Иқтисодчилар Қурбонов ва Отабек Бакиров Украинадаги ҳарбий операциялар ортидан Россия халқаро SWIFT тизимидан узиб қўйилиши Ўзбекистонга қандай таъсир қилиши ҳақидаги фикрлари билан бўлишди.

Қурбоновнинг қайд этишича, SWIFT’дан узилиш Россия банклари халқаро тўловларга, улар ҳатто рублда бўлса ҳам, хизмат кўрсата олмаслигини англатади.

Унинг маълум қилишича, Россия Банки анча олдин муқобил тизим яратиш устида ишлай бошлаган ва ҳатто молиявий хабарларни узатиш тизимини (СПФС) яратган. Бу 2014 йилда содир бўлганди. Бугунги кунга қадар 331 та банк ушбу тизимга уланган.

Қурбоновнинг сўзларига кўра, албатта, SWIFT тўлалигича СПФСнинг ўрнини боса олмайди. Лекин биринчидан, бу ташқи тизимларга боғлиқ бўлмаган ҳолда мамлакат ичида тўловларни амалга ошириш имконини беради. Иккинчидан, бир қатор хорижий мамлакатлар — Беларусь, Қирғизистон, Тожикистон, Куба банклари аллақачон СПФСга уланган.

«Ўзбекистонга келадиган бўлсак, бизнинг банкларимиз иштирокчилар рўйхатида йўқ, лекин бундай ҳамкорлик имкон қадар тезроқ давлат банкларидан бири орқали ёки ‘Азия Инвест’ банки иштирокида ташкил этилса, ҳайрон бўлмайман», — дейди иқтисодчи.

Россиянинг SWIFT’дан узилиши баҳолаб бўлмайдиган муаммолар яратади, деб ҳисоблайди Отабек Бакиров.

«Бу бўйича қаршилик билдираётган сўнгги давлатлар — Германия ва Италия розиликлари олиб бўлинган. Агрессорга имкон қадар кўпроқ зиён бериш учун бу ҳақда келаси ҳафтанинг илк иш куни ва февралнинг охирги кунида эълон қилиниши мумкин», — деб ёзади Бакиров.

Унинг фикрича, албатта, SWIFT’га нисбатан муқобил воситалар мавжуд. Ўтган аср технологияси бўлган Телетайпдан тортиб СПФС платформасигача вариантлар ишга тушиши мумкин. Лекин транзакцион харажатлар каррасига юқори бўлади.

«Россия билан Ўзбекистон ўртасида йилига 10–12 миллиард долларлик транзакциялар амалга оширилади. Уларнинг 99 фоизи долларда юз беради», — дея таъкидлайди Бакиров.

Унинг сўзларига кўра, SWIFT яратадиган афзалликлардан бири шундаки, у халқаро пул ўтказмалари, депозит операциялари нархини ҳозирги даражадаги минимумда ушлаб туриш имконини беради.

«Афсуски, масалан, телетайп орқали молиявий ахборот алмашинишда бундай эмас. Қолаверса, ахборот алмашинишда, идентификациялаш ва молиявий муттаҳамлик билан боғлиқ рисклар каррасига ортади», — дейди иқтисодчи.

Аввалроқ АҚШ Россияни SWIFT’дан узиб қўйиш масаласини қайта кўриб чиқаётгани хабар қилинганди. Шунингдек, Украинадаги барча Ўзбекистон корхоналари фаолиятини тўхтатгани ҳақида хабар берилди.