Ўзбекистонда истеъмол ва автокредитлар ажратиш икки бараварга камайди
2024 йилнинг январь—декабрь ойларида фуқаролар томонидан 17,08 триллион сўмлик автокредитлар олинган, бу ўтган йилнинг шу кўрсаткичидан 2,14 баробар камдир.
Марказий банк маълумотларига кўра, 2024 йилда миллий валютада расмийлаштирилган истеъмол ва автокредитлар ҳажми икки баробардан кўпроқ камайган.
Январь—декабрь ойларида фуқаролар томонидан 17,08 триллион сўмлик автокредитлар олинган, бу ўтган йилнинг шу кўрсаткичидан 2,14 баробар камдир.
Энг юқори ойлик кўрсаткичлар январь ва май ойларига тўғри келди, ўшанда 1,7 триллион сўм берилган.
Истеъмол кредитлари 2,4 баробарга — 32,54 триллион сўмдан 13,05 триллион сўмга қисқарган. Энг кўп чакана кредитлар май ойида (1,8 триллион сўм) берилган.
Сентябр ойида автокредитлаш (1,14 триллион сўм) 2022 йил февраль ойидан бери энг паст даражага етган.
Истеъмолчи кредитлари 2,16 баробар — 40,14 триллион сўмдан 18,54 триллион сўмгача қисқарган. Чакана кредитлар энг кўп январь, апрель май ва октабр ойларида берилди (тахминан 1,8 триллион сўм). Энг кам фаоллик июнь ойида кузатилди — 1,25 триллион сўм миқдорида кредит ажратилди, бу сўнгги йиллардаги энг паст кўрсаткичдир.
Нима учун кредитлаш пасаймоқда?
Ўтган йилнинг центабр ойида Марказий банк банкларга автокредитлар ажратиш бўйича талабларни кучайтирган эди. Шундай қилиб, банкларнинг кредит портфелидаги автомобиль сотиб олиш учун қарзларнинг улуши кредитлар концентрацияси билан боғлиқ таваккалчиликлар туфайли 25 фоиздан ошмаслиги керак.
Жорий йил 1 июлдан бошлаб Марказий банк аҳолига кредитлар бериш бўйича талабларни кучайтирди. Регулятор кредит бўйича ўртача тўловларнинг қарз олувчининг ўртача ойлик даромадига нисбати орқали ҳисобланадиган қарз юки кўрсаткичини жорий қилди.
Ушбу параметр жисмоний шахсларга микрокредит беришда аллақачон қўлланилади. Микроқарзлар бериш кредит олувчининг даромади миқдорининг ярми билан чекланди.
Унга кўра, 1 июлдан кредитлаш лимити 60 фоиз этиб белгиланади, 2025 йилдан эса 50 фоизгача пасайтирилади.