кайфиятида эҳтиёткорона ёндашув асосий омил бўлиб қолмоқда. Даромаднинг ошиши бўйича кутилмаларнинг ўсиши жамғаришга бўлган мойилликнинг ортиши билан уйғунлашган бўлса, кредитга бўлган талабнинг бироз ўсиши келажакдаги молиявий режаларнинг фаол шаклланаётганини англатади.
Аҳоли даромадлари ошиши бўйича ижобий тенденциялар сақланиб қолмоқда.
2024 йил IV чоракда даромад субиндекси ўсувчи динамика қайд этди. Хусусан, аввалги чоракка нисбатан 0,4 бандга яхшиланиб, йил охирида 71,1 бандга тенг бўлди.
Ҳукумат томонидан иқтисодий ўсиш ва бандликни қўллабқувватлашга қаратилган чоралар, меҳнат бозорида янги иш ўринларининг яратилиши ва меҳнатга ҳақ тўлашнинг яхшиланиши бу борада аҳоли даромадларининг ошишига ижобий таъсир кўрсатмоқда.
Келгусида даромадлар ошишини кутаётганлар улуши 2,3 фоиз бандга ошиб, 66,4 фоизни ташкил этган бўлса, даромадлари камайишини таъкидлаганлар улуши 0,3 фоиз бандга қисқариб, 10,2 фоиз доирасида шаклланди. Даромадлари ўзгармаслигини қайд этганлар улуши 2 фоиз бандга камайиб, умумий респондентларнинг 23,2 фоизига тенг бўлди.
Шу билан бирга, даромадлари кўпайишини кутаётганлар улуши 2023 йилнинг мос даврига нисбатан 6,2 фоиз бандга камроқ бўлди.
2024 йил III чорагига нисбатан солиштирганда, 7-10 млн сўм даромад олувчилардан ташқари деярли барча даромад гуруҳлари келгусида даромадлари ошишини кўпроқ кутмоқдалар.
Умуман олганда, даромадлар бўйича ижобий кутилмаларнинг сақланиб қолиши истеъмол талабини қўллаб-қувватлаб, харид қилиш қобилиятини кучайтиради.
Ўз навбатида, барқарор талабнинг шаклланиши инвестицион муҳит ва меҳнат бозорига ижобий таъсир кўрсатади.
Респондентларнинг 68 фоизи (2024 йил III чоракда 67 фоиз) расмий иш хақидан даромад олишини таъкидлаган. Стипендия, нафақа, дивиденд ва депозит орқали даромад олувчиларнинг улуши ортган бўлса, тадбиркорлик ва томорқа фаолиятидан даромад топувчилар улуши бироз камайган.
Сўров натижаларига кўра, кафе-ресторан, савдо, ишлаб чиқариш, фан-таълим ва ташиш хизматлари соҳасида фаолият юритувчиларда келгуси даромадлари ошиши бўйича оптимистик кутилмалар юқорироқ шаклланмоқда.
Ахборот технологиялари ва оммавий ахборот воситалари вакиллари даромадлари камроқ ошиши бўйича кутилмаларини билдирганлар.



