Ўзбекистонда 2022 йилнинг 1 январидан 28 февралигача бўлган даврдаги солиқ тушумлари ҳажми 2021 йилнинг шу даврига нисбатан 20,8 фоизга ошди. Бу ҳақда Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази таҳлилида сўз боради.

Солиқ тушумлари

Қайд этилишича, Сирдарё (52 фоиз), Бухоро (45,2 фоиз), Наманган (40,6 фоиз), Фарғона (40,4 фоиз), Қашқадарё (39,8 фоиз) вилоятларида ва Тошкент шаҳрида (62 фоиз) солиқ тушумларининг сезиларли ўсиши қайд этилди.

Солиқ тушумларининг ўсиши иқтисодиётдаги ижобий ўзгаришлар, жаҳон олтин бозоридаги нархлар коньюнктураси, солиқ маъмуриятчилиги тизимини такомиллаштириш, жумладан, янги маъмурий воситаларни жорий этиш, жараёнларни рақамлаштириш ва автоматлаштириш, тадбиркорлик фаолиятини қонунийлаштириш ҳамда солиқ қонунчилиги талабларига риоя қилиш тартибини соддалаштириш ҳисобига таъминланди.

Божхона тўловлари

Таҳлил қилинаётган давр учун божхона тўловлари бўйича тушумлар 47,1 фоизга ошди. Даромаднинг энг катта ўсиши Жиззах (3,1 баравар), Хоразм (2,6 баравар), Андижон (2,2 баравар), Қашқадарё (82,8 фоиз), Сирдарё (84,3 фоиз) вилоятларида кузатилди.

«Божхона тушумларининг ўсиши ташқи савдо айланмасининг ўсиши, мамлакатнинг ишлаб чиқариш қувватларини кўпайтириш, божхона маъмуриятчилиги тартиб-таомилларини соддалаштириш, жараёнларни рақамлаштириш ва автоматлаштириш, шу жумладан божхона органлари томонидан рискларни бошқариш тизимини кенг қўллаш ҳисобига таъминланди», дейилади хабарда.

Товарлар экспорти

Давлат божхона қўмитаси маълумотларига кўра, йил бошидан буён товарлар экспорти ҳажми 2021 йилнинг шу даврига нисбатан 15,4 фоизга ошган. Товарлар экспорт ҳажмининг ўсиши Қашқадарё (89,9 фоиз), Фарғона (58,8 фоиз), Наманган (46,4 фоиз) ва Самарқанд (44 фоиз) вилоятларида қайд этилди.

Ўзбекистон экспортининг ўсиши саноат маҳсулотлари, озиқ-овқат маҳсулотлари, кимё ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортининг ўсиш суръатлари билан изоҳланади.

Кредит бериш

Бундан ташқари, 2022 йилнинг 1 январидан 28 февралигача бўлган даврда тижорат банклари томонидан берилган кредитлар ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 3,8 фоизга ўсди. Берилган кредитлар ҳажмининг ўсиши Тошкент (2,1 баравар), Хоразм (26,3 фоиз), Фарғона (17,7 фоиз), Наманган (17,4 фоиз) вилоятларида кузатилмоқда.

Марказий банки маълумотларига кўра, базис даврда (2021 йил январь ва февраль) иқтисодиётнинг реал секторидаги йирик лойиҳаларга кредитлар ажратилган. Ҳисобот даврида асосан ушбу лойиҳалар учун кредитларни қайтариш бўйича операциялар амалга оширилмоқда.

Тадбиркорлик субъектлари демографияси

Таҳлил қилинаётган даврда Ўзбекистон товар-хомашё биржасида тузилган битимлар ҳажми 46,6 фоизга ўсди. Биржада савдо фаоллигининг сезиларли ўсиши Хоразм (76,3 фоиз), Жиззах (53 фоиз), Тошкент (51 фоиз) вилоятлари, Қорақалпоғистон (48,2 фоиз) ва Тошкент шаҳрида (92,8 фоиз) кузатилмоқда.

Ушбу ҳудудларда тузилган битимлар ҳажмининг ўсиши автомобиль бензини, дизел ёқилғиси, қора металлар, пахта толаси, полиэтилен, озуқабоп буғдой, қурилиш материаллари, спиртли ичимликлар ва бошқалар каби товарлар савдосини кўпайтириш орқали таъминланмоқда.

Бу даврда 15 минг 750 та янги тадбиркорлик субъектлари ташкил этилиб, уларнинг энг кўпи Самарқанд (2121), Андижон (1598), Тошкент (1279), Фарғона (1207) вилоятларида ва Тошкент (2573) шаҳрида рўйхатга олинган.

Аввалроқ Ўзбекистондаги тадбиркорларнинг 80 фоизи бизнеслари ўсишига ишониши хабар қилинганди.