Давлат дастури бўйича ипотека мақбулроқ, чунки йиллик фоиз ставкалари 17−20% оралиғида бўлиб, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги маблағлари ҳисобидан молиялаштирилади. Бироқ бундай кредитларнинг миқдори чекланган. Иккинчи ҳолатда эса кредит миқдори чекланмаган, аммо фоиз ставкаси анча юқори, чунки бундай кредитлар банкнинг ўз маблағлари ҳисобидан молиялаштирилади.

Бунда баъзан имтиёзли давр ҳам берилади ва у икки ойдан икки йилгача давом этиши мумкин. Бу вақт мобайнида қарздор кредит бўйича фақат фоизни тўлаб туриши ва қарзнинг асосий қисмини тўламаслиги мумкин.

Давлат дастури бўйича ипотекада максимал сумма Тошкентдаги уйларга 420 млн сўм берилиб, Қорақалпоғистон Республикаси ва бошқа вилоятдагиларга эса 330 млн сўмни ташкил қилади.

Ариза берувчи 18 ёшдан 60 ёшгача бўлган шахслар бўлиши мумкин. Кам таъминланган фуқароларга дастлабки бадални қоплаш учун 32 млн сўм миқдорида субсидия ажратиш кўзда тутилган.

Ипотекани расмийлаштириш

Банк бўлимига биринчи марта боришдан аввал камида охирги 6 ойдаги даромадлар тўғрисида маълумот тайёрлаш керак. У банк ходими билан маслаҳатлашиш вақтида кредит қандай шартлар асосида ажратилишини аниқлаш имконини беради.

Агар кредитни узишга маблағ етмайдиган бўлса, ҳамкор жалб этиш мумкин. Ариза берувчи бошқа кредит бўйича қарздор бўлмаслиги керак.

Агар ипотека шартлари қарз олувчини қониқтирадиган бўлса, навбатдаги қадамга, яъни уй танлаш, уй қурувчи ёки мулк эгаси билан дастлабки шартнома тузиш, мустақил баҳолаш ўтказиш ва бошқа ҳужжатлар тўплашга ўтиш мумкин.

Керакли ҳужжатлар:

• ариза;
• паспорт ёки ID карта (аризачи ва унинг ҳамкориники);
• даромад тўғрисидаги маълумот (аризачи ва унинг ҳамкориники);
• уй-жой олди-сотди тўғрисидаги дастлабки шартнома;
• кадастр ҳужжатлари.

Кредит учун керакли ҳужжатлар рўйхати банкнинг ички сиёсатига кўра ўзгариши мумкин.

Банк ҳужжатарни кўриб чиқиб, аризани маъқуллагандан сўнг қарздор ва банк ўртасида шартнома тузилади. Бу ҳужжат асосида уй харидор номига расман расмийлаштирилади, суғурта қилинади ва банкка гаров расмийлаштирилади. Шундан кейингина қурувчи (ёки сотувчининг банк картасига) ҳисобига пул ўтказилади.

Давлат дастури бўйича ипотека

Ипотека кредити ставкаси бошланғич бадал миқдорига ва танланган банкка боғлиқ. Агробанкда уй-жой қийматининг 15%и ёки 30%и тўланганда фоиз ставкаси 18%ни ташкил этади. Алоқабанк 30%дан юқори бўлган бадал учун 17,5% таклиф қилмоқда. Ўзмиллийбанк ва Ҳамкорбанкда камида 40% тўлов амалга оширилганда йиллик фоиз мос равишда 17,5% ва 17%ни ташкил этади.

Ўзсаноатқурилишбанк кўчмас мулк қийматининг ярмиси миқдоридаги дастлабки тўлов шарти билан энг паст фоиз ставкасини — 17% қилиб белгилаган.

Пасайтирилган ставкалар билан ипотека

Март ойида президент Ипотекани қайта молиялаштириш компанияси маблағлари ҳисобидан ҳамкор тижорат банклари томонидан ажратиладиган ипотека кредитлари тўғрисидаги фармонни имзолаган эди. Ушбу дастур фақат бирламчи бозордан уй-жой сотиб олиш учун мавжуд.

Кредит муддати 20 йилни ташкил этади, аммо Туронбанкъда ушбу дастур доирасида 10 йилга берилади. Уй-жой сотиб олиш учун ажратиладиган энг юқори сумма Тошкент шаҳрида 800 млн сўмни, Қорақалпоғистон ва бошқа ҳудудларда эса 500 млн сўмгача етади.

Барча банкларда бошланғич тўлов уй-жой қийматининг 25%ини ташкил этади, фақатгина Ипотека банкъда бу кўрсаткич 26%га тенг.

Оддий ипотека

Оддий ипотека кредитлари 17 та банк томонидан берилади. Фоиз ставкалари 23%дан 31%гача, тўлаш муддати эса 5 йилдан 20 йилгача. Агробанк, Asia Alliance Bank, Ўзсаноатқурилишбанк каби банкларда 3 ойдан 18 ойгача имтиёзли даврлар мавжуд.

Бошланғич тўлов қанчалик кўп ва кредит муддати қанчалик қисқа бўлса, фоиз ставкаси шунчалик паст бўлади.