Ўзбекистон Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг қуйи тузилмалари томонидан Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки иштирокида 1-компонент «Қишлоқ хўжалигига техник кўмак» доирасида амалга оширилаётган «Ўзбекистон Республикасида мева-сабзавот секторини ривожлантириш» лойиҳасига 19,5 миллион евро маблағ жалб этилди. Бу ҳақда вазирлик матбуот хизмати хабар берди.

Маълум қилинишича, Ўзбекистон ва Европа Иттифоқи ўртасидаги молиялаштириш тўғрисидаги битимга биноан амалга ошириладиган лойиҳа 8 йилга (2015–2023) мўлжалланган. Бунда асосий эътибор қишлоқ хўжалиги маркетинги хизматларини қўллаб-қувватлаш, селекция, уруғчилик ва ўсимликларни ҳимоя қилиш соҳасида илмий-тадқиқотлар имкониятларини такомиллаштириш, шунингдек, маҳсулотнинг халқаро сифат стандартларини жорий этиш асосида мева-сабзавотчилик секторининг самарадорлиги ва даромадлилигини оширишга қаратилган.

Қайд этилишича, 2021 йил 4 ноябрь куни «Қишлоқ хўжалигида билим, инновация ва хизматлар» АКИС марказида «Ўзбекистон Республикасида мева-сабзавотчилик секторини ривожлантириш» лойиҳаси томонидан оралиқ ҳисобот тадбири ўтказилган. Лойиҳани амалга оширишга жалб қилинган халқаро ва маҳаллий маслаҳатчилар бажарилган ишлар ва келгуси қадамлар ҳақида сўзлаб берган.

Тадбирнинг асосий спикерлари:

• Элза Шампу (Франция), Sofreko  консалтинг компанияси раҳбари;
• Норжигит Нишонов (Ўзбекистон), Global Gap стандарти бўйича бош эксперт;
• Том Каннингем (Ирландия), ишчи гуруҳ раҳбари ва лойиҳанинг бош агрономи;
• Доктор Ружжжеро Малосси (Италия), ўрим-йиғимдан кейинги қайта ишлаш ва сақлаш бўйича бош мутахассис;
• Доктор Ҳамдино Аҳмад (Миср), сабзавот экинларини етиштириш бўйича мутахассис.

Шунингдек, иштирокчилар Ўзбекистонда мева-сабзавотчик секторининг ҳозирги ҳолати, мева-сабзавот маҳсулотларини сотиш бозорларини диверсификациялаш, шунингдек, истиқболли мева-сабзавот экинлари, маҳаллий селекция ва унинг ташқи бозорлардаги позицияси каби масалаларни муҳокама қилган. Иқтисодиёт ривожланишига туртки берувчи бизнес секторининг роли алоҳида муҳокама қилинган.

Маълумот ўрнида, табиий ресурсларнинг тугаб бориши шароитида озиқ-овқатга нисбатан ошиб бораётган эҳтиёжини қондириш — бугунги кунда глобал миқёсдаги энг долзарб муаммолардан бири. Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти маълум қиилишича, сўнгги ўттиз йил ичида қишлоқ хўжалиги экинлари майдонлари дунё бўйича атиги бир неча фоизга ошган, бунда мева-сабзавот ва картошка экин майдонлари 50 фоизга кўпайган.

Таъкидланишича, Ўзбекистонда озиқ-овқат хавфсизлиги масалаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш — хорижий ташкилотлар ва экспертлар иштирокида Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган ҳамда Президент Фармони билан 2019 йилда тасдиқланган «Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020–2030 йилларга мўлжалланган стратегияси»да кўрсатилган 9 та устувор йўналишлардан биридир.

Шу билан бирга, ўтган асрнинг бошида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш асосан пахта етиштиришга йўналтирилган бўлиб, бу ўз навбатида аграр ишлаб чиқаришнинг бошқа йўналишларига ўз таъсирини ўтказган ва мева-сабзавот секторининг ўсиши ҳамда диверсификация қилинишига тўсқинлик қилган.

Аҳоли сонининг ўсиши фонида ер ва сув ресурсларининг чекланган ҳажми янги механизмларни ишлаб чиқиш, ресурс тежамкор технологияларни жорий этиш, аграр ишлаб чиқаришнинг тузилмаси ва форматини ўзгариш ҳисобига аграр соҳани жадал ривожлантиришни талаб қилган.

Буларнинг барчаси аграр секторни ривожлантириш бўйича глобал ислоҳотларга туртки бўлган. Ушбу жараёнда халқаро тажрибани ўрганиш, хорижий мутахассислар ва инвестицияларни, шунингдек, маҳаллий хусусий секторни жалб қилишнинг муҳим роль ўйнаши хабарда қўшимча қилинган.

Аввалроқ Ўзбекистонда қишлоқ хўжалигини қўллаб-қувватлаш учун 100 миллион доллар ажратилиши хабар қилинганди. Шунингдек, Европа комиссияси Ўзбекистонга 83 миллион евролик грантлар ажратиши ҳақида хабар берилди.