Олти ойда аҳоли банкларга 9,1 млрд долларлик чет эл валютасини сотди

16:44 · 18.07.2025

Ўзбекистонда июнь ойида иккиламчи уй-жой бозорида ўртача нархлар бироз ошди

14:43 · 18.07.2025

Мигрантларнинг Ўзбекистонга пул жўнатмалари кескин кўпайди

22:46 · 17.07.2025

Рақобат қўмитаси 31 та корхонани устун музокара кучига эга деб топди

12:13 · 17.07.2025

Ўзбекистон Mobiuz мобил операторини 300 млн долларга сотишни режалаштирмоқда — Bloomberg

10:26 · 17.07.2025

МБ: Аҳоли омонатлари бўйича фоиз ставкалари кетма-кет учинчи ой пасаймоқда

12:01 · 16.07.2025

Ўзбекистонда ярим йилда енгил автомобиллар савдоси камайди — ИТИМ

10:29 · 16.07.2025

Оролбўйи минтақасида тиббиёт соҳасини рақамлаштиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда

16:08 · 15.07.2025

Виталик Бутерин — криптовалюта оламининг ёрқин юлдузи

13:36 · 15.07.2025

Ўзбекистонда CitiBank AS’нинг ваколатхонаси аккредитация қилинди

11:33 · 15.07.2025

Ўзбекистонда ипотека кредитлари ҳажми ва кредит олувчилар сони кескин ошди

10:11 · 15.07.2025

Вазирлик ва идораларнинг қарор қабул қилишдаги мустақиллиги оширилади

16:14 · 14.07.2025

Onix ва Cobalt нархлари бироз қимматлашди, BYD E2ʼдан бошқа электомобиллар нархи пасайди

10:43 · 14.07.2025

Солиққа оид низолар бўйича эксперт кенгаши ташкил этилади

9:14 · 14.07.2025

Пулни тежашнинг самарали йўллари борми?

13:24 · 12.07.2025

Ўзбекистонликларнинг 80%дан ортиғи тўй харажатларини яқинларининг ёрдами ва қарзлар ҳисобидан қоплайди — тадқиқот

11:22 · 12.07.2025

НКМК ярим йилда салкам 48 тонна олтин ишлаб чиқарди

11:53 · 11.07.2025

Ўзбекистонда июнь ойида аҳоли томонидан сезилган инфляция даражаси маълум қилинди

10:10 · 11.07.2025

«Ўзбекистон Марказий банкининг мустақиллиги маълум даражада чекланган» — S&P Global Ratings

Агентлик таҳлилчиларининг таъкидлашича, 2017 йилдан буён Ўзбекистон валюта курсини либераллаштириш ва инфляцион таргетлашни кучайтириш йўлидан борган бўлсада, Марказий банкнинг операцион мустақиллиги «тахмин қилинаётган сиёсий аралашувлар ва имтиёзли кредитлаш дастурлари туфайли» ҳали ҳам чекланган.

«Ўзбекистон Марказий банкининг мустақиллиги маълум даражада чекланган» — S&P Global Ratings
Фото: Марказий банк

Сўнгги йилларда пул-кредит сиёсатини амалга оширишда сезиларли ютуқларга эришилган бўлсада, Ўзбекистон Марказий банкининг мустақиллиги чекланганлигича қолмоқда. Бу ҳақда S&P Global Ratings халқаро рейтинг агентлиги шарҳида сўз боради.

Агентлик таҳлилчиларининг таъкидлашича, 2017 йилдан буён Ўзбекистон валюта курсини либераллаштириш ва инфляцион таргетлашни кучайтириш йўлидан борган бўлсада, Марказий банкнинг операцион мустақиллиги «тахмин қилинаётган сиёсий аралашувлар ва имтиёзли кредитлаш дастурлари туфайли» ҳали ҳам чекланган.

S&P’да сўмнинг алмашув курси «сирғалувчи боғланиш» сифатида тавсифланган. Яъни Марказий банк вақти-вақти билан хорижий валюта бозорига, жумладан, ички бозорда сотиб олинган олтинни стерилизация қилиш мақсадида аралашиб туради.

Марказий банк Ўзбекистонда қазиб олинган олтинни сотиб олишда устувор ҳуқуққа эга. У олтинни сўмга сотиб олади, сўнгра интервенцияларнинг валютага таъсирини қоплаш учун долларни ички бозорда сотади.

Агентликнинг баҳолашича, долларлашув даражаси юқорилигича қолмоқда — 2024 йил охирида валюта кредитларининг улуши 41 фоизни, валюта депозитларининг улуши 26 фоизни ташкил этди. Марказий банк долларсизлаштириш чораларини кўраётган бўлсада, операцияларнинг катта қисми ҳали ҳам хорижий валютада амалга оширилмоқда, бу эса трансмиссион механизмнинг самарадорлигини пасайтиради.

Давлат банклари банк тизими барча активларининг қарийб 65 фоизини назорат қилади. Ташкилотнинг қайд этишича, бу Марказий банк асосий ставкасининг кредитлар нархи ва улардан фойдаланиш имкониятига таъсирини чеклайди. Шу билан бирга, камайиб бораётган ҳажмда бўлса ҳам, имтиёзли кредитлаш дастурлари сақланиб қолмоқда.

2023 йилда «Ипотека банк» сотилганидан сўнг ҳукумат яна иккита йирик банк — Миллий банк ва «Асака банк»ни, шунингдек, бир қатор кичик банкларни хусусийлаштиришни режалаштирмоқда. Бироқ агентлик бу жараён вақт талаб этишини кутмоқда: банклар самарадорлик ва инвестиция жозибадорлигини ошириш учун трансформацияга муҳтож бўлади.

Ўзбекистон банк соҳасидаги тартибга солиш, S&P экспертларининг фикрига кўра, проактивликдан кўра кўпроқ реактив бўлиб қолмоқда. Чора-тадбирлар кўпинча етарлича шаффофлик ва башорат қилиш билан бирга келмайди, гарчи, умуман олганда, вазият аста-секин яхшиланаётган бўлса ҳам.

Реактив тартибга солиш — давлат органлари (масалан, Марказий банк) муаммолар ёки хавфлар юзага келганидан кейингина чоралар кўришидир. Яъни улар аллақачон содир бўлган воқеаларга муносабат билдиришади. Бундан фарқли ўлароқ, проактив тартибга солиш потенциал хавфларни олдиндан аниқлаш ва огоҳлантирувчи аралашувни ўз ичига олади. Бу тизимни янада барқарор ва олдиндан айтиб бўладиган қилади.

Ўзбекистон банк сектори барқарорликни сақлаб қолиши кутилмоқда.

«Ўйлаймизки, бунга иқтисодий ўсишнинг қулай истиқболлари, аҳоли ихтиёридаги даромадларнинг ўсиши ва молиявий хизматлар билан қамраб олишнинг ҳали ҳам паст даражаси (уй хўжаликларининг қарзи ЯИМнинг 10 фоизидан кам) ёрдам беради. Энг йирик давлат ва баъзи хусусий банклар барқарор ва диверсификацияланган фондлаштириш манбаларига эга — давлат, халқаро молия ташкилотлари маблағлари, шунингдек, корпоратив ва чакана омонатларнинг ўсиб бораётган базаси ҳисобига. Шу билан бирга, ички капитал бозори кичик ва саёз бўлиб қолмоқда, узоқ муддатли молиялаштириш имкониятлари эса чекланган», — дейилади шарҳда.

Олти ойда аҳоли банкларга 9,1 млрд долларлик чет эл валютасини сотди
Молия, Янгиликлар 16:44 · 18.07.2025
Олти ойда аҳоли банкларга 9,1 млрд долларлик чет эл валютасини сотди
Ўзбекистонда июнь ойида иккиламчи уй-жой бозорида ўртача нархлар бироз ошди
Янгиликлар 14:43 · 18.07.2025
Ўзбекистонда июнь ойида иккиламчи уй-жой бозорида ўртача нархлар бироз ошди
Мигрантларнинг Ўзбекистонга пул жўнатмалари кескин кўпайди
Янгиликлар 22:46 · 17.07.2025
Мигрантларнинг Ўзбекистонга пул жўнатмалари кескин кўпайди
Рақобат қўмитаси 31 та корхонани устун музокара кучига эга деб топди
Янгиликлар 12:13 · 17.07.2025
Рақобат қўмитаси 31 та корхонани устун музокара кучига эга деб топди
Ўзбекистон Mobiuz мобил операторини 300 млн долларга сотишни режалаштирмоқда — Bloomberg
Янгиликлар 10:26 · 17.07.2025
Ўзбекистон Mobiuz мобил операторини 300 млн долларга сотишни режалаштирмоқда — Bloomberg
МБ: Аҳоли омонатлари бўйича фоиз ставкалари кетма-кет учинчи ой пасаймоқда
Молия, Янгиликлар 12:01 · 16.07.2025
МБ: Аҳоли омонатлари бўйича фоиз ставкалари кетма-кет учинчи ой пасаймоқда