Тошкентдан тўртта вилоятга экспресс контейнер поездлари қатновлари йўлга қўйилади

18:32 · 10.02.2023

Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди

15:01 · 10.02.2023

Ўзбекистондан Афғонистонга темир йўл қатнови 10 февралдан тикланди

14:21 · 10.02.2023

Ўзбекистон Малайзияда ипакчилик бўйича қўшма корхона ташкил этади

13:27 · 10.02.2023

Самарқанд шаҳри халқаро туризм ва бизнес марказига айлантирилади

12:51 · 10.02.2023

Ўзбекистон, Қозоғистон ва Россия уч томонлама «газ иттифоқи» тузишни тезлаштирмоқда

11:46 · 10.02.2023

«IMEI-кодни рўйхатдан ўтказишни бепул қилгач, жавобгарлик белгиласа бўлади» — Кушербаев

11:06 · 10.02.2023

Meta икки йиллик тақиқдан сўнг Дональд Трампнинг Facebook ва Instagram аккаунтларини тиклади

10:24 · 10.02.2023

Ўзбекистон авиа юк ташувлари соҳасида E-freight халқаро стандарти жорий этилади

20:45 · 09.02.2023

Food city савдо мажмуасидан Қўйлиқ 7-метро бекатигача бепул автобус ҳаракати йўлга қўйилди

18:52 · 09.02.2023

Миср компанияси Ўзбекистонда трансформатор ишлаб чиқариш корхонасини ташкил этади

18:05 · 09.02.2023

Тошкент йўл инфратузилмасини яхшилашда Япония компаниясининг 3D камераларидан фойдаланилиши мумкин

16:40 · 09.02.2023

Тошкент халқаро аэропортида йўловчиларни кутиб олиш учун бир нечта зоналар қурилади

15:47 · 09.02.2023

Транзит, нефть ва туризм: зилзила Туркия иқтисодиётига қандай зарба берди?

14:21 · 09.02.2023

ОТБ Ўзбекистонга иқтисодий бошқарувни яхшилаш учун 150 млн доллар ажратди

13:29 · 09.02.2023

SpaceX Украина ҳарбийларига Starlink ёрдамида дронларни бошқаришни тақиқлади

12:44 · 09.02.2023

Mercator Group савдо тармоғи Ўзбекистонда филиалини очади

11:30 · 09.02.2023

Самарқанд халқаро технология университети ўзининг янги кампус макетини тақдим этди

11:09 · 09.02.2023

«Чўнтагимда 500 доллар қолган эди» — Uber’да ишлайдиган ўзбекистонлик IT-мутахассис билан суҳбат

АҚШда яшаб, Uber компаниясида iOS дастурчиси бўлиб ишлаётган Дархонбек Маматалиев чет элга кетиши, АҚШдаги ҳаёт ва Ўзбекистондаги IT соҳаси ҳақида сўзлаб берди. Унинг фикрича, Ўзбекистонда дастурчиларнинг маоши жуда тез ўсмоқда.

«Чўнтагимда 500 доллар қолган эди» — Uber’да ишлайдиган ўзбекистонлик IT-мутахассис билан суҳбат

АҚШга кетиб Uber компаниясида iOS дастурчиси бўлиб ишлаётган ўзбекистонлик 25 ёшли IT-мутахассис Дархонбек Маматалиев IT Park’га интервью берди. Kommers.uz суҳбатнинг бир қисмини тақдим қилади.

Чет элга келишингиз тарихи ҳақида сўзлаб берсангиз.

Дархонбек АҚШга 2019 йилда кўчиб келган.

«Green card ютганимдан сўнг резюмеларимни АҚШ компанияларига жўната бошладим. IT соҳасида иш топгач бу ерга кўчиб ўтдим», – дейди у.

Унинг айтишича, унинг кўчишдан мақсади иккита эди: 1 – молиявий; 2 – дастурчи сифатида техник билимларни ошириш.

«АҚШ, хусусан, Силикон водийси барча технологик компанияларининг маркази ҳисобланади. Дунё бўйлаб энг йирик компанияларининг ярмидан кўпи шу ерда жойлашган. IT-мутахассис учун кўп нарсаларни ўрганишингиз мумкин бўлган тажрибали мураббийга эга бўлиш жуда муҳимдир. Бундан ташқари, устида ишлашингиз мумкин бўлган катта маҳсулотларга эга бўлиш ҳам жуда муҳим ўрин тутади, чунки катта, мураккаб техник муаммоларга дуч келмасангиз, уларни қандай ҳал қилишни ўрганмайсиз.»

Дархонбек эслашича, кўчиш ва ишга жойлашиш билан боғлиқ муаммолар бўлмаган, чунки «Green card» ишлашга рухсат беради. Аммо келгандан кейин баъзи қийинчиликлар пайдо бўлди.

«АҚШга кўчиб ўтганимда, мен деярли барча пулларни чиптага ва уй-жойга сарфладим. Чўнтагимда 500 доллар қолган эди. Бу маблағ билан мен Америка Қўшма Штатларида ҳаётимни ва ишимни бошладим ва мен тез орада маош оламан деб умид қилдим, чунки менда бошқа пул йўқ эди.»

Боз устига, яқинлари ёнида эмаслиги Дархонбек учун янада қийин бўлган.

«Кўпчилик айтади: чет элга бор, у ерда ҳамма нарса осон, ҳаёт гўзал, деб.  Аслида, унинг ҳам ўзига яраша қийинчиликлари мавжуд. Янги мамлакатга кўчганингизда, барчасини қайта бошлашингиз керак. Ёнингизда на дўстларингиз, на танишларингиз, оилангиз, на обрў-эътиборингиз, на таниш-билиш бўлади. Янгидан дўстлар ва танишлар доирасини тузиш керак, шунинг баробарида, ўзга маданият ва урф-одатларга мослашиш лозим».

Нега айнан АҚШ?

Ҳозирда Дархонбек «Uber eats», турли давлатларда фаолият олиб борадиган таом ҳамда дўконлардан озиқ-овқат етказиб бериш иловасини дастурлаш устида иш олиб бормоқда. «uber eats» мазкур соҳа бўйича дунёдаги энг йирик компания ҳисобланади.

Нега айнан АҚШни танладингиз дея берилган саволга Дархонбек молиявий нуқтайи назардан Америкада дастурчиларга энг юқори маош  берилади, дея жавоб берди.

«Канада ва Европа мамлакатлари билан АҚШда бериладиган маошни таққослаганда, Америкада у юқорироқ экан. Қолаверса, бу ерда барча шароитлар мужассам: юқори тезликдаги интернет тармоғи, техник ускуналарни сотиб олиш имконияти. Мисол учун, ривожланаётган мамлакатларда ноутбук сотиб олиш учун одамлар ойлаб пул йиғади. Бу ерда эса одамлар ойлаб пул тўпламасдан осонликча шартта бориб сотиб олишади.»

Салоҳият нуқтайи назаридан, бу ерда нафақат IT-компаниялар, балки бошқа соҳаларда ҳам, масалан, суғурта, тиббиёт, банк ва молия соҳаларида ҳам дастурчи-мутахассислар керак.

«Бундан ташқари, юқорида айтиб ўтганимдек, бу ерда йирик компаниялар, йирик маҳсулотлар жуда кўп. 10 мингта фойдаланувчи ишлатадиган иловани яратиш бошқа, 100 миллион фойдаланувчи ишлатадиган иловани ишлаб чиқиш бошқа. Иш кўлами, ёндашувлар ҳар хил. Қолаверса, мамлакатда турли IT-конференциялар ўтказиб келинади. Тадбирларда машҳур дастурчилар, дастурлаш тиллари, технологиялар муаллифларини учратиш мумкин. Ушбу мутахассислардан кўп нарсани ўрганса бўлади.»

Ўзбекистон IT соҳасини қандай баҳолайсиз?

Дархонбек ҳар қандай давлатнинг IT соҳаси ривожланишини қуйидаги мезонларга кўра баҳолайди: молия, инфратузилма, ўсиш ва инсон салоҳияти.

«Молиявий нуқтаи назардан, тан оламан, мен ҳайратдаман. Ўзбекистонда дастурчиларнинг маоши жуда тез ўсиб бормоқда, бу қисман йирик глобал компанияларнинг Ўзбекистон бозорига кириб келгани билан боғлиқ. Шунингдек, мутахассислар хориж компанияларида қандай ишлаш мумкинлиги ҳақида ўйлай бошладилар ва дастурчилар касбининг ўзига хос хусусияти шундаки, сиз дунёнинг исталган нуқтасидан исталган ишни бажаришингиз мумкин».

Ҳозир, дея давом этади мутахассис, ўзбекистонлик кадрлар халқаро ва хорижий лойиҳаларни излаб, яхши маош олишни ўргана бошлади.

Инфратузилмага келсак, меҳмонимиз тармоқ сифатини назарда тутган ҳолда, Тошкентда бу борада ҳеч қандай муаммо йўқлигини таъкидлади. Бундан ташқари, пойтахт ўз бизнесингизни хавфсиз олиб боришингиз мумкин бўлган коворкинг майдонларига тўла. Бироқ, пойтахт ташқарисида, мутахассис фикрича, аҳвол бошқача.

«Мен ўзим ангренликман. Интернетнинг ёмонлиги сабабли у ерда ишлаш деярли мумкин эмас, коворкинг ҳақида эса гап бўлиши ҳам мумкин эмас, улар шунчаки мавжуд эмас. Ҳудудларда ҳам худди шундай муаммо бор. Лекин мен биламанки, IT Park одамлар ўқиш ва ишлаш учун келишлари мумкин бўлган филиаллар ва IT марказларини вилоятларда ҳам очмоқда».

Дархонбекнинг кузатишларига кўра, Ўзбекистонда касбий ўсиш истагида бўлганлар кўп. Ёшлар IT соҳаси истиқболли эканлигини, бу орқали яхши пул ишлаш мумкинлигини тушунишади. Ижобий тренд кузатилаётгани, шубҳасиз, қувонарли ҳолат. У ҳозир кўраётган ягона муаммо Ўзбекистонда йирик маҳсулотлар кам. Ўрганмоқчи бўлганлар бор, лекин уларга ўргатадиган ҳеч ким йўқ. Яъни, талабага тажриба етишмайди, йўл-йўриқ кўрсатадиган устоз йўқ.

«Инсон капитали қийинроқ масала. Ўзбекистон аҳолиси 30 миллиондан ортиқ, уларнинг орасида IT соҳасига қизиқувчилар салмоқли. Аммо муаммо шундаки, ҳозир дастурчиларимиз сифат жиҳатидан жаҳон даражасидаги дастурчилар билан рақобатлаша олмайди. Катта маҳсулотлар устида ишлай оладиган жаҳон миқёсидаги мутахассислар бармоқ билан санардек. Қолганларида эса бундай билим ва тажриба йўқ, жаҳон стандартларига жавоб бермайди».

Шунинг учун, ҳикоямиз қаҳрамони ҳам олий таълим ўқув юртларида, ҳам ўқув курсларида берилаётган таълим сифатини ошириш муҳим эканлигига урғу берди.

«Аминманки, тўғри ёндашув билан Ўзбекистон тез орада янги босқичга кўтарилади. Биз одамларга бошқача фикрлашни – тадбиркорликни ривожлантиришга ёрдам беришимиз керак. Фақат бирор бир IT-компанияда ишламасдан, каттароқ нарсалар ҳақида, ўз корхонангизни қандай яратиш ҳақида ўйлаб кўринг».

«Ватанга қайтиш ниятингиз борми?» деган саволга Дархонбек: «Мен деярли кетмадим десам ҳам бўлади», дея жавоб берди.

«Ўзбекистонга ҳар олти ойда келаман. Бу ерда мен университетларда, конференцияларда нутқ сўзлайман. Шунинг учун деярли кетмадим десам ҳам бўлаверади. Аммо жиддий олиб қараса, ҳозир мен дунёни ўрганяпман ва яқин йилларда саёҳат қилишни, турли мамлакатларни, уларнинг маданиятини ва бизнесини ўрганишни режалаштирмоқдаман. У ёки бу давлатда IT соҳаси қандай ишлайди, уларда қандай муаммолар бор, улар қандай ҳал қилинмоқда, қаерда қандай бизнесни бошлаш мумкинлиги мени қизиқтиради. Қайтаманми ёки йўқми, билмайман, вақт кўрсатади».

Ёш дастурчиларга қандай маслаҳат берасиз?

Дархонбек ёш мутахассисларга аниқ маслаҳатлар берди.

«Фаолиятингизнинг дастлабки йилларида бор эътиборингизни тажриба орттиришга қаратинг. Ҳаттоки пул тўланмайдиган амалиёт ўташингиз ҳам мумкин. Лойиҳаларни амалга оширинг ва портфолио яратинг.»

Шунингдек, у ёш дастурчиларга кўп ўқишни, ёмон одатлардан воз кечишни маслаҳат беради:

1. «Atomic habits» китобини тавсия қиламан. Унда ёмон одатлардан халос бўлиш ва яхши одатларни шакллантириш усуллари тасвирланган. Ушбу усуллар ўқув жараёнини осонлаштиради.

2. Дастурчилар ҳаракатсиз ҳаёт тарзига эга. Спорт билан шуғулланинг – спорт залига боринг, югуринг, велосипедда учинг.»

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Россиядан Ўзбекистонга ишлаш учун кўчиб келган IT-мутахассис Александр Бакланов билан ҳам суҳбат ўтказилганди.

Тошкентдан тўртта вилоятга экспресс контейнер поездлари қатновлари йўлга қўйилади
Бизнес 18:32 · 10.02.2023
Тошкентдан тўртта вилоятга экспресс контейнер поездлари қатновлари йўлга қўйилади
Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди
Бизнес 15:01 · 10.02.2023
Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди
Ўзбекистондан Афғонистонга темир йўл қатнови 10 февралдан тикланди
Янгиликлар 14:21 · 10.02.2023
Ўзбекистондан Афғонистонга темир йўл қатнови 10 февралдан тикланди
Ўзбекистон Малайзияда ипакчилик бўйича қўшма корхона ташкил этади
Бизнес 13:27 · 10.02.2023
Ўзбекистон Малайзияда ипакчилик бўйича қўшма корхона ташкил этади
Самарқанд шаҳри халқаро туризм ва бизнес марказига айлантирилади
Бизнес 12:51 · 10.02.2023
Самарқанд шаҳри халқаро туризм ва бизнес марказига айлантирилади
Ўзбекистон, Қозоғистон ва Россия уч томонлама «газ иттифоқи» тузишни тезлаштирмоқда
Иқтисодиёт 11:46 · 10.02.2023
Ўзбекистон, Қозоғистон ва Россия уч томонлама «газ иттифоқи» тузишни тезлаштирмоқда