Аҳолининг инфляцион кутилмалари охирги икки йилдаги энг юқори даражага етди

13:49 · 25.03.2025

Мактабгача ва мактаб таълими тизимидаги ходимларга кўп йиллик хизмати учун ойлик устама тўланади

11:43 · 25.03.2025

Нақд пулсиз инқилоб: Visa асосчиси кредит карталар саноатини қандай ўзгартирди?

10:09 · 25.03.2025

Марказий банк 5 та банкни жаримага тортди

18:29 · 24.03.2025

Кимлар жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғидан озод қилинган?

13:21 · 24.03.2025

Тошкентда иккиламчи уйлар нархи пасайиб, янги уйлар нархи қимматлашмоқда

11:12 · 24.03.2025

«Атом энергияси? Йўқ, раҳмат». Қайси давлатлар нима учун ва қандай қилиб АЭСдан воз кечган?

10:31 · 24.03.2025

Пенсия миқдори кўп чиқиши учун нима қилиш керак?

11:18 · 22.03.2025

Ўзбекистонда Temu блокланди. Маркетплейс нима учун кўплаб давлатларда хавотир уйғотмоқда?

13:32 · 21.03.2025

Ўзбекистонда 11 та давлат хизмати хусусий секторга ўтказилади

11:07 · 21.03.2025

Марказий банк асосий ставкани 0,5 фоиз бандга оширди

15:48 · 20.03.2025

Ўзбекистонда февраль ойида қанча енгил автомобиль сотилгани очиқланди

14:21 · 20.03.2025

Трампнинг яширин даромади. АҚШ президенти ишонмаган осмонўпар бинолар қандай қилиб унинг бизнес империясини энг қиммат активига айланди?

12:04 · 20.03.2025

Нега рубль қимматлашмоқда ва бунинг оқибати қандай? Оддий сўзлар билан тушунтирамиз

10:25 · 20.03.2025

Кредит олишда кафил бўлган шахснинг мажбуриятлари қандай?

17:57 · 19.03.2025

Ўзбекистонда ўртача фойдаланилган электромобиль ва хорижий автомобиллар нархлари пасайди

13:17 · 19.03.2025

Олдинги кредитидан кечиккан қарзи бўлмаган тадбиркорларга янги имтиёзли кредит олиш имкони яратилади

11:06 · 19.03.2025

Қайси банклардан ипотека кредитини расмийлаштириш мумкин? (рўйхат)

10:03 · 19.03.2025

Ўзбекистонда банк секторида рақобат: хусусий ва хорижий банклар улуши кенгаймоқда

Мамлакатда тижорат банклари активлари, кредит ва депозитлар бўйича HHI индекси яхшиланди. Хусусий ва хорижий капитал иштирокидаги банкларнинг бозордаги улуши ортиб, давлат улуши мавжуд банкларнинг ҳиссаси камаймоқда.

Ўзбекистонда банк секторида рақобат: хусусий ва хорижий банклар улуши кенгаймоқда
Фото: «pravoved-plus.msk.ru»

Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Макрoиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) мутахассислари 2025 йил 1 февраль ҳолатига Ўзбекистон банк тизимидаги рақобат даражасини ўрганди.

Маълумот учун, бозор HHI (Herfindal Hirshman Indeksi) бўйича рақобат даражасига кўра 3 гуруҳга бўлинади, рақобат даражаси паст (HHI 2500-10000 гача), ўртача (HHI 1500- 2500) ва юқори (HHI 1500 дан паст)

Активлар. 2025 йил 1 февраль ҳолатига активлар бўйича ҳисобланган HHI индекси ўтган йилнинг мос давридагига нисбатан 72 бирликка яхшиланиб, 800 ни ташкил қилди. Бу даврда тижорат банклари жами активлари ҳажми 17,7 фоизга (ёки 115,6 триллион сўм) ортиб, 768 триллион сўмга етди.

2024 йил 1 февраль ҳолатига хусусий ва чет эл капитали иштирокидаги банкларнинг банк тизими жами активларидаги улуши 32,5 фоизни ташкил қилган бўлса, 2025 йил 1 февраль ҳолатига 34,5 фоизга етди. Бу даврда Anorbank улуши (1,36 фоиз) 0,64 фоиз бандга, TBC банки улуши (1,33 фоиз) 0,60 фоиз бандга, Hamkorbank улуши (3,71 фоиз) 0,41 фоиз бандга ошди. Қолаверса, давлат улуши мавжуд энг йирик банклардан «Ўзмиллийбанк» (17,5 фоиз) ва «Асакабанк»нинг (7,4 фоиз) жами банк тизими активларидаги улуши мос равишда 1,5 ва 1,3 фоиз бандга камайди.

Кредитлар. 2025 йил 1 февраль ҳолатига кредитлар бўйича ҳисобланган HHI индекси ўтган йилнинг мос давридагига (975) нисбатан 57 бирликка яхшиланиб, 918 бирликни ташкил қилди. Бу даврда хусусий ва чет капитали иштирокидаги банклар томонидан ажратилган кредитларнинг бутун банк тизими жами кредитлар ҳажмидаги улуши 30 фоиздан 31 фоизга ошди.

Иқтисодиётга тижорат банклари томонидан ажратилган кредит қўйилмалари ҳажми 2025 йил 1 январь ҳолатига 533,1 триллион сўмни (ЯИМга нисбатан 36,6 фоиз) ташкил қилган бўлса, 1 февраль ҳолатига 866 млрд. сўмга ошиб, 534 триллион сўмга етди. Жами кредит қолдиғи 2025 йил 1 февраль ҳолатига ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 14 фоизга ошди. Бунда, жисмоний ва юридик шахсларга ажратилган кредитлар ҳажми мос равишда 20 ва 11 фоизга ортган. Ушбу даврда жисмоний шахсларга ажратилган микроқарзлар ҳажми 75 фоиз кўпайди.

Маълумот учун, микроқарзлар учун максимал қиймат 2024 йил 1 январдан 50 миллион сўмдан 100 миллион сўмга ошган.

Миллий валютадаги жами банк кредитлари бўйича ўртача тортилган фоиз ставкаси 2024 йилнинг январь ойида 24,1 фоизни ташкил қилган бўлса, декабрь ойида 23,4 фоизга тушган. Миллий валютадаги аҳоли кредитлари бўйича ўртача тортилган фоиз ставкалари 2024 йил декабрь ойида 24,9 фоизгача ошди (сентябрда 23,8 фоиз эди). Бунинг асосий сабаби миллий валютадаги кредитларга бўлган талабнинг ва инфляцион кутилмаларнинг юқорилигидир.

Депозитлар. Депозитлар учун HHI индекси 2025 йил 1 февраль ҳолатига 636 бирликни ташкил этди ва ўтган йилнинг мос даврига (668) нисбатан 32 бирликка яхшиланди. 2024 йил 1 февраль ҳолатига, жами депозитлар ҳажми 242,1 триллион сўмни ташкил қилган бўлса, 2025 йил 1 февраль ҳолатига 310,2 триллион сўмга етди (ўсиш 28,1 фоиз).

Хусусий ва чет эл капитали иштирокидаги банкларнинг банк тизими жами депозитлари ҳажмидаги улуши 2025 йил 1 январь ҳолатига 1 фоиз бандга ошиб, 50 фоизга етди, аммо 1 февраль ҳолатига Ipotekabank ва Tengebank’нинг улуши мос равишда 0,67 фоиз бандга ва 0,37 фоиз бандга қисқариши натижасида давлат улуши мавжуд банкларнинг улуши 1 фоиз бандга ортди.

Чет эл валютаси банк депозитлари бўйича ўртача тортилган фоиз ставкаси 2024 йил бошида 4,7 фоизни ташкил қилган бўлса, йил якунида 5,3 фоизга етди. Қолаверса, ушбу даврда миллий валютада жалб қилинган депозитлар ҳажми 36 фоизга, чет эл валютасида жалб қилинган депозитлар ҳажми 7,4 фоизга ортган.

Таҳлил қилинган даврда активлар, кредитлар ва депозитлар бўйича ҳисобланган HHI индекси рақобат даражаси ошиб бораётганини кўрсатмоқда. Бунда давлат иштирокини камайтириш, хорижий инвесторларни жалб қилиш бўйича кўрилаётган чора-тадбирлар рақобат шароитларини яхшилаш ва банк секторини янада ривожлантиришга хизмат қилаётганидан далолат бермоқда.

Аҳолининг инфляцион кутилмалари охирги икки йилдаги энг юқори даражага етди
Иқтисодиёт, Янгиликлар 13:49 · 25.03.2025
Аҳолининг инфляцион кутилмалари охирги икки йилдаги энг юқори даражага етди
Мактабгача ва мактаб таълими тизимидаги ходимларга кўп йиллик хизмати учун ойлик устама тўланади
Янгиликлар 11:43 · 25.03.2025
Мактабгача ва мактаб таълими тизимидаги ходимларга кўп йиллик хизмати учун ойлик устама тўланади
Нақд пулсиз инқилоб: Visa асосчиси кредит карталар саноатини қандай ўзгартирди?
Янгиликлар 10:09 · 25.03.2025
Нақд пулсиз инқилоб: Visa асосчиси кредит карталар саноатини қандай ўзгартирди?
Марказий банк 5 та банкни жаримага тортди
Молия, Янгиликлар 18:29 · 24.03.2025
Марказий банк 5 та банкни жаримага тортди
Кимлар жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғидан озод қилинган?
Янгиликлар 13:21 · 24.03.2025
Кимлар жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғидан озод қилинган?
Тошкентда иккиламчи уйлар нархи пасайиб, янги уйлар нархи қимматлашмоқда
Янгиликлар 11:12 · 24.03.2025
Тошкентда иккиламчи уйлар нархи пасайиб, янги уйлар нархи қимматлашмоқда