Ўзбекистонда кўчмас мулкни бозор нархида баҳолашга ўтилади ва солиқ ставкалари пасайтирилади

15:39 · 30.07.2025

UzAuto Motors энди бир хил моделдаги автомобиль буюртмасида етказиб бериш муддатини узайтирмайди

11:14 · 30.07.2025

Ўзбекистонда иш ҳақи, пенсия ва нафақаларни инфляциядан юқори даражада ошириш режалаштирилмоқда

17:52 · 29.07.2025

Ўзбекистонда аҳолининг учдан бирида пул жамғармаси йўқ

13:38 · 29.07.2025

Олти ойда Ўзбекистон банклари қанча ишлаб топди?

11:33 · 29.07.2025

payme «payme people» содиқлик дастурини янгиламоқда

18:00 · 28.07.2025

Дефицит қисқарди, газ ва олтин сотиш кўпайди – Ўзбекистон ташқи савдоси шарҳи

14:23 · 28.07.2025

Ҳар учинчи ўзбекистонлик камдан-кам ҳолларда нақд пул билан тўлайди — МБ

10:14 · 28.07.2025

Ўзбекистон июнь ойида автомобиллар импортини камайтирди

13:00 · 26.07.2025

«Хато қилишдан қўрқманг». Click компаниясининг муваффақият йўли

11:56 · 25.07.2025

Ўзбекистонда ярим йиллик солиқ тушумлари 20 фоиз кўпайди

10:46 · 25.07.2025

Ипотека кредитлари тақдим этиш тартиби ўзгаради

17:09 · 24.07.2025

Мажбурий автосуғурта суммаси икки баравар оширилади

16:33 · 24.07.2025

Ўзбекистонда биринчи микромолия банки очилмоқда

10:59 · 24.07.2025

Ўзбекистонда нақд пулга бўлган талаб кескин ортди

18:33 · 23.07.2025

Қозоғистон банки Click’нинг 49 фоиз акциясини сотиб олади

13:27 · 23.07.2025

АҚШда визалар учун 250 доллар миқдорида янги йиғим жорий этилади

12:58 · 23.07.2025

Ўзбекистонда Cobalt ишлаб чиқариш кетма-кет учинчи ой пасаймоқда

15:35 · 22.07.2025

«Ўзбекистон Марказий банкининг мустақиллиги маълум даражада чекланган» — S&P Global Ratings

Агентлик таҳлилчиларининг таъкидлашича, 2017 йилдан буён Ўзбекистон валюта курсини либераллаштириш ва инфляцион таргетлашни кучайтириш йўлидан борган бўлсада, Марказий банкнинг операцион мустақиллиги «тахмин қилинаётган сиёсий аралашувлар ва имтиёзли кредитлаш дастурлари туфайли» ҳали ҳам чекланган.

«Ўзбекистон Марказий банкининг мустақиллиги маълум даражада чекланган» — S&P Global Ratings
Фото: Марказий банк

Сўнгги йилларда пул-кредит сиёсатини амалга оширишда сезиларли ютуқларга эришилган бўлсада, Ўзбекистон Марказий банкининг мустақиллиги чекланганлигича қолмоқда. Бу ҳақда S&P Global Ratings халқаро рейтинг агентлиги шарҳида сўз боради.

Агентлик таҳлилчиларининг таъкидлашича, 2017 йилдан буён Ўзбекистон валюта курсини либераллаштириш ва инфляцион таргетлашни кучайтириш йўлидан борган бўлсада, Марказий банкнинг операцион мустақиллиги «тахмин қилинаётган сиёсий аралашувлар ва имтиёзли кредитлаш дастурлари туфайли» ҳали ҳам чекланган.

S&P’да сўмнинг алмашув курси «сирғалувчи боғланиш» сифатида тавсифланган. Яъни Марказий банк вақти-вақти билан хорижий валюта бозорига, жумладан, ички бозорда сотиб олинган олтинни стерилизация қилиш мақсадида аралашиб туради.

Марказий банк Ўзбекистонда қазиб олинган олтинни сотиб олишда устувор ҳуқуққа эга. У олтинни сўмга сотиб олади, сўнгра интервенцияларнинг валютага таъсирини қоплаш учун долларни ички бозорда сотади.

Агентликнинг баҳолашича, долларлашув даражаси юқорилигича қолмоқда — 2024 йил охирида валюта кредитларининг улуши 41 фоизни, валюта депозитларининг улуши 26 фоизни ташкил этди. Марказий банк долларсизлаштириш чораларини кўраётган бўлсада, операцияларнинг катта қисми ҳали ҳам хорижий валютада амалга оширилмоқда, бу эса трансмиссион механизмнинг самарадорлигини пасайтиради.

Давлат банклари банк тизими барча активларининг қарийб 65 фоизини назорат қилади. Ташкилотнинг қайд этишича, бу Марказий банк асосий ставкасининг кредитлар нархи ва улардан фойдаланиш имкониятига таъсирини чеклайди. Шу билан бирга, камайиб бораётган ҳажмда бўлса ҳам, имтиёзли кредитлаш дастурлари сақланиб қолмоқда.

2023 йилда «Ипотека банк» сотилганидан сўнг ҳукумат яна иккита йирик банк — Миллий банк ва «Асака банк»ни, шунингдек, бир қатор кичик банкларни хусусийлаштиришни режалаштирмоқда. Бироқ агентлик бу жараён вақт талаб этишини кутмоқда: банклар самарадорлик ва инвестиция жозибадорлигини ошириш учун трансформацияга муҳтож бўлади.

Ўзбекистон банк соҳасидаги тартибга солиш, S&P экспертларининг фикрига кўра, проактивликдан кўра кўпроқ реактив бўлиб қолмоқда. Чора-тадбирлар кўпинча етарлича шаффофлик ва башорат қилиш билан бирга келмайди, гарчи, умуман олганда, вазият аста-секин яхшиланаётган бўлса ҳам.

Реактив тартибга солиш — давлат органлари (масалан, Марказий банк) муаммолар ёки хавфлар юзага келганидан кейингина чоралар кўришидир. Яъни улар аллақачон содир бўлган воқеаларга муносабат билдиришади. Бундан фарқли ўлароқ, проактив тартибга солиш потенциал хавфларни олдиндан аниқлаш ва огоҳлантирувчи аралашувни ўз ичига олади. Бу тизимни янада барқарор ва олдиндан айтиб бўладиган қилади.

Ўзбекистон банк сектори барқарорликни сақлаб қолиши кутилмоқда.

«Ўйлаймизки, бунга иқтисодий ўсишнинг қулай истиқболлари, аҳоли ихтиёридаги даромадларнинг ўсиши ва молиявий хизматлар билан қамраб олишнинг ҳали ҳам паст даражаси (уй хўжаликларининг қарзи ЯИМнинг 10 фоизидан кам) ёрдам беради. Энг йирик давлат ва баъзи хусусий банклар барқарор ва диверсификацияланган фондлаштириш манбаларига эга — давлат, халқаро молия ташкилотлари маблағлари, шунингдек, корпоратив ва чакана омонатларнинг ўсиб бораётган базаси ҳисобига. Шу билан бирга, ички капитал бозори кичик ва саёз бўлиб қолмоқда, узоқ муддатли молиялаштириш имкониятлари эса чекланган», — дейилади шарҳда.

Ўзбекистонда кўчмас мулкни бозор нархида баҳолашга ўтилади ва солиқ ставкалари пасайтирилади
Янгиликлар 15:39 · 30.07.2025
Ўзбекистонда кўчмас мулкни бозор нархида баҳолашга ўтилади ва солиқ ставкалари пасайтирилади
UzAuto Motors энди бир хил моделдаги автомобиль буюртмасида етказиб бериш муддатини узайтирмайди
Янгиликлар 11:14 · 30.07.2025
UzAuto Motors энди бир хил моделдаги автомобиль буюртмасида етказиб бериш муддатини узайтирмайди
Ўзбекистонда иш ҳақи, пенсия ва нафақаларни инфляциядан юқори даражада ошириш режалаштирилмоқда
Иқтисодиёт, Янгиликлар 17:52 · 29.07.2025
Ўзбекистонда иш ҳақи, пенсия ва нафақаларни инфляциядан юқори даражада ошириш режалаштирилмоқда
Ўзбекистонда аҳолининг учдан бирида пул жамғармаси йўқ
Янгиликлар 13:38 · 29.07.2025
Ўзбекистонда аҳолининг учдан бирида пул жамғармаси йўқ
Олти ойда Ўзбекистон банклари қанча ишлаб топди?
Янгиликлар 11:33 · 29.07.2025
Олти ойда Ўзбекистон банклари қанча ишлаб топди?
payme «payme people» содиқлик дастурини янгиламоқда
Янгиликлар 18:00 · 28.07.2025
payme «payme people» содиқлик дастурини янгиламоқда