Тошкентдан тўртта вилоятга экспресс контейнер поездлари қатновлари йўлга қўйилади

18:32 · 10.02.2023

Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди

15:01 · 10.02.2023

Ўзбекистондан Афғонистонга темир йўл қатнови 10 февралдан тикланди

14:21 · 10.02.2023

Ўзбекистон Малайзияда ипакчилик бўйича қўшма корхона ташкил этади

13:27 · 10.02.2023

Самарқанд шаҳри халқаро туризм ва бизнес марказига айлантирилади

12:51 · 10.02.2023

Ўзбекистон, Қозоғистон ва Россия уч томонлама «газ иттифоқи» тузишни тезлаштирмоқда

11:46 · 10.02.2023

«IMEI-кодни рўйхатдан ўтказишни бепул қилгач, жавобгарлик белгиласа бўлади» — Кушербаев

11:06 · 10.02.2023

Meta икки йиллик тақиқдан сўнг Дональд Трампнинг Facebook ва Instagram аккаунтларини тиклади

10:24 · 10.02.2023

Ўзбекистон авиа юк ташувлари соҳасида E-freight халқаро стандарти жорий этилади

20:45 · 09.02.2023

Food city савдо мажмуасидан Қўйлиқ 7-метро бекатигача бепул автобус ҳаракати йўлга қўйилди

18:52 · 09.02.2023

Миср компанияси Ўзбекистонда трансформатор ишлаб чиқариш корхонасини ташкил этади

18:05 · 09.02.2023

Тошкент йўл инфратузилмасини яхшилашда Япония компаниясининг 3D камераларидан фойдаланилиши мумкин

16:40 · 09.02.2023

Тошкент халқаро аэропортида йўловчиларни кутиб олиш учун бир нечта зоналар қурилади

15:47 · 09.02.2023

Транзит, нефть ва туризм: зилзила Туркия иқтисодиётига қандай зарба берди?

14:21 · 09.02.2023

ОТБ Ўзбекистонга иқтисодий бошқарувни яхшилаш учун 150 млн доллар ажратди

13:29 · 09.02.2023

SpaceX Украина ҳарбийларига Starlink ёрдамида дронларни бошқаришни тақиқлади

12:44 · 09.02.2023

Mercator Group савдо тармоғи Ўзбекистонда филиалини очади

11:30 · 09.02.2023

Самарқанд халқаро технология университети ўзининг янги кампус макетини тақдим этди

11:09 · 09.02.2023

Харажат, кредит ва даромад. Ўзбекистонликлар истеъмол кайфиятида қандай тенденция кузатилди?

Аҳолида даромадлар кўпайиши бўйича кутилмаларининг бироз пасайиши кузатилган.

Харажат, кредит ва даромад. Ўзбекистонликлар истеъмол кайфиятида қандай тенденция кузатилди?
Фото: «vladimir.bezformata.com»

Марказий банк томонидан 2022 йил январь ойида турли соҳа вакилларининг 2021 йилнинг IV чораги якунлари бўйича истеъмол кайфиятини ўрганиш бўйича навбатдаги онлайн сўровлар ўтказилди ва унда 2,5 мингга яқин респондент иштирок этди. Бу ҳақда Марказий Банк ҳисоботида сўз боради.

Ушбу шарҳ респондентларнинг даромадлари ва истеъмол харажатлари таркиби, пул-маблағларини жамғаришга бўлган мойиллиги, келгусидаги харажатлари, шунингдек, кредитга бўлга эҳтиёжларини ўрганиш ва таҳлил қилишга қаратилган.

Истеъмол кайфияти индекси

2021 йилнинг IV чорагида Истеъмол кайфияти индекси йилнинг III чорагига нисбатан 0,8 бандга ошиб, 25,6 ташкил этди.

Қайд этилишича, ўтган чоракка нисбатан индекснинг компонентларида харажат субиндекси сезиларли ошганлиги, даромад ва кредит субиндексларининг эса пасайганлиги кузатилган.

Фото: Истеъмол кайфияти индекси

«Шу билан биргаликда, жамғариш субиндекси сезиларли юқорилагани ижобий ҳолат бўлиб, муддатли депозитлар бўйича реа фоиз ставкаларнинг ижобий шаклланиши фонида аҳолининг жамғаришга бўлган мойиллиги ортиб бораётганлигидан далолат беради», дейилади хабарда.

Айни пайтда, жамғаришга бўлган мойиллик ошган шароитда истеъмол талабининг маълум бир даражада қисқаришининг кузатилиши ҳисобига Истеъмол кайфияти умумий индексида жамғариш субиндекси пасайтурувчи аҳамият касб этган.

Даромад субиндекси

Респондентларнинг келгусидаги даромадлари ошиши бўйича кутилмалари бироз пасайган. Хусусан, аҳоли вакиллари келгуси даромадлари ошиши бўйича кутилмалари 2021 йил III чорак натижаларига нисбатан 8,8 фоиздан 8,3 фоизгача камайган.

Сўровда иштирок этган даромадлари 3 миллион сўмгача бўлган респондентлар улуши жамига нисбатан 40 фоизни ташкил этмоқда.

Даромадлар кўпайиши бўйича кутилмаларининг бироз пасайиши, асосан, ушбу даврда вируснинг янги штаммини кенг тарқалиши, қиш мавсумида ўз-ўзини банд қилувчилар даромадидаги пасайишлар ва қишлоқ хўжалигидаги мавсумийлик жавоб берувчилар кайфиятида акс этгани билан изоҳланиши мумкин.

Иштирокчиларнинг 60 фоизи даромадларининг асосий манбаи ойлик иш хақи, 8 фоизи нафақалар ҳамда 7 фоизи шахсий томорқадан олинадиган даромадларга тўғри келишини таъкидлаган.

Ундан кейинги ўринларни кунлик даромадли ишлар ва тадбиркорлик соҳаси орқали даромад топувчилар эгаллади. Ҳудудлар кесимида расмий ойлик иш ҳақи Навоий (78 фоиз), Тошкент (76 фоиз), Андижон (73 фоиз), Бухоро ва Самарқанд (62 фоиз) вилоятларида умумий даромадлар таркибида юқори улушни эгаллаган.

Респондентларнинг мамлакат иқтисодиёти истиқболлари бўйича кутилмалари 2021 йилнинг III чорагига нисбатан сезиларли даражада ўзгарган. Бунда, жами иштирокчиларнинг 53 фоизи келгуси 12 ойда мамлакат иқтисодиётини яхшиланишини қайд этган бўлса, 66 фоизи 3 йиллик истиқболларни ижобий баҳолаган.

Кредит субиндекси

Келгуси 12 ойда респондентларнинг янги кредитга бўлган талаби бироз камайиши кутилмоқда. Кредит субиндекси 2021 йилнинг III чорагига нисбатан 0,6 бандга камайиб, 9,4 ташкил этди.

Ушбу ҳолат аҳолининг сўнгги йилларда қарз юкининг (кредит ва фоиз тўловлари) юқори суръатларда ошиши фонида янги кредит олишга бўлган иштиёқининг пасайиб бориши билан боғлиқ бўлиши мумкин.

Сўровда қатнашган жами респондентларнинг 55 фоизи келгуси ойларда янги кредит олишга эҳтиёжлари мавжудлигини таъкидлаган (2021 йилнинг III чорагида 60 фоиз). Бунда келгусида кредит олишни асосан 3 миллион сўмгача ва 3-5 миллион сўм даромадли гуруҳ вакиллари мақсад қилишган.

Даромади 10 миллион сўмдан юқори аҳоли вакилларининг эса кредитга бўлган талаби нисбатан паст даражада шаклланди. 2021 йилда жисмоний шахсларга ажратилган кредитлар миқдори 2020 йилга нисбатан 42 фоизга ошди. Бунда, ажратилган микрокредитлар 87 фоизга, микроқарзлар 71 фоизга ва овердрафт кредитлари 97 фоизга ўсди.

Харажат субиндекси

Жавоб берувчиларнинг асосий қисми келгусида харажатлари ошишини кутишмоқда. Келгуси ойларда харажатлар миқдорининг ўсиши бўйича кутилмалар 4,8 бандга ошиб, 12,7 га етди.

Респондентларнинг катта қисми – 72 фоизи харажатларининг кўпайишини таъкидлаган. Харажатлари миқдори ўзгармайдиган қатламда эса ўзгариш кузатилмади.

Маълумот учун 2021 йилнинг III чорагида харажатлар ўсишини кутганлар 71 фоизни ташкил этган. IV чоракда иштирокчилар томонидан асосан, даволаниш, уй-жой таъмири, таълим, оилавий байрам тадбирларига кўпроқ маблағлар сарфланган.

Ўз навбатида, ушбу сўров қатнашчиларининг асосий қисми келгусида уй-жой таъмири/хариди, автомобиль, маиший техника ва мебел харидини амалга оширишни режалаштирмоқда.

Шунингдек, маълум бир харажатларнинг камайиши ёки оптималлаштирилиши ҳисобига саёҳатга борувчилар ва тўй-ҳашам ўтказишни режалаштирганлар кўпайиши мумкин.

Респондентлар орасида даволаниш, таълим ва оилавий байрамларга сарфланадиган харажатларнинг қисқариши кутилмоқда. Келгусида уй-жой таъмири/хариди, автомобиль сотиб олиш истагидагилар ва тўй қилишни режалаштирганлар сонининг ортиши истеъмол товарларига қўшимча талабни юзага келтирса, саёҳатга борувчиларнинг кўпайиши ички валюта бозорига талабни маълум даражада ошишига хизмат қилади.

Тошкентдан тўртта вилоятга экспресс контейнер поездлари қатновлари йўлга қўйилади
Бизнес 18:32 · 10.02.2023
Тошкентдан тўртта вилоятга экспресс контейнер поездлари қатновлари йўлга қўйилади
Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди
Бизнес 15:01 · 10.02.2023
Ўзбекистонда карам етиштирувчилар аномал совуқ туфайли катта зарар кўрди
Ўзбекистондан Афғонистонга темир йўл қатнови 10 февралдан тикланди
Янгиликлар 14:21 · 10.02.2023
Ўзбекистондан Афғонистонга темир йўл қатнови 10 февралдан тикланди
Ўзбекистон Малайзияда ипакчилик бўйича қўшма корхона ташкил этади
Бизнес 13:27 · 10.02.2023
Ўзбекистон Малайзияда ипакчилик бўйича қўшма корхона ташкил этади
Самарқанд шаҳри халқаро туризм ва бизнес марказига айлантирилади
Бизнес 12:51 · 10.02.2023
Самарқанд шаҳри халқаро туризм ва бизнес марказига айлантирилади
Ўзбекистон, Қозоғистон ва Россия уч томонлама «газ иттифоқи» тузишни тезлаштирмоқда
Иқтисодиёт 11:46 · 10.02.2023
Ўзбекистон, Қозоғистон ва Россия уч томонлама «газ иттифоқи» тузишни тезлаштирмоқда