O‘zbekistonda kartadan naqd pul yechib olish hajmi qisqarmoqda
Markaziy bank yil boshidan sentyabrgacha muomaladagi naqd pul ulushi 23,9 dan 20,7 foizga pasayganini ma’lum qildi. Kartaga tushgan mablag‘lar tobora kamroq naqdlashtirilishi kuzatilmoqda.
O‘zbekistonda 1-oktyabr holatiga jami pul massasi 256 trillion so‘mni tashkil etib, yil davomida 26,7 foizga o‘sdi. Naqd pul hajmi yil davomida 10,4 foizga – 48 trillion so‘mdan 53 trillion so‘mga yetdi. Bu haqda Markaziy bankning naqd pul muomalasi bo‘yicha tahlili natijalarida ko‘rsatilgan.
Ma‘lum bo‘lishicha, muomaladagi naqd pul ulushi 3,2 foiz bandga – 23,9 foizdan 20,7 foizga kamaydi (2022-yil yanvar-senytabrida 24,4 foizni tashkil etgan).
2024-yilning to‘qqiz oyida banklarga jami naqd pul tushumlari hajmi 605 trillion so‘mni tashkil etdi, bu o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 27 foizga ko‘p hisoblanadi. Naqd pul tushumlarining ulushi 62 foizdan 59 foizga kamaygan, terminal orqali tushumlar esa 38 foizdan 41 foizga oshgan.
Shu davrda banklarning naqd pul aylanmasi hajmi 727 trillion so‘mni tashkil etdi. Naqd pul tushumlari 360 trillion so‘mga, berilgan naqd pullar 367 trillion so‘mga yetdi. Naqd pulga talab oshishi natijasida Markaziy bank muomalaga qo‘shimcha 8 trillion so‘m naqd pul chiqardi.
Ushbu davrda bank kartalariga 740 trillion so‘m (+31 foiz) o‘tkazildi. Shundan 167 trillion so‘mi (+21 foiz), jumladan, bankomatlar orqali (ulushi — 83 foiz) naqd pulda chiqarildi. Umuman olganda, kartadan naqd pul yechib olish ulushi 24,4 foizdan 22,6 foizga (2022-yil yanvar-sentyabrida – 27,3 foiz) kamaydi, ya’ni kartaga tushgan mablag‘lar tobora kamroq naqdlashtirilmoqda.
Bank kassalaridan naqd chet el valyutasini sotib olish uchun qilingan naqd pul xarajatlarining ulushi 22 foizdan 24 foizga – 66 trillion so‘mdan 88,1 trillion so‘mga (bir yilda +33,4 foiz) o‘sgani kuzatilgan.