Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари интернет ва мобил алоқанинг ривожланиши мамлакатдаги ишсизлик даражасига қандай таъсир қилиши бўйича тадқиқот ўтказди. Бу ҳақда институт матбуот хизмати Kommers.uz’га хабар берди.

Маълум бўлишича, тадқиқот давомида интернет ва мобил алоқанинг ривожланиши Ўзбекистонда ҳам ишсизлик даражасини камайтиришда ёрдам бераётгани аниқланган. Хусусан, оптик толали интернет узунлигининг 100 километрга ошиши ишсизликнинг 0,04 фоиз пунктига (фоиз пункти — икки фоиз орасидаги фарқ) қисқаришида ёрдам беради. Интернетдан фойдаланувчилар сонининг 1 фоиз пунктига ортиши ишсизликни 0,02 фоиз пунктига камайтиради. 100 та янги асосий алоқа станциясининг қурилиши ишсизлик даражасини 0,05 фоиз пунктига камайтириш имконини беради.

Таъкидланишича, тадқиқотни ўтказишда ҳудудлар бўйича 2015–2020 йилларга оид статистик маълумотларга асосланган эконометрик моделлардан фойдаланилган. Экспертлар сўнгги йилларда Ўзбекистонда АКТ соҳасида банд бўлганлар сони муттасил ошиб бораётганига эътибор қаратган. Агар 2015 йилда соҳада 33,4 минг киши ишлаган бўлса, 2021 йилда бу кўрсаткич 53,8 минг кишини ташкил этган (ўсиш суръати — 161 фоиз).

Бошқа томондан, иқтисодий тараққиётнинг ҳозирги босқичида бандлик билан боғлиқ муаммони янгича ёндашув — масофавий иш ёки фриланс орқали ҳал қилиш имконияти ортаётгани айтилган. Бугунги кунда Ўзбекистонда бир қатор рақамли фриланс платформалари фаолият юритмоқда. Улар одамларга «ўзини-ўзи» иш билан таъминлашда ёрдам беряпти.

Тадқиқот муаллифлари, шунга қарамай, Ўзбекистонда АКТнинг ривожланиши ишсизликнинг қисқаришига кучли таъсир қилаяпти деб бўлмаслигини қўшимча қилган. Қайд этилишича, буни икки омил билан изоҳлаш мумкин. Биринчидан, юқори тезликка эга интернет асосан йирик шаҳарларда мавжуд ва олис аҳоли пунктларини бутунлай қамраб олмаган. Иккинчидан, рақамли маконда пул ишлаш имконини берувчи компьютер технологияларидан фойдаланиш бўйича кўникмалар етарли даражада эмас.

Лекин умуман олганда, келгусида ишсизлик муаммосини ҳал этишда АКТнинг роли ортиб бориши айтилган. Чунки соҳа ривожлангани сари одамларнинг онлайн платформалар орқали иш топиши ёки тўғридан-тўғри онлайн сайтларда ишлаш имконияти ортади. Боз устига халқаро меҳнат бозорида рақамли касбларга талаб муттасил ошиб бораётгани таъкидланган.