Ўзбекистонда энг яхши солиқ тўловчи маҳаллалар рейтинги тузилади

15:54 · 14.10.2025

Қандай маҳсулотлар учун ижтимой карта орқали ҚҚС қайтарилади?

11:48 · 14.10.2025

Солиқ қўмитаси шубҳали операцияларни амалга оширган тадбиркорлик субъектлари рўйхатини эълон қилди

15:27 · 13.10.2025

Тошкент метросининг «Ерусти ҳалқа йўли» 1 ноябрдан қайта иш бошлайди

14:36 · 13.10.2025

Жаҳон банки Ўзбекистон иқтисодиёти бўйича прогнозини оширди

15:16 · 10.10.2025

Солиқ қарздорлиги бўлмаган тадбиркорларга субсидия берилади

10:21 · 10.10.2025

Марказий банк кредит шартномалари сабаб барча тижорат банкларини огоҳлантирди

12:17 · 09.10.2025

Ўзбекистонда кутилаётган инфляция йиллик энг паст кўрсаткичга етди

10:16 · 09.10.2025

Ўзбекистоннинг олтин-валюта захиралари яна рекордни янгилаб қарийб 55 млрд долларга етди

14:57 · 08.10.2025

Ўзбекистонда электромобиль импорти рекорд даражада ошди

13:29 · 08.10.2025

Ўзбекистонда нарх-наво ошиши бўйича кутилмалар камайди

10:05 · 08.10.2025

Ўзбекистонда таклиф этилаётган ойликлар кескин пасайди

12:16 · 07.10.2025

Чет эл фуқаролари учун махсус солиқ режими жорий этилади

11:13 · 07.10.2025

Доллар курсининг пасайиши уй-жойлар ижара нархларига таъсир қилди

10:06 · 07.10.2025

ҚҚСнинг ноль ставкаси қўлланиладиган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари рўйхати тасдиқланди

16:22 · 06.10.2025

Ўзбекистон августда 2 тонна олтин сотиб олди

14:38 · 06.10.2025

Марказий банк муддатли тўловлар бериш тартибини сезиларли қатъийлаштиришни таклиф қилди

9:21 · 06.10.2025

Насия савдо бозори иштирокчилари учун Ахлоқ кодекси ишлаб чиқилди

10:48 · 04.10.2025

Ўзбекистонда банк секторида рақобат: хусусий ва хорижий банклар улуши кенгаймоқда

Мамлакатда тижорат банклари активлари, кредит ва депозитлар бўйича HHI индекси яхшиланди. Хусусий ва хорижий капитал иштирокидаги банкларнинг бозордаги улуши ортиб, давлат улуши мавжуд банкларнинг ҳиссаси камаймоқда.

Ўзбекистонда банк секторида рақобат: хусусий ва хорижий банклар улуши кенгаймоқда
Фото: «pravoved-plus.msk.ru»

Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Макрoиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) мутахассислари 2025 йил 1 февраль ҳолатига Ўзбекистон банк тизимидаги рақобат даражасини ўрганди.

Маълумот учун, бозор HHI (Herfindal Hirshman Indeksi) бўйича рақобат даражасига кўра 3 гуруҳга бўлинади, рақобат даражаси паст (HHI 2500-10000 гача), ўртача (HHI 1500- 2500) ва юқори (HHI 1500 дан паст)

Активлар. 2025 йил 1 февраль ҳолатига активлар бўйича ҳисобланган HHI индекси ўтган йилнинг мос давридагига нисбатан 72 бирликка яхшиланиб, 800 ни ташкил қилди. Бу даврда тижорат банклари жами активлари ҳажми 17,7 фоизга (ёки 115,6 триллион сўм) ортиб, 768 триллион сўмга етди.

2024 йил 1 февраль ҳолатига хусусий ва чет эл капитали иштирокидаги банкларнинг банк тизими жами активларидаги улуши 32,5 фоизни ташкил қилган бўлса, 2025 йил 1 февраль ҳолатига 34,5 фоизга етди. Бу даврда Anorbank улуши (1,36 фоиз) 0,64 фоиз бандга, TBC банки улуши (1,33 фоиз) 0,60 фоиз бандга, Hamkorbank улуши (3,71 фоиз) 0,41 фоиз бандга ошди. Қолаверса, давлат улуши мавжуд энг йирик банклардан «Ўзмиллийбанк» (17,5 фоиз) ва «Асакабанк»нинг (7,4 фоиз) жами банк тизими активларидаги улуши мос равишда 1,5 ва 1,3 фоиз бандга камайди.

Кредитлар. 2025 йил 1 февраль ҳолатига кредитлар бўйича ҳисобланган HHI индекси ўтган йилнинг мос давридагига (975) нисбатан 57 бирликка яхшиланиб, 918 бирликни ташкил қилди. Бу даврда хусусий ва чет капитали иштирокидаги банклар томонидан ажратилган кредитларнинг бутун банк тизими жами кредитлар ҳажмидаги улуши 30 фоиздан 31 фоизга ошди.

Иқтисодиётга тижорат банклари томонидан ажратилган кредит қўйилмалари ҳажми 2025 йил 1 январь ҳолатига 533,1 триллион сўмни (ЯИМга нисбатан 36,6 фоиз) ташкил қилган бўлса, 1 февраль ҳолатига 866 млрд. сўмга ошиб, 534 триллион сўмга етди. Жами кредит қолдиғи 2025 йил 1 февраль ҳолатига ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 14 фоизга ошди. Бунда, жисмоний ва юридик шахсларга ажратилган кредитлар ҳажми мос равишда 20 ва 11 фоизга ортган. Ушбу даврда жисмоний шахсларга ажратилган микроқарзлар ҳажми 75 фоиз кўпайди.

Маълумот учун, микроқарзлар учун максимал қиймат 2024 йил 1 январдан 50 миллион сўмдан 100 миллион сўмга ошган.

Миллий валютадаги жами банк кредитлари бўйича ўртача тортилган фоиз ставкаси 2024 йилнинг январь ойида 24,1 фоизни ташкил қилган бўлса, декабрь ойида 23,4 фоизга тушган. Миллий валютадаги аҳоли кредитлари бўйича ўртача тортилган фоиз ставкалари 2024 йил декабрь ойида 24,9 фоизгача ошди (сентябрда 23,8 фоиз эди). Бунинг асосий сабаби миллий валютадаги кредитларга бўлган талабнинг ва инфляцион кутилмаларнинг юқорилигидир.

Депозитлар. Депозитлар учун HHI индекси 2025 йил 1 февраль ҳолатига 636 бирликни ташкил этди ва ўтган йилнинг мос даврига (668) нисбатан 32 бирликка яхшиланди. 2024 йил 1 февраль ҳолатига, жами депозитлар ҳажми 242,1 триллион сўмни ташкил қилган бўлса, 2025 йил 1 февраль ҳолатига 310,2 триллион сўмга етди (ўсиш 28,1 фоиз).

Хусусий ва чет эл капитали иштирокидаги банкларнинг банк тизими жами депозитлари ҳажмидаги улуши 2025 йил 1 январь ҳолатига 1 фоиз бандга ошиб, 50 фоизга етди, аммо 1 февраль ҳолатига Ipotekabank ва Tengebank’нинг улуши мос равишда 0,67 фоиз бандга ва 0,37 фоиз бандга қисқариши натижасида давлат улуши мавжуд банкларнинг улуши 1 фоиз бандга ортди.

Чет эл валютаси банк депозитлари бўйича ўртача тортилган фоиз ставкаси 2024 йил бошида 4,7 фоизни ташкил қилган бўлса, йил якунида 5,3 фоизга етди. Қолаверса, ушбу даврда миллий валютада жалб қилинган депозитлар ҳажми 36 фоизга, чет эл валютасида жалб қилинган депозитлар ҳажми 7,4 фоизга ортган.

Таҳлил қилинган даврда активлар, кредитлар ва депозитлар бўйича ҳисобланган HHI индекси рақобат даражаси ошиб бораётганини кўрсатмоқда. Бунда давлат иштирокини камайтириш, хорижий инвесторларни жалб қилиш бўйича кўрилаётган чора-тадбирлар рақобат шароитларини яхшилаш ва банк секторини янада ривожлантиришга хизмат қилаётганидан далолат бермоқда.

Ўзбекистонда энг яхши солиқ тўловчи маҳаллалар рейтинги тузилади
Янгиликлар 15:54 · 14.10.2025
Ўзбекистонда энг яхши солиқ тўловчи маҳаллалар рейтинги тузилади
Қандай маҳсулотлар учун ижтимой карта орқали ҚҚС қайтарилади?
Янгиликлар 11:48 · 14.10.2025
Қандай маҳсулотлар учун ижтимой карта орқали ҚҚС қайтарилади?
Солиқ қўмитаси шубҳали операцияларни амалга оширган тадбиркорлик субъектлари рўйхатини эълон қилди
Янгиликлар 15:27 · 13.10.2025
Солиқ қўмитаси шубҳали операцияларни амалга оширган тадбиркорлик субъектлари рўйхатини эълон қилди
Тошкент метросининг «Ерусти ҳалқа йўли» 1 ноябрдан қайта иш бошлайди
Янгиликлар 14:36 · 13.10.2025
Тошкент метросининг «Ерусти ҳалқа йўли» 1 ноябрдан қайта иш бошлайди
Жаҳон банки Ўзбекистон иқтисодиёти бўйича прогнозини оширди
Янгиликлар 15:16 · 10.10.2025
Жаҳон банки Ўзбекистон иқтисодиёти бўйича прогнозини оширди
Солиқ қарздорлиги бўлмаган тадбиркорларга субсидия берилади
Янгиликлар 10:21 · 10.10.2025
Солиқ қарздорлиги бўлмаган тадбиркорларга субсидия берилади