Ўзбекистонда исломий банк фаолиятини жорий қилишга оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди
Унда қайд этилишича, Ўзбекистонда аҳолининг 68 фоизи, бизнес вакилларининг эса 60 фоизи диний эътиқоди сабаб анъанавий банк хизматидан фойдаланишни хоҳламайди.
Ўзбекистонда исломий банк фаолиятини жорий қилишга оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди. Бу ҳақда баъзи партиялар фракциялари йиғилишларида маълум қилинди.
ЎзЛиДеП фракциясининг 15 сентябрь кунги йиғилишида «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига Ўзбекистонда исломий банк фаолиятини жорий қилишга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳаси муҳокама қилинди.
Таъкидланишича, исломий молияда савдо ва шерикчилик орқали молиялаштириш кенг қўлланиладиган молиялаштириш шакллари ҳисобланади, қонунчиликда эса тижорат банклари томонидан бундай шакллардан фойдаланилишига бир қатор тўсиқлар мавжуд.
Хусусан, исломий молиялаштиришда банклар савдо билан шуғулланиш орқали мижозни молиявий қўллаб-қувватласа, Ўзбекистонда тижорат банклари савдо билан бевосита шуғулланиши мумкин эмас. Исломий молияда молиялаштиришни шериклик асосида амалга оширишга рухсат этилган, Ўзбекистонда эса тижорат банкларига юридик шахсларни ташкил этиш ёки уларнинг устав капиталларида қатнашишга доир чекловлар ўрнатилган.
Қонун лойиҳаси Ўзбекистонда Исломий молия институтлари учун бухгалтерия ҳисоби ва аудит ташкилоти ҳамда Ислом молияси хизматлари кенгаши стандартларига мос келувчи исломий банк фаолияти учун зарур ҳуқуқий асос яратишга қаратилган.
«Ушбу Қонун Ўзбекистонда исломий банклар ва исломий «дарча»лар фаолиятини йўлга қўйиш, «яширин» иқтисодиёт улушини камайтириш, қолаверса мамлакатимизга исломий банк фаолиятини ривожлантиришга йўналтирилган хорижий инвестицияларни жалб қилишга хизмат қилади», — дейилади фракция хабарида.
Ушбу қонун лойиҳаси Миллий тикланиш фракцияси йиғилишида ҳам муҳокама қилинганди. Унда қайд этилганидек, БМТ Тараққиёт дастури сўровномасига кўра, Ўзбекистонда аҳолининг 68 фоизи, бизнес вакилларининг эса 60 фоизи диний эътиқоди сабаб анъанавий банк хизматидан фойдаланишни хоҳламайди.
Эслатиб ўтамиз, 2018 йилда Ўзбекистонда исломий банк иши ва молиялаштириш инфратузилмасини яратишга оид президент қарори лойиҳаси ишлаб чиқилиб, муҳокамага қўйилган эди. Ҳужжатда фоизлар (рибо) кўринишидаги ҳақ тўлашни тақиқлаш, фойда ва зарарни тадбиркор билан лойиҳадаги иштирок улушларига мутаносиб равишда тақсимлаш, суғурта фаолиятини амалга ошириш (такафул), лизинг фаолияти (ижара), қимматли қоғозлар билан операциялар (сукук) ва исломий молия тамойилларига асосланган бошқа операциялар бўйича меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш кўзда тутилган эди.
